Zimna wojna

Symbol zimnej wojny. Fragment muru berlińskiego przy bramie brandenburskiej na fotografii z 1961 roku.

Zimna wojna – epoka w najnowszej historii świata, trwająca umownie od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku do upadku komunizmu i rozpadu Związku Radzieckiego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku.

Już w pierwszych dniach po zakończeniu globalnego konfliktu przyszłość relacji między zwycięskimi mocarstwami wisiała na włosku, a w Wielkiej Brytanii prowadzono potajemne dyskusje nad ewentualnym przystąpieniem do nowej konfrontacji, tym razem ze Związkiem Radzieckim. Termin „zimna wojna” najwcześniej pojawił się w tekstach George’a Orwella, który już październiku 1945 roku użył go na określenie przyszłego świata, zmuszonego egzystować w cieniu nuklearnego zagrożenia. W 1947 roku określenie „zimna wojna” padło z kolei z ust amerykańskiego doradcy politycznego Bernarda Barucha, tym razem w odniesieniu ściśle do narastającego konfliktu między dwoma globalnymi mocarstwami: Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim. Za symboliczną datę początkową zimnej wojny uznaje się też niekiedy 5 marca 1946 roku. Wtedy to, podczas przemówienia wygłoszonego w Fulton, były premier Zjednoczonego Królestwa Winston Churchill po raz pierwszy mówił o „żelaznej kurtynie”, dzielącej kontynent na dwie części.

Moment upadku tej kurtyny uznawany jest za kres epoki zimnej wojny. W historii powszechnej jako symboliczną cezurę podaje się najczęściej rozwiązanie Związku Radzieckiego, do którego doszło 26 grudnia 1991 roku. Z kolei w historii Polski za datę końca epoki powojennej uchodzi rok 1989. Konkretnie zaś 4 czerwca (pierwsze częściowo wolne wybory) bądź 29 grudnia (uchwalenie ustawy o zmianie nazwy państwa z Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską).

Co nowego w ziemnej wojnie?

Bohater i podniebny awanturnik. Najbardziej kontrowersyjny dowódca Dywizjonu 303

artykuł
Najgorsze obozy UB/NKWD nad Wisłą

artykuł
Koszmar Gułagu nad Wisłą. Ile osób przetrzymywano w ubeckich obozach na terenie Polski?

artykuł
Najsłynniejsze przypadki bliźniąt syjamskich w dziejach

artykuł
Najbardziej pomysłowe próby otrucia w dziejach

artykuł
Czy władze PRL ucieszyły się z tego, że Karol Wojtyła został papieżem? Tak twierdzi znany polityk

ciekawostka

Szczególnie polecamy. Nasze najlepsze teksty o zimnej wojnie i PRL-u

ZIMNA WOJNA. O CZYM PISZEMY?

Poniżej znajdziecie wszystkie nasze ciekawostki dotyczące lat powojennych, a więc okresu od 1945 i 1989 (ewentualnie 1991) roku. W Polsce to przede wszystkim ponury i (nierzadko) absurdalny okres PRL-u. Zagranicą to z kolei epoka zimnej wojny, rewolucji obyczajowej czy chociażby… skandynawskiej prohibicji.

Polityka w latach zimnej wojny i PRL-u

27.04.2019
Czy władze PRL ucieszyły się z tego, że Karol Wojtyła został papieżem? Tak twierdzi znany polityk
Dla przywódców Polski Ludowej Kościół był wrogiem publicznym numer jeden. Nie cofali się przed niczym, by ograniczyć wpływy „psujących państwo” duchownych. Wydawało się, że wybór Polaka na papieża będzie dla władz sporym ciosem. Okazał się jednak całkiem korzystny – przynajmniej w jednej dziedzinie.
05.02.2019
Spektakularna kariera pana Z. Jakim cudem zdobył dla Polski Ludowej plany F-15?
Mając 29 lat, wylądował w więzieniu federalnym, oskarżony o szpiegostwo. Sąd był bezlitosny – skazał go na dożywocie. W końcu ten szpieg-amator zdobył dziesiątki tajnych dokumentów i przez lata wodził za nos amerykańskie służby… Jak to możliwe?
06.12.2018
Największe akcje izraelskich terrorystów
Dla syjonistów, marzących o utworzeniu państwa Izrael, wiek XX okazał się kluczowy. By osiągnąć swój cel, żydowscy bojownicy nie przebierali jednak w środkach i nie oglądali się na liczbę możliwych ofiar. Nawet, jeśli wśród zabitych mogli znaleźć się ich rodacy.
20.10.2018
Czy Polacy popierali wprowadzenie stanu wojennego?
W 1981 roku – gdy Wojciech Jaruzelski zdecydował o wprowadzeniu stanu wojennego – nikt nie prowadził wiarygodnych ankiet czy sondaży. Wszelkie dane, którymi dysponujemy skłaniają jednak do jasnego wniosku w tej sprawie.

Życie codzienne podczas zimnej wojny i PRL-u

08.05.2019
Najsłynniejsze przypadki bliźniąt syjamskich w dziejach
Zrośnięte ciałami bliźnięta zawsze przyciągały uwagę, czy to jako „wynaturzenia” w paradzie dziwaków, czy też jako ciekawostki medyczne. O dziwo, nierozdzielone rodzeństwa pojawiają się na świecie częściej, niż można by przypuszczać. Ale tylko niektóre zyskują światową sławę.
19.04.2019
Nie uwierzysz, że oni tym handlowali. Najdziwniejsze pomysły na biznes z czasów PRL-u
Piloci polskich wycieczek zorganizowanych za komuny widzieli niejedno. Po latach pamiętają przede wszystkim, że niemal nikt z „wczasowiczów” nie miał czasu na odpoczynek. Zamiast wypełniać spokojnie program wycieczki, wypełniali swoje kieszenie dewizami. Na ich zdobycie miewali szalone pomysły.
10.04.2019
Za PRL-u Polki na potęgę szmuglowały do Rumunii biseptol i aspirynę. Wszystko przez zakaz aborcji
Można było zarabiać na szmuglu prezerwatyw. Ale chyba dużo bardziej opłacało się przewożenie… leków na ból głowy i na zakażenia pęcherza. Co robiły z nimi zdesperowane Rumunki, którym odebrano prawo do antykoncepcji?
10.04.2019
Czy Polacy jako pierwsi zaczęli produkować wódkę? Tajemniczy trybunał wydał jednoznaczny wyrok
Produkcja wódki nad Wisłą ma długą i bogatą historię, ale czy możemy sobie przypisać palmę pierwszeństwa na tym polu? A może jednak uprzedził nas ktoś inny? Kilkadziesiąt lat temu sprawę spróbował rozstrzygnąć tajemniczy trybunał…

Czy wiesz że...? Ciekawostki o czasach zimnej wojny i PRL-u

Wojsko i militaria w epoce zimnej wojny

23.05.2019
Bohater i podniebny awanturnik. Najbardziej kontrowersyjny dowódca Dywizjonu 303
Ten czarujący zawadiaka od dziecka marzył o lotnictwie. Był postacią pełną sprzeczności: niepoprawny hulaka, zręczny przemytnik, ale także bohater wojenny i jeden z najwybitniejszych w historii polskich pilotów myśliwskich. Do końca życia poszukiwał swojego miejsca na ziemi. Jak przebiegała jego kariera?
19.04.2019
Amerykańskie "zwycięstwo" w Wietnamie. Prawdziwy obraz krwawej bitwy
Pozornie bitwa o Hue zakończyła się zwycięstwem Amerykanów. Komunistów udało się wyprzeć, a nad miastem znowu załopotała flaga Południowego Wietnamu. Jednak miesięczne zmagania zmieniły obraz całej wojny. Jaki był prawdziwy koszt tego sukcesu?
08.04.2019
Ta bitwa pokazała Amerykanom, że wojny w Wietnamie nie da się wygrać. Jak do niej doszło?
Amerykanie i żołnierze Wietnamu Południowego czuli się w Hue całkiem bezpiecznie. Nagły atak komunistów zburzył tę iluzję… i zmienił ich myślenie o całej wojnie. Jak potoczyła się bitwa, przeczytacie w książce Marka Bowdena „Huế 1968. Wietnam we krwi”, którą możecie wygrać w naszym konkursie.
08.04.2019
To była jedna z najbardziej krwawych bitew wojny wietnamskiej. Jak udało się pokonać oddziały komunistów?
Ataku komunistów na Hue nikt się nie spodziewał. Żołnierze Północy zajęli miasto w jeden dzień – ale był to dopiero początek trwających niemal miesiąc morderczych zmagań. Zanim flaga Południa znów nad nią załopotała, dawna stolica Wietnamu obróciła się w gruzy. Jak przebiegła ta przełomowa bitwa?

Kobiety w czasach zimnej wojny i PRL-u

18.03.2019
Czy to te kobiety sprawiły, że Amerykanie przegrali wojnę w Wietnamie?
Z całej siły nienawidziły wspieranego przez USA południowowietnamskiego reżimu, dlatego zaangażowały się w działanie komunistycznej partyzantki. Ich wkład w organizację natarcia ze stycznia 1968 roku okazał się bezcenny. Czy to możliwe, że ofensywa zawdzięczała początkowe sukcesy jedenastu dziewczynom?
29.01.2019
Jeden z największych przekrętów na świecie. Czy też się na niego nabrałeś? Kompromitująca prawda o pierścionkach z diamentem
Diament to najlepszy przyjaciel kobiety? Bynajmniej. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu tej „odwiecznej” prawdy nikt nie znał, a panie wcale nie kojarzyły błyszczących kamieni z zaręczynami.
20.01.2019
Była gotowa zdradzić za porcję lodów. To przez nią zginęła "Inka"
Odznaczona Krzyżem Walecznych za poświęcenie i odwagę w latach hitlerowskiej okupacji, po wojnie z równym oddaniem… denuncjowała kolegów z AK. To za jej sprawą ubecy dopadli 17-letnią „Inkę”. Dlaczego Regina Mordas-Żylińska przeszła na stronę wroga?
31.12.2018
Czy Polki faktycznie są najpiękniejszymi kobietami na świecie? Sprawdźcie, jak zapracowały sobie na taką opinię
Dla słynących z urody Polek XX wiek był czasem walki o ojczyznę i o własne prawa. Wydawałoby się, że nie miały głowy do zajmowania się modą. A mimo to przeprowadziły prawdziwą modową rewolucję. Przeczytacie o niej w książce „Polskie piękno”, którą możecie wygrać w naszym konkursie.

Przestępczość w latach zimnej wojny i PRL-u

22.05.2019
Najgorsze obozy UB/NKWD nad Wisłą
Gdy Niemcy tracili miasto za miastem, ewakuowali fabryki i panicznie uciekali na zachód, wydawało się, że już niedługo nastanie koniec piekła. Wielu z tych, którzy tak myśleli, miało się dopiero przekonać, jak wygląda otchłań. A był nią sowiecki gułag w Polsce.
09.05.2019
Koszmar Gułagu nad Wisłą. Ile osób przetrzymywano w ubeckich obozach na terenie Polski?
O istnieniu powojennych obozów wielu Polaków wciąż wolałoby nie mówić. Dyskusja na temat ich nazwy – polskie? komunistyczne? stalinowskie? – jest daleka od rozstrzygnięcia. Poszukiwanie winnych często odciąga jednak uwagę od najważniejszego – losu więźniów. Czy wiemy chociaż, ilu ich było?
28.04.2019
Najbardziej pomysłowe próby otrucia w dziejach
Możni tego świata mogli być w życiu pewni jednego – im większej liczbie osób nadepnęli na odcisk, tym bardziej rosło prawdopodobieństwo, że ich wino zostanie doprawione solidną dawką trucizny. Dlatego mordercy próbowali przemycać ją w parasolu, lewatywie, a nawet… hostii.
08.04.2019
Niemal żaden naród na świecie nie ma tak trudnej i tragicznej historii. Dzisiaj prawie nikt o niej nie mówi
Nie wiadomo do końca, skąd się wzięli. Jedni twierdzą, że stanowią mieszankę wielu wcześniejszych plemion. Inni dowodzą, że powstali w czasach króla Salomona w wyniku ślubu dżinów z 500 pięknymi Żydówkami. Jedno jest pewne – ich historia naznaczona jest pasmem walk, prześladowań i ludobójstwa.

Seks w latach zimnej wojny i PRL-u

13.12.2018
Żydowskie powieści pornograficzne o obozach? W Izraelu czytały je dziesiątki tysięcy ludzi [18+]
Ich bohaterami byli torturowani i wykorzystywani seksualnie przez strażników więźniowie niemieckich obozów, którzy na koniec sami zamieniali się w katów. Ta mieszanka brukowej erotyki i brutalnej zemsty na nazistach okazała się bestsellerem. „Pogromowa” pornografia rozchodziła się jak świeże bułeczki!
22.04.2018
Musiały oddawać swoje ciała w Buchenwaldzie i Auschwitz. Jak po wojnie traktowano kobiety, które pracowały w obozowych domach publicznych?
Były nagrodą i zachętą do pracy dla innych więźniów. Codziennie musiały przyjmować nawet po dziesięciu „klientów”. Gdy zachodziły w ciążę, zmuszano je do aborcji lub odbierano im dzieci. Te kobiety przeszły w obozach prawdziwe piekło. Ale do niedawna nie mogły o tym mówić.
29.11.2017
Jej seksualna fantazja przerosła artystów. Czy była najbardziej wyzwoloną kobietą swojej epoki?
Mąż na jednym z obrazów przedstawił ją jako Maryję Dziewicę. Ale ona nie miała z tym wizerunkiem wiele wspólnego. Była silną, wyzwoloną kobietą o ogromnej fantazji, także erotycznej. I tak też została zapamiętana: jako muza wielu słynnych artystów. A zdaniem niektórych – nawet nimfomanka.
08.06.2017
Zbyt sławni, żeby można ich było ukarać? Celebryci, którzy uniknęli kary za gwałt
Kiedy jesteś gwiazdorem, one ci na to pozwalają. Czy celebrytom naprawdę wszystko wolno? Poznaj bulwersujące historie „artystów” oskarżanych o najgorsze nadużycia seksualne. I całkowicie bezkarnych.

Zobacz wszystkie