Dwudziestolecie międzywojenne
Międzywojenna Warszawa na pocztówce z ok. 1932 roku.
Dwudziestolecie międzywojenne – epoka przejściowa między dwoma niszczycielskimi konfliktami, które w XX wieku spustoszyły Europę i znaczną część globu: I oraz II wojną światową. Trwała od roku 1918 do 1939.
W historii powszechnej była to epoka głębokiego kryzysu dawnych mocarstw i wzrostu nowych. Wielka Brytania i Francja straciły swą niegdyś hegemonistyczną pozycję, niemiecki eksperyment z demokracją zakończył się wprowadzeniem brutalnej nazistowskiej dyktatury, zmierzającej do rewizji granic ustanowionych w następstwie I wojny światowej, w Rosji swoją pozycję ugruntował nowy, komunistyczny reżim, a Stany Zjednoczone stopniowo zmierzały do uzyskania pozycji globalnego lidera.
Do kluczowych przesunięć politycznych doszło w Europie Środkowo-Wschodniej. Na gruzach dawnych imperiów powstały liczne nowe państwa. Część z nich, jak Ukraina, okazała się wyjątkowo nietrwała. Inne – Czechosłowacja, Polska, Węgry – utrzymały się przez całą epokę, na nowy sposób kształtując losy kontynentu.
Epoka dwudziestolecia międzywojennego, nazywana też międzywojniem lub okresem przedwojennym, szczególne znaczenie miała w dziejach Polski. Po przeszło stuleciu kraj odzyskał pełną suwerenność polityczną. Choć ta okazała się tylko krótkim epizodem, a na ponowne odzyskanie niezależności od zaborczych sąsiadów Polacy musieli czekać aż do 1989 roku.
-
-
William James Sidis – geniusz mimo woli. Historia najmądrzejszego dziecka XX wieku
-
Psycholog przeprowadził dramatyczny w skutkach eksperyment na 11-miesięcznym dziecku. Co stało się z niemowlęciem?
-
Powódź w Chinach. Miliony ofiar wody, chorób i głodu
-
Okrążała samolotem kulę ziemską i zniknęła bez śladu. Co się stało z królową przestworzy?
-
Bezczelni geniusze. Najsłynniejsi fałszerze w historii sztuki
Co nowego w dwudziestoleciu międzywojennym?
- Polityka w dwudziestoleciu międzywojennym
-
31.05.2021
„Kto ma silną pięść, ten w ostateczności ma rację!”. Naziści dochodzili do władzy w Niemczech stopniowo, ale wytrwale...
Na początku lat 20. NSDAP była niewielkim, skrajnie prawicowym ugrupowaniem. Głosząc antysemickie hasła, zdołała jednak w 1924 roku zdobyć 3% głosów w wyborach do Reichstagu. Niespełna 10 lat później stała się najliczniejszą partią w niemieckim parlamencie. Dojście nazistów do władzy opisał w swoich dziennikach ojciec hitlerowskiej propagandy, Joseph Goebbels.
-
28.04.2021
Żydokomuna jak Lenin – wiecznie żywa
Co łączy carską Ochranę, polskich narodowców, kościół katolicki, hitlerowców i część powojennej opozycji? Wszyscy oni propagowali tezę o szczególnym związku Żydów z komunizmem. Dowody na istnienie „żydokomuny” były słabe, ale zapotrzebowanie na takie widzenie świata – ogromne.
-
22.04.2021
Las jest katedrą Boga, a przyszłość należy do wegetarian, czyli jak bardzo naziści kochali zwierzęta
Zakaz wiwisekcji i eksperymentów, humanitarne metody uboju, ochrona ginących gatunków, ograniczenia dla myśliwych, bliskie relacje z domowymi czworonogami oraz jarska dieta – oto jak naziści troszczyli się o zwierzęta. Hitler zamierzał nawet zlikwidować w całej Rzeszy rzeźnie i zmusić pobratymców do wegetarianizmu.
-
17.04.2021
Książę Filip. Kim był mąż brytyjskiej królowej Elżbiety II?
20 listopada 1947 roku 21-letnia księżniczka Elżbieta, następczyni angielskiego tronu, poślubiła 26-letniego księcia Filipa. Młody człowiek nie wydawał się dobrym kandydatem na męża dla przyszłej monarchini: nie posiadał ziemi, nie miał grosza przy duszy, a teściowa nie darzyła go zaufaniem.
- Życie codzienne w dwudziestoleciu międzywojennym
-
17.09.2021
Polish Children Camp – polskie dzieci-uchodźcy na Bliskim Wschodzie, w Indiach i Afryce
Po 30 lipca 1941 roku tysiące Polaków wywiezionych w głąb ZSRR znalazło się w nowej sytuacji. W ramach układu Sikorski–Majski nasi rodacy dostali szansę ucieczki z sowieckiego imperium. Ponad 100 tysięcy uchodźców ruszyło wraz z armią Andersa na południe, w kierunku Iranu. Ale wielu tymczasowy dom znalazło w zupełnie innej części świata – w Afryce. Pomocy uciekinierom nie odmówiły również i Indie – gdzie schronienie znalazło ponad 5000 polskich dzieci.
-
11.09.2021
William James Sidis – geniusz mimo woli. Historia najmądrzejszego dziecka XX wieku
Nazwisko Williama Jamesa Sidisa dziś jest praktycznie zapomniane. Poziom IQ tego chłopca wynosił 260 punktów – o 90 więcej od Alberta Einsteina. Dzięki swojej inteligencji został najmłodszym studentem w historii Harvardu. Jednak jego geniusz to nie rola przypadku, a wynik eksperymentu, którego końcowy efekt daleki był od happy endu.
-
31.08.2021
Powódź w Chinach. Miliony ofiar wody, chorób i głodu
Powódź w Chinach w 1931 roku była prawdopodobnie największą klęską naturalną w historii świata. Pociągnęła za sobą od 3,7 do 4 milionów ofiar.
-
05.07.2021
Marzyły o lepszym życiu, a często kończyły jako prostytutki. Dawniej służące w Polsce pozbawiano niemal wszystkiego!
Jeśli im się powiodło, mogły pracować długie lata, by po opadnięciu z sił wylądować w przytułku. Jeżeli miały mniej szczęścia, po kilku miesiącach lądowały na ulicy jako prostytutki. Ponad 95% z nich nie założyło rodziny. Ich wynagrodzeniem były najczęściej resztki jedzenia po posiłkach gospodarzy i kąt do spania w kuchni.
- Przestępczość w dwudziestoleciu międzywojennym
-
27.05.2021
Stalin zamykał w łagrach nawet niemowlęta i przedszkolaki. Wiele z nich umierało w męczarniach
Dzieci w sowieckich łagrach przechodziły twardą szkołę życia – trzy lata w przyłagiernym żłobku, cztery w domu dziecka dla przedszkolaków, siedem w sierocińcu dla uczniów, a po 14. urodzinach – praca w kołchozie lub sowchozie. O ile oczywiście zdołały przeżyć tak długo. Odebrane matkom, pozbawione opieki, były dziesiątkowane przez głód i choroby zakaźne. Często umierały w męczarniach…
-
17.04.2021
Karl Brandt – przyboczny lekarz Hitlera. To on kierował programem eutanazji III Rzeszy
Towarzyszył Hitlerowi niczym cień. Nie odstępował go podczas podróży, w każdej chwili gotowy operować. Przyboczny lekarz Führera, Karl Brandt, był inicjatorem bestialskich eksperymentów na ludziach w obozach koncentracyjnych i nazistowskiego programu powszechnej eutanazji niepełnosprawnych (tzw. akcji T-4).
-
29.03.2021
CSI: Historia. Dzięki nim brutalni mordercy w końcu przestali być bezkarni...
„Każdy kontakt pozostawia ślad” – to stwierdzenie dr. Edmonda Locarda stało się podstawą nowoczesnej kryminalistyki. Znany jako francuski Sherlock Holmes, Locard był pierwszym naukowcem, który w 1910 roku stworzył laboratorium kryminalistyczne i oddał je do użytku organom ścigania w Lyon. Od tego momentu nie było już „zbrodni idealnych”…
-
15.03.2021
Gwałcił i mordował nawet kilkuletnie dziewczynki, pił krew swoich ofiar. Kim był wampir z Düsseldorfu?
W 1929 roku mieszkańców Düsseldorfu ogarnęło przerażenie. W mieście zaczęło dochodzić do morderstw, których brutalność wstrząsnęła wszystkimi. Ofiary były w różnym wieku oraz różnej płci, a śladów wiodących do odkrycia sprawcy było jak na lekarstwo. Dodatkowo lokalne gazety zaczęły otrzymywać anonimowe listy z pozdrowieniami od człowieka, którego okrzyknięto „wampirem”. Kim był i dlaczego zabijał?
- Kobiety w dwudziestoleciu międzywojennym
-
10.08.2021
Okrążała samolotem kulę ziemską i zniknęła bez śladu. Co się stało z królową przestworzy?
Nazywano ją królową przestworzy. Jako pierwsza kobieta dokonała udanego lotu nad Atlantykiem, później pobijała tylko kolejne rekordy. Ale dla niej to nadal było za mało. Postanowiła okrążyć kulę ziemską. Wszyscy z zapartym tchem czekali na wielki finał, który… nie nastąpił. Na ostatniej prostej samolot Amelii jakby rozpłynął się w powietrzu. Po 80 latach tajemnicę jej zaginięcia miała rozwiązać pewna fotografia.
-
07.07.2021
Schorowany egocentryk, skryty dżentelmen czy wyuzdany kochanek? Miłosne sekrety Adolfa Hitlera
Doświadczenia erotyczne Hitlera, jego upodobania łóżkowe, ewentualne zaburzenia i perwersje otacza po dziś dzień aura tajemnicy. Plotki rozsiewane przez wrogów, mity rozpowszechniane przez osoby z jego otoczenia czy tajemnice, które sam skrywał, przeplatają się, tworząc dość dziwaczny obraz. Jaki był naprawdę Adolf Hitler w „tych” sprawach?
-
05.07.2021
Marzyły o lepszym życiu, a często kończyły jako prostytutki. Dawniej służące w Polsce pozbawiano niemal wszystkiego!
Jeśli im się powiodło, mogły pracować długie lata, by po opadnięciu z sił wylądować w przytułku. Jeżeli miały mniej szczęścia, po kilku miesiącach lądowały na ulicy jako prostytutki. Ponad 95% z nich nie założyło rodziny. Ich wynagrodzeniem były najczęściej resztki jedzenia po posiłkach gospodarzy i kąt do spania w kuchni.
-
16.06.2021
Seks, narkotyki i cały ten jazz. Tak sto lat temu zabawiali się nasi przodkowie
Wraz z rozsznurowaniem gorsetów rozluźniły się normy obyczajowe. Promowano seks bez konsekwencji oraz świadome macierzyństwo, kina, kawiarnie i kabarety wyrastały jak grzyby po deszczu. Po stuleciach uciemiężenia i wojennej traumie ludzie chcieli się po prostu zabawić. Przy dźwiękach jazzu i w narkotykowych oparach…
- Seks w dwudziestoleciu międzywojennym
-
07.07.2021
Schorowany egocentryk, skryty dżentelmen czy wyuzdany kochanek? Miłosne sekrety Adolfa Hitlera
Doświadczenia erotyczne Hitlera, jego upodobania łóżkowe, ewentualne zaburzenia i perwersje otacza po dziś dzień aura tajemnicy. Plotki rozsiewane przez wrogów, mity rozpowszechniane przez osoby z jego otoczenia czy tajemnice, które sam skrywał, przeplatają się, tworząc dość dziwaczny obraz. Jaki był naprawdę Adolf Hitler w „tych” sprawach?
-
16.06.2021
Seks, narkotyki i cały ten jazz. Tak sto lat temu zabawiali się nasi przodkowie
Wraz z rozsznurowaniem gorsetów rozluźniły się normy obyczajowe. Promowano seks bez konsekwencji oraz świadome macierzyństwo, kina, kawiarnie i kabarety wyrastały jak grzyby po deszczu. Po stuleciach uciemiężenia i wojennej traumie ludzie chcieli się po prostu zabawić. Przy dźwiękach jazzu i w narkotykowych oparach…
-
02.04.2021
Ostra cenzura, erotyczne skandale i największe kinowe hity. Złote lata Hollywood
W latach 30. XX wieku rozpoczęły się „złote lata” Hollywood. Produkowano wówczas rocznie ponad 400 filmów, a kina przyciągały 90 milionów widzów tygodniowo. Właśnie wtedy ukształtowały się najpopularniejsze gatunki filmowe: westerny, komedie slapstickowe, musicale czy firmy noir. Amerykańskie kino rozkwitało jednak pod okiem surowych cenzorów, którzy sumiennie blokowali treści uznawane za wulgarne lub gorszące.
-
16.02.2021
Morderstwa, pobicia, kradzieże – mroczna działalność prostytutek w dwudziestoleciu międzywojennym
Prostytutki – mimo swej wątpliwej reputacji i parania się przynoszącym ujmę zajęciem – potrafiły upaść jeszcze niżej. Poza tym, że sprzedawały swe wdzięki, były złodziejkami, szantażystkami, a nawet morderczyniami. Poznajcie historie kobiet lekkich obyczajów w międzywojennej Polsce.
- Wojsko i militaria w dwudziestoleciu międzywojennym
-
17.09.2021
Polish Children Camp – polskie dzieci-uchodźcy na Bliskim Wschodzie, w Indiach i Afryce
Po 30 lipca 1941 roku tysiące Polaków wywiezionych w głąb ZSRR znalazło się w nowej sytuacji. W ramach układu Sikorski–Majski nasi rodacy dostali szansę ucieczki z sowieckiego imperium. Ponad 100 tysięcy uchodźców ruszyło wraz z armią Andersa na południe, w kierunku Iranu. Ale wielu tymczasowy dom znalazło w zupełnie innej części świata – w Afryce. Pomocy uciekinierom nie odmówiły również i Indie – gdzie schronienie znalazło ponad 5000 polskich dzieci.
-
22.06.2021
„Polska jest nasza!”. Wybuch i przebieg powstania wielkopolskiego
Do wzniecenia ognia rebelii wystarczyła iskra. Okazał się nią przyjazd Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania. To wystarczyło, by 27 grudnia 1918 roku wybuchło powstanie wielkopolskie. Powstanie inne, niż dotychczasowe – bez wielkich walk, bez dziesiątków tysięcy zabitych i rannych, jedno z nielicznych, które Polacy wygrali.
-
07.06.2021
Drgawki, kłopoty z sercem, samobójstwa – polscy żołnierze i nerwica okopowa
Po zakończeniu wojny z bolszewikami badania nad syndromem stresu pourazowego w Polsce praktycznie nie istniały. Prowadził je jedynie profesor Jan Piltz. Po jego śmierci nikt nie pochylił się nad zdrowiem psychicznym żołnierzy.
-
25.03.2021
Psy wojny, czyli jak wyszkolić idealnego radzieckiego psa służbowego
Inteligentny, posłuszny, wierny, energiczny i karny. Spełniający każdy rozkaz i polecenie, a w dodatku gotowy zarówno odebrać życie wrogowi, jak i oddać własne w obronie człowieka, z którym pełni służbę. Oto przepis na idealnego psa służbowego z czasów ZSRR.