Zimna wojna

CiekawostkiHistoryczne.pl > Epoka > Zimna wojna

Symbol zimnej wojny. Fragment muru berlińskiego przy bramie brandenburskiej na fotografii z 1961 roku.

Zimna wojna – epoka w najnowszej historii świata, trwająca umownie od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku do upadku komunizmu i rozpadu Związku Radzieckiego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku.

Już w pierwszych dniach po zakończeniu globalnego konfliktu przyszłość relacji między zwycięskimi mocarstwami wisiała na włosku, a w Wielkiej Brytanii prowadzono potajemne dyskusje nad ewentualnym przystąpieniem do nowej konfrontacji, tym razem ze Związkiem Radzieckim. Termin „zimna wojna” najwcześniej pojawił się w tekstach George’a Orwella, który już październiku 1945 roku użył go na określenie przyszłego świata, zmuszonego egzystować w cieniu nuklearnego zagrożenia. W 1947 roku określenie „zimna wojna” padło z kolei z ust amerykańskiego doradcy politycznego Bernarda Barucha, tym razem w odniesieniu ściśle do narastającego konfliktu między dwoma globalnymi mocarstwami: Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim. Za symboliczną datę początkową zimnej wojny uznaje się też niekiedy 5 marca 1946 roku. Wtedy to, podczas przemówienia wygłoszonego w Fulton, były premier Zjednoczonego Królestwa Winston Churchill po raz pierwszy mówił o „żelaznej kurtynie”, dzielącej kontynent na dwie części.

Moment upadku tej kurtyny uznawany jest za kres epoki zimnej wojny. W historii powszechnej jako symboliczną cezurę podaje się najczęściej rozwiązanie Związku Radzieckiego, do którego doszło 26 grudnia 1991 roku. Z kolei w historii Polski za datę końca epoki powojennej uchodzi rok 1989. Konkretnie zaś 4 czerwca (pierwsze częściowo wolne wybory) bądź 29 grudnia (uchwalenie ustawy o zmianie nazwy państwa z Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską).

Co nowego w ziemnej wojnie?

Szczególnie polecamy. Nasze najlepsze teksty o zimnej wojnie i PRL-u

ZIMNA WOJNA. O CZYM PISZEMY?

Poniżej znajdziecie wszystkie nasze ciekawostki dotyczące lat powojennych, a więc okresu od 1945 i 1989 (ewentualnie 1991) roku. W Polsce to przede wszystkim ponury i (nierzadko) absurdalny okres PRL-u. Zagranicą to z kolei epoka zimnej wojny, rewolucji obyczajowej czy chociażby… skandynawskiej prohibicji.

Polityka w latach zimnej wojny i PRL-u

05.04.2020
Zabijał, by wygrać wybory prezydenckie a trzęsła nim… kobieta. Krwawy afrykański dyktator dla władzy zrobił wszystko
Po śmierci pierwszej żony, Sally, siedemdziesięciodwuletni Robert Mugabe poślubił młodszą o czterdzieści jeden lat swoją byłą sekretarkę Grace. Zabrakło osoby, która potrafiła go łagodnie powstrzymać, delikatnym pociągnięciem za rękaw dając sygnał „nie” wobec jego najdzikszych pomysłów. Skończyły się domowe podwieczorki na werandzie przy herbacie i słodkim kremie. Na scenę wkroczyła księżniczka, która uważała, że należy jej się wszystko, czegokolwiek sobie zażyczy.
02.04.2020
By polska zaraza nie przedostała się na teren NRD. Szykany i represje na granicach
Otwarcie granicy pomiędzy polską a NRD w latach siedemdziesiątych miało być dowodem na zacieśnianie „braterskich stosunków”. Dla Polaków była to możliwość swobodnego podróżowania, bez konieczności posiadania paszportu. Do wyjazdu potrzebny był tylko dowód osobisty i wymienione w banku złote ma marki.
28.02.2020
Katownia na Mokotowie – to tu zamordowano rtm. Witolda Pileckiego i gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”
W czasach stalinowskich więzienie na Rakowieckiej cieszyło się ponurą sławą, a trafiający tu więźniowie mieli świadomość, że może być to ich ostatnia podróż. Więźniów katowano i dręczono psychicznie. Na śmierć skazywano na podstawie poszlak.
02.02.2020
Admirał mówi nie, czyli ludzkość na skraju zagłady
W 1962 roku zimna wojna trwała w najlepsze. Nuklearny arsenał USA i ZSRR wystarczyłby do zniszczenia Ziemi 20 razy! Do konfrontacji jednak nie doszło, a to dzięki decyzji jednego człowieka…

Życie codzienne podczas zimnej wojny i PRL-u

02.04.2020
By polska zaraza nie przedostała się na teren NRD. Szykany i represje na granicach
Otwarcie granicy pomiędzy polską a NRD w latach siedemdziesiątych miało być dowodem na zacieśnianie „braterskich stosunków”. Dla Polaków była to możliwość swobodnego podróżowania, bez konieczności posiadania paszportu. Do wyjazdu potrzebny był tylko dowód osobisty i wymienione w banku złote ma marki.
05.11.2019
„Seksualny cyrk” i seksualnie nadaktywna Aretha Franklin
„Seksualny cyrk” to określenie ukute przez dwóch wielkich gwiazdorów soulu, Raya Charlesa i Billy’ego Prestona, opisujące w dwóch słowach, jak spędzali czas wolny najwięksi muzycy gospel w latach 50. ubiegłego wieku. Aretha Franklin i inni artyści najpierw śpiewem wychwalili Boga w kościele, a następnie oddawali się rozwiązłym uciechom cielesnym.
11.10.2019
„Marihuana w dziecięcym pokoju” i „drukowane obsceniczności”. Wrogiem amerykańskiego społeczeństwa były… komiksy
„Zło na tyle potężne, że stanowi poważne zagrożenie dla społecznego i moralnego ładu w kraju” – tym dla niektórych były wydawnictwa komiksowe. Wobec takich zarzutów bezsilni byli najwięksi bohaterowie: Kapitan Ameryka czy Superman.
09.10.2019
Pobieranie skóry. Dlaczego zoolog został ojcem transplantologii?
Co wspólnego mają angielscy lotnicy, kraina krów i nieboszczyki? Bez nich nie byłoby możliwe przeszczepianie skóry!

Czy wiesz że...? Ciekawostki o czasach zimnej wojny i PRL-u

Wojsko i militaria w epoce zimnej wojny

05.04.2020
Zabijał, by wygrać wybory prezydenckie a trzęsła nim… kobieta. Krwawy afrykański dyktator dla władzy zrobił wszystko
Po śmierci pierwszej żony, Sally, siedemdziesięciodwuletni Robert Mugabe poślubił młodszą o czterdzieści jeden lat swoją byłą sekretarkę Grace. Zabrakło osoby, która potrafiła go łagodnie powstrzymać, delikatnym pociągnięciem za rękaw dając sygnał „nie” wobec jego najdzikszych pomysłów. Skończyły się domowe podwieczorki na werandzie przy herbacie i słodkim kremie. Na scenę wkroczyła księżniczka, która uważała, że należy jej się wszystko, czegokolwiek sobie zażyczy.
13.02.2020
Ta bezkompromisowa matematyczka zrewolucjonizowała programowanie
Pionierka informatyki, kontradmirał w United States Navy, pierwsza kobieta z tytułem doktora na Uniwersytecie Yale’a. To ona zrewolucjonizowała programowanie i rozpropagowała określenia „bug” w słownictwie informatycznym.
20.01.2020
Najdziwniejsze wojny w historii, w tym wojna o… Pietruszkę
Przyczyny wojen bywały przeróżne. Walczono o wiadro, krowę i wieprzowinę. Zmagano się ze strusiami i z powodu psa. Przelewano krew również z racji przynależności klubowej oraz przegranego meczu. Zatem absolutnie nie dziwi fakt, że równie krwawe namiętności potrafiły wzbudzać… wyspy i to nie tajemnicze ani nawet skarbów.
10.11.2019
Mały gracz w wielkiej wojnie – jak Brytyjczycy budowali bombę atomową
Wielka Brytania brała aktywny udział w wyścigu zbrojnym zakończonym stworzeniem bomby atomowej. Do dziś trwa spór – czy udział naukowców z Wysp był kluczowy dla sprawy? Czy Churchill zaprzepaścił okazję do szybszego uzyskania potęgi nuklearnej?

Kobiety w czasach zimnej wojny i PRL-u

05.04.2020
Zabijał, by wygrać wybory prezydenckie a trzęsła nim… kobieta. Krwawy afrykański dyktator dla władzy zrobił wszystko
Po śmierci pierwszej żony, Sally, siedemdziesięciodwuletni Robert Mugabe poślubił młodszą o czterdzieści jeden lat swoją byłą sekretarkę Grace. Zabrakło osoby, która potrafiła go łagodnie powstrzymać, delikatnym pociągnięciem za rękaw dając sygnał „nie” wobec jego najdzikszych pomysłów. Skończyły się domowe podwieczorki na werandzie przy herbacie i słodkim kremie. Na scenę wkroczyła księżniczka, która uważała, że należy jej się wszystko, czegokolwiek sobie zażyczy.
02.03.2020
Polacy, którzy zrewolucjonizowali piękno
Wizjonerzy, rewolucjoniści, kreatorzy zasad, które odmieniły nasz codzienny wygląd. Ich nazwiska po dziś dzień są symbolem innowacyjności i wielkich sukcesów, a ich produkty zmieniły sposób, w jaki postrzegamy kobiecy wygląd. O to czterech Polaków, którzy zrewolucjonizowali piękno.
17.02.2020
Bez tych kobiet nie byłoby Internetu. Kim były pionierki przemysłu cyfrowego?
Bezkompromisowe matematyczki, wybitne koderki, asy programistyczne. To właśnie tym wizjonerkom zawdzięczamy rozwój Internetu. Oto matki nowoczesnej informatyki.
15.02.2020
Oscary — garść ciekawostek i kontrowersji z historii najsłynniejszej nagrody filmowej (i dziejów kina)
Historia nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej to materiał na osobny film. Byłby z pewnością megaprodukcją historyczną i opowieścią o wielu pokoleniach filmowców, dla których Oscar miał być spełnieniem marzeń.

Przestępczość w latach zimnej wojny i PRL-u

05.04.2020
Zabijał, by wygrać wybory prezydenckie a trzęsła nim… kobieta. Krwawy afrykański dyktator dla władzy zrobił wszystko
Po śmierci pierwszej żony, Sally, siedemdziesięciodwuletni Robert Mugabe poślubił młodszą o czterdzieści jeden lat swoją byłą sekretarkę Grace. Zabrakło osoby, która potrafiła go łagodnie powstrzymać, delikatnym pociągnięciem za rękaw dając sygnał „nie” wobec jego najdzikszych pomysłów. Skończyły się domowe podwieczorki na werandzie przy herbacie i słodkim kremie. Na scenę wkroczyła księżniczka, która uważała, że należy jej się wszystko, czegokolwiek sobie zażyczy.
27.03.2020
„Oczy mu się świeciły na myśl o złocie” – jak funkcjonariusze bezpieki rozkradali niemieckie skarby
Pewnego dnia inspektor Teslar zameldował swoim przełożonym, że „obywatel szwajcarski – stały mieszkaniec Dusznik Zdroju – Kessler Karol proponuje wskazanie miejsca, w którym są ukryte dwa obrazy Rembrandta, oszacowane przed wojną na 800 tys. Reichs Marek”. Jednak już miesiąc później w raporcie pisał, że w domu wskazanym przez Kesslera po zerwaniu podłogi niczego odnaleźć się nie udało.
28.02.2020
Katownia na Mokotowie – to tu zamordowano rtm. Witolda Pileckiego i gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”
W czasach stalinowskich więzienie na Rakowieckiej cieszyło się ponurą sławą, a trafiający tu więźniowie mieli świadomość, że może być to ich ostatnia podróż. Więźniów katowano i dręczono psychicznie. Na śmierć skazywano na podstawie poszlak.
07.07.2019
Zbrodnia w Zawadce Morochowskiej. Polscy żołnierze mordowali niewinnych cywilów
„W ciągu 10-20 minut wyrżnęli, dosłownie wyrżnęli 68 kobiet, dzieci i starców. Czegoś podobnego nie widziałem nigdy w życiu” – pisano w relacji z podkarpackiej wsi Zawadka Morochowska. Zbrodni dokonali polscy żołnierze. Nigdy ich nie osądzono.

Seks w latach zimnej wojny i PRL-u

05.11.2019
„Seksualny cyrk” i seksualnie nadaktywna Aretha Franklin
„Seksualny cyrk” to określenie ukute przez dwóch wielkich gwiazdorów soulu, Raya Charlesa i Billy’ego Prestona, opisujące w dwóch słowach, jak spędzali czas wolny najwięksi muzycy gospel w latach 50. ubiegłego wieku. Aretha Franklin i inni artyści najpierw śpiewem wychwalili Boga w kościele, a następnie oddawali się rozwiązłym uciechom cielesnym.
13.12.2018
Żydowskie powieści pornograficzne o obozach? W Izraelu czytały je dziesiątki tysięcy ludzi [18+]
Ich bohaterami byli torturowani i wykorzystywani seksualnie przez strażników więźniowie niemieckich obozów, którzy na koniec sami zamieniali się w katów. Ta mieszanka brukowej erotyki i brutalnej zemsty na nazistach okazała się bestsellerem. „Pogromowa” pornografia rozchodziła się jak świeże bułeczki!
22.04.2018
Musiały oddawać swoje ciała w Buchenwaldzie i Auschwitz. Jak po wojnie traktowano kobiety, które pracowały w obozowych domach publicznych?
Były nagrodą i zachętą do pracy dla innych więźniów. Codziennie musiały przyjmować nawet po dziesięciu „klientów”. Gdy zachodziły w ciążę, zmuszano je do aborcji lub odbierano im dzieci. Te kobiety przeszły w obozach prawdziwe piekło. Ale do niedawna nie mogły o tym mówić.
29.11.2017
Jej seksualna fantazja przerosła artystów. Czy była najbardziej wyzwoloną kobietą swojej epoki?
Mąż na jednym z obrazów przedstawił ją jako Maryję Dziewicę. Ale ona nie miała z tym wizerunkiem wiele wspólnego. Była silną, wyzwoloną kobietą o ogromnej fantazji, także erotycznej. I tak też została zapamiętana: jako muza wielu słynnych artystów. A zdaniem niektórych – nawet nimfomanka.