Ciekawostki Historyczne

Epoki historyczne

Starożytność
Starożytność

Jaskinia Chauveta: starsza siostra Lascaux i pierwsze arcydzieło ludzkości

Gdybyśmy mogli do niej wejść (a nie możemy), przenieślibyśmy się do innego świata. Pełna unikalnych, niezwykłych malowideł, zastygła w...

7 września 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Starożytność

Jak powstała Aleksandria – miasto marzeń Aleksandra Wielkiego

W 331 r. p.n.e. młody wódz stanął na wyspie Faros i zobaczył w niej przyszłość. Z garścią krup jęczmiennych...

6 września 2025 | Autorzy: Islam Issa

Starożytność

Oblężenie Aleksandrii. Cezar, Kleopatra i upadek Biblioteki

Z wojny domowej w Rzymie Juliusz Cezar trafił prosto w sam środek egipskiego konfliktu dynastycznego. Tam narodził się jego...

1 września 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Starożytność

Jak powstała Wielka Biblioteka Aleksandryjska?

Stworzona przez banitę, rozwijana przez królów i zasilana książkami zdobywanymi bez skrupułów. Biblioteka Aleksandryjska to nie tylko mit uczonej...

20 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Starożytność

Czemu w Indiach nie ma buddyzmu?

Buddyzm powstał między VI a V w p.n.e. Obecnie to jedna z największych religii świata. Lecz choć jej kolebką...

30 lipca 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Starożytność

Gołębie w służbie wojskowej

Nie tylko ludzie walczyli na frontach – wśród bohaterów wojennych były też zwierzęta. Gołębica Cher Ami ocaliła setki żołnierzy...

15 lipca 2025 | Autorzy: Maciej Danowski

Historia najnowsza

Fragmenty latarni morskiej z Faros podniesione z dna

Jedynym ze starożytnych cudów świata, jaki przetrwał do dziś, są piramidy. Ale być może będziemy mogli bliżej przyjrzeć się...

9 lipca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Średniowiecze
Średniowiecze

Hwacha – zapomniana rakietowa artyleria Korei, która wyprzedziła swoją epokę

Czy pomyślelibyście, że artyleria rakietowa ma już kilkaset lat? Choć kojarzy się przede wszystkim z XX wiekiem i słynnymi...

7 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Starożytność

Czemu w Indiach nie ma buddyzmu?

Buddyzm powstał między VI a V w p.n.e. Obecnie to jedna z największych religii świata. Lecz choć jej kolebką...

30 lipca 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Średniowiecze

Zmarnowana bitwa pod Grunwaldem

Według części historyków Polacy nie wykorzystali Grunwaldu. Czy faktycznie spóźniliśmy się pod Malbork? I czy mogliśmy wcześniej rozprawić się...

20 lipca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Średniowiecze

Wierna żona Jadwiga Łokietkowa

W biografii żony Łokietka jest dużo białych plam. Była pierwszą przedstawicielką rodu Piastów, która została królową Polski. Dziś jest...

16 lipca 2025 | Autorzy: Maria Procner

Średniowiecze

Kto zabił króla polskiego Przemysła II?

Przemysł II był pierwszym po ponad 200 latach królem Polski. Ale panował wyjątkowo krótko – zaledwie siedem miesięcy po...

13 lipca 2025 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski

Średniowiecze

Ile wzrostu miał Łokietek?

Według części przekazów jego przydomek wziął się od tego, że sięgał innym zaledwie do łokcia. Jakiego wzrostu był faktycznie...

8 lipca 2025 | Autorzy: Maria Procner

Średniowiecze

W co wierzyli wikingowie?

Wikingowie w końcu poddali się chrystianizacji. Wcześniej mieli jeden z ciekawszych systemów religijnych w Europie. W co wierzyli, nim...

7 lipca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność
Nowożytność

Noc św. Bartłomieja (1572) – przyczyny, przebieg i skutki masakry hugenotów

Noc z 23 na 24 sierpnia 1572 roku na zawsze zapisała się w dziejach Francji i Europy. Zamach na...

3 września 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność

I wojna światowa – nowe oblicze strachu

I wojna światowa zmieniła oblicze konfliktów zbrojnych. Nowoczesna broń, okopy i trauma frontu stały się nowym wyobrażeniem strachu, który...

2 września 2025 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Nowożytność

Kim był ojciec cara Pawła I?

Oficjalnie Paweł I Romanow był synem Piotra III i carycy Katarzyny. Cóż, w oficjalną wersję nie wierzyli nawet główni...

31 sierpnia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Nowożytność

Największe bańki spekulacyjne w historii

Od tulipanów po Kompanię Mórz Południowych – poznaj najbardziej szalone spekulacje, które zrujnowały fortuny i wstrząsnęły historią finansów.

29 sierpnia 2025 | Autorzy: Robert Peckham

Nowożytność

Galeazzo Sforza: tyran Mediolanu i dziadek Bony Sforzy

Czy Zygmunt Stary był świadomy tego, że jego żona, Bona Sforza, miała takiego dziadka? Tyran, wielokrotny morderca i gwałciciel....

28 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność

Msza Sekariusza – plugawy rytuał sprowadzający śmierć

Mroczna legenda z południa Francji: msza świętego Sekariusza, rytuał sprowadzający śmierć i lęk wśród chłopów.

23 sierpnia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Nowożytność

Postne dania polskiej szlachty

Jedną z ważnych miar religijności była kiedyś ilość poniesionych wyrzeczeń. Najbardziej bogobojni pościli przez ponad połowę dni w roku....

18 sierpnia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

XIX wiek
XIX wiek

Nie tylko Matejko — historia pocztów królów Polski

Obrazy i rysunki ich autorstwa widujecie w naszych artykułach. To dzięki nim możemy sobie wyobrazić, jak mogli wyglądać nasi...

5 września 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

XIX wiek

Azjatycka tortura bambusowa

W historii ludzka kreatywność w dążeniu do zadawania wrogom bólu i cierpienia wydawała się nie mieć granic. Ta jednak...

4 września 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność

Największe bańki spekulacyjne w historii

Od tulipanów po Kompanię Mórz Południowych – poznaj najbardziej szalone spekulacje, które zrujnowały fortuny i wstrząsnęły historią finansów.

29 sierpnia 2025 | Autorzy: Robert Peckham

XIX wiek

H.H. Holmes i Dom Mordu

Jest uważany za jednego z najgorszych seryjnych morderców w historii Stanów Zjednoczonych. Jego metody zabijania do dziś mrożą krew...

27 sierpnia 2025 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

XIX wiek

Manila 1882: epidemia i chaos

W 1882 r. epidemia cholery wywołała w Manili panikę, zamieszki przeciw obcokrajowcom i tragiczne ataki na Europejczyków i Chińczyków.

22 sierpnia 2025 | Autorzy: Robert Peckham

Nowożytność

Postne dania polskiej szlachty

Jedną z ważnych miar religijności była kiedyś ilość poniesionych wyrzeczeń. Najbardziej bogobojni pościli przez ponad połowę dni w roku....

18 sierpnia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

XIX wiek

Jak Rosja straciła Alaskę – historia krótkowzrocznej decyzji

Historia rosyjskiej Alaski to opowieść o odkryciach, eksploatacji, powstaniach i wreszcie – o sprzedaży ziemi, która później okazała się...

15 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

I wojna światowa i dwudziestolecie międzywojenne
Nowożytność

I wojna światowa – nowe oblicze strachu

I wojna światowa zmieniła oblicze konfliktów zbrojnych. Nowoczesna broń, okopy i trauma frontu stały się nowym wyobrażeniem strachu, który...

2 września 2025 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Historia najnowsza

„Pax Britannica” – mit Wielkiej Brytanii w cieniu kolonializmu

Przez stulecia Imperium Brytyjskie kształtowało światowy porządek, zostawiając po sobie dziedzictwo pełne sprzeczności. W jego cieniu dojrzewały idee, interesy...

6 sierpnia 2025 | Autorzy: Caroline Elkins

Dwudziestolecie międzywojenne

Tajemnica samobójstwa Jana Lechonia

Dlaczego Jan Lechoń odebrał sobie życie? Samotność, depresja, polityka, a może tajemnica osobista – co naprawdę doprowadziło do śmierci...

2 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Dwudziestolecie międzywojenne

Jak spędzano lato w II RP?

W II RP wakacje stały się częścią nowoczesnego życia. Gdzie wypoczywali Polacy? Jak podróżowali? I kto w ogóle mógł...

25 lipca 2025 | Autorzy: Maciej Danowski

Dwudziestolecie międzywojenne

Jerzy VI – król mimo woli

Nic nie wskazywało, że będzie rządził Wielką Brytanią. Nie był do tego przygotowany ani nie miał odpowiednich predyspozycji. Jakim...

14 lipca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność

Dziedzictwo przemocy. Historia imperium brytyjskiego

Jak daleko można się posunąć w imię wielkości własnego narodu?

10 lipca 2025 | Autorzy: Redakcja

Dwudziestolecie międzywojenne

Polska aneksja Zaolzia (1938)

29 września 1938 r. Hitler na mocy układu monachijskiego dokonał rozbioru Czechosłowacji. Dzień później przyłączyła się do niego Polska,...

22 czerwca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

II wojna światowa
Druga wojna światowa

Niezwykła pamiątka po legendarnej Flotylli Pińskiej odnaleziona w efekcie pracy Instytutu...

Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego pozyskał niezwykły artefakt – banderę z ORP „Admirał Sierpinek”, ukrytą przez mata Józefa...

26 sierpnia 2025 | Autorzy: Redakcja

Druga wojna światowa

Operacja Downfall: największa inwazja, której nigdy nie przeprowadzono

Latem 1945 roku alianci szykowali największą operację desantową w historii – inwazję na Japonię. Jej realizacja mogła kosztować życie...

24 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Druga wojna światowa

Manifest Lipcowy i PKWN – narzucona fikcja, która zbudowała realną władzę

To był dokument, który oficjalnie powstał w Polsce, ale faktycznie został nam „zaimportowany” – ze Wschodu. Narzucony, złożony z...

14 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Historia najnowsza

Duma i wstyd. O historii i potrzebie pamiętania

Wywiad rzeka z jednym z najwybitniejszych historyków zajmujących się II wojną światową, niemiecką okupacją Polski i ruchem oporu, relacjami...

13 sierpnia 2025 | Autorzy: Redakcja

Historia najnowsza

Jedwabne – między pamięcią a kontekstem: rozmowa o faktach, mitach i...

Historia Jedwabnego to historia sporów – o fakty, interpretacje i pamięć. Prof. Tomasz Szarota opowiada Michałowi Wójcikowi oraz Emilowi...

13 sierpnia 2025 | Autorzy: Michał Wójcik

Druga wojna światowa

Pearl Harbor bez tajemnic: wywiad, mity i prawda o ataku, który...

Atak na Pearl Harbor do dziś budzi emocje, inspiruje do snucia teorii spiskowych i prowokuje do pytań o kulisy...

12 sierpnia 2025 | Autorzy: Jacek Perzyński

Druga wojna światowa

Zbrodnia w Palmirach

Palmiry – symbol niemieckich zbrodni i miejsce masowych egzekucji polskich elit. Co naprawdę wydarzyło się w tym lesie?

11 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Powojnie
Zimna wojna

Rurociągi – brutalne brytyjskie obozy dla powstańców Mau Mau

Powstanie Mau Mau w Kenii miało przynieść niepodległość i wolność. Zamiast tego tysiące ludzi trafiło do „Rurociągu” – obozów...

30 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Egipt vs. Izrael – strategiczne szachy na Bliskim Wschodzie

Ben Gurion i Naser – dwaj politycy, których decyzje zdefiniowały kształt konfliktu arabsko-izraelskiego. Ich strategie oparte na sojuszach z...

26 sierpnia 2025 | Autorzy: Jacek Perzyński

Druga wojna światowa

Operacja Downfall: największa inwazja, której nigdy nie przeprowadzono

Latem 1945 roku alianci szykowali największą operację desantową w historii – inwazję na Japonię. Jej realizacja mogła kosztować życie...

24 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Afera mięsna – czyli mord sądowy

Czy za przewinienia gospodarcze można kogoś skazać na śmierć? Rzeczywistość PRL pokazała, że tak – i takie wyroki bynajmniej...

21 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Jaruzelski i zestrzelenie Bielańskiego

Nie informując o niczym rodziny, postanowił ulotnić się z Polski. Dosłownie. Do ucieczki dobrze się przygotował, lecz nie przewidział...

19 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Zbigniew Brzeziński – polski strateg w Białym Domu

Żaden Polak nie zaszedł tak wysoko w administracji USA, jak Zbigniew Brzeziński — architekt twardej polityki wobec ZSRR i...

17 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Zimna wojna

Afera skórzana PRL

W PRL za afery gospodarcze groziła kara śmierci. Galicki i Dedo uszli z życiem. Nawet Gomułka był bezradny.

15 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś