Zimna wojna

Symbol zimnej wojny. Fragment muru berlińskiego przy bramie brandenburskiej na fotografii z 1961 roku.

Zimna wojna – epoka w najnowszej historii świata, trwająca umownie od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku do upadku komunizmu i rozpadu Związku Radzieckiego na przełomie lat 80. i 90. XX wieku.

Już w pierwszych dniach po zakończeniu globalnego konfliktu przyszłość relacji między zwycięskimi mocarstwami wisiała na włosku, a w Wielkiej Brytanii prowadzono potajemne dyskusje nad ewentualnym przystąpieniem do nowej konfrontacji, tym razem ze Związkiem Radzieckim. Termin „zimna wojna” najwcześniej pojawił się w tekstach George’a Orwella, który już październiku 1945 roku użył go na określenie przyszłego świata, zmuszonego egzystować w cieniu nuklearnego zagrożenia. W 1947 roku określenie „zimna wojna” padło z kolei z ust amerykańskiego doradcy politycznego Bernarda Barucha, tym razem w odniesieniu ściśle do narastającego konfliktu między dwoma globalnymi mocarstwami: Stanami Zjednoczonymi i Związkiem Radzieckim. Za symboliczną datę początkową zimnej wojny uznaje się też niekiedy 5 marca 1946 roku. Wtedy to, podczas przemówienia wygłoszonego w Fulton, były premier Zjednoczonego Królestwa Winston Churchill po raz pierwszy mówił o „żelaznej kurtynie”, dzielącej kontynent na dwie części.

Moment upadku tej kurtyny uznawany jest za kres epoki zimnej wojny. W historii powszechnej jako symboliczną cezurę podaje się najczęściej rozwiązanie Związku Radzieckiego, do którego doszło 26 grudnia 1991 roku. Z kolei w historii Polski za datę końca epoki powojennej uchodzi rok 1989. Konkretnie zaś 4 czerwca (pierwsze częściowo wolne wybory) bądź 29 grudnia (uchwalenie ustawy o zmianie nazwy państwa z Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską).

Co nowego w ziemnej wojnie?

Jurij Gagarin. Pierwszy człowiek w kosmosie

Zimna wojna
Najdziwaczniejszy powód do wojny? Te dwa kraje toczą bitwy o... kraby

Historia najnowsza
Atomowa Polska Ludowa – PRL przechowywała głowice jądrowe do ataku na NATO

Zimna wojna
Rozśmieszał ludzi do łez, choć sam był nieszczęśliwy. Skończył samotny i zapomniany. Tragiczne życie i śmierć Benny'ego Hilla

Zimna wojna
Zamordował dwie dziewczynki, po czym udawał... świadka ich porwania. Jak policja wpadła na jego trop?

Historia najnowsza
Chleba, igrzysk i... polityki. Sportowcy na froncie zimnej wojny

Zimna wojna

Szczególnie polecamy. Nasze najlepsze teksty o zimnej wojnie i PRL-u

ZIMNA WOJNA. O CZYM PISZEMY?

Poniżej znajdziecie wszystkie nasze ciekawostki dotyczące lat powojennych, a więc okresu od 1945 i 1989 (ewentualnie 1991) roku. W Polsce to przede wszystkim ponury i (nierzadko) absurdalny okres PRL-u. Zagranicą to z kolei epoka zimnej wojny, rewolucji obyczajowej czy chociażby… skandynawskiej prohibicji.

Polityka w latach zimnej wojny i PRL-u

22.03.2021
Chleba, igrzysk i... polityki. Sportowcy na froncie zimnej wojny
W Moskwie, w 1980 roku, i w Los Angeles – cztery lata później – zimna wojna zagościła na olimpijskich arenach. Nigdy w dziejach igrzysk polityka tak mocno nie odcisnęła piętna na rywalizacji sportowej. Nigdy też decyzje polityków nie pozbawiły tak wielu zawodników szansy na przejście do historii.
17.03.2021
Ci Polacy włamywali się do ambasad i wykradali tajne dokumenty. Ich ofiarą padła nawet CIA!
W okresie PRL w MSW działała specjalna grupa kontrwywiadu, której członkowie pod osłoną nocy wchodzili do ambasad i konsulatów, by przeszukiwać skarbce. Choć za sprawą grupy wyciekły setki tysięcy stron tajnych dokumentów, nikt nie wpadł na jej trop. Ci, którzy wiedzieli o istnieniu Wydziału IX – a była ich garstka – nazywali ich „straceńcami”. Dlaczego? Bo do otwierania drzwi skarbcowych oraz sejfów używali promieniowania gamma.
09.03.2021
Najpilniej strzeżona tajemnica PRL. Jak przez Okęcie przeszedł „Tajfun”?
Dla nich tajemnica korespondencji nie istniała. Wykradali pocztę dyplomatyczną, łamali nawet najbardziej skomplikowane zabezpieczenia, robili kopie i… odkładali wszystko na miejsce. Ujawniali treść najpilniej strzeżonych dokumentów, ale nikt nigdy nie wpadł na ich trop. Byli pracownicy tajemniczego IX Wydziału zdradzają kulisy swoich działań na Okęciu.
26.02.2021
Piractwo rodem z PRL. Jak Polska Ludowa „oszczędzała” dzięki szpiegom?
Zdobywanie dokumentów to podstawa pracy szpiega. W PRL kontrwywiad pozyskiwał dokumenty, dzięki którym można było taniej kupić licencje na zachodnie produkty. W grę wchodziła nawet produkcja odkurzacza…

Życie codzienne podczas zimnej wojny i PRL-u

01.02.2021
Mgła, która zabija. W 1952 roku smog w Londynie spowodował śmierć nawet 12 tysięcy osób!
Mgła, ciemność i dym. Duszące, gryzące w gardło powietrze. Trudności przy każdej próbie nabrania powietrza do płuc. Załzawione i podrażnione oczy. Wszechogarniający smród ciężkich metali. Nie od dziś wiadomo, że smog zabija. W Londynie w grudniu 1952 roku zebrał szczególnie tragiczne żniwo…
10.01.2021
Koro. Epidemia, która przeraża mężczyzn
Tajemniczo brzmiące koro to zaburzenie lękowe występujące u mężczyzn. Choremu wydaje się, że jego penis… zostanie wciągnięty w głąb brzucha, aż całkowicie zniknie w jego wnętrzu. Bywa, że na schorzenie zapadają na raz tysiące osób. W historii zdarzało się tak już wiele razy.
08.01.2021
Seks w PRL. Rewolucja seksualna po polsku
Polskie społeczeństwo w sprawach seksu jest dość konserwatywne, choć lubi zaglądać do cudzej sypialni. I to niezależnie od ustroju. Jak wyglądało życie intymne naszych rodaków w czasach Polski Ludowej?
31.12.2020
Szampan „dla ludu” od towarzysza Stalina. Co wspólnego miał radziecki dyktator z… winem musującym?
Wielu Polakom trudno wyobrazić sobie imprezę sylwestrową bez niego. O jego popularności najlepiej świadczy fakt, że istnieje mnóstwo jego podróbek. Mowa oczywiście o białym, słodkim, musującym winie, znanym jako „radziecki” lub „ruski” szampan. Mało kto wie, że za tym trunkiem stoi kawał historii. W jego stworzeniu palce miał maczać sam Józef Stalin…

Czy wiesz że...? Ciekawostki o czasach zimnej wojny i PRL-u

Wojsko i militaria w epoce zimnej wojny

09.04.2021
Najdziwaczniejszy powód do wojny? Te dwa kraje toczą bitwy o... kraby
Na Morzu Żółtym po wojnie koreańskiej wyznaczono granicę morską zwaną Northen Limit Line. Przez wiele lat była ona naruszana przez oba państwa koreańskie. Powód? Kalinek błękitny, niepozorny niebieski krab. Jest na tyle cenny, że opłacało się dla niego poświecić życie żołnierzy…
08.04.2021
Atomowa Polska Ludowa – PRL przechowywała głowice jądrowe do ataku na NATO
Przez kilkadziesiąt lat na terenie Polski znajdowało się nawet 300 głowic nuklearnych, które miały być użyte w razie ewentualnego konfliktu bloku sowieckiego z Zachodem. Polscy piloci nawet trenowali zrzucanie atomówek. O magazynach śmiercionośnej broni wiedziała tylko garstka najwyższych oficerów, a bazy znajdowały się pod okiem Specnazu.
05.02.2021
Przepraszam, którędy do Seulu? Jak północnokoreańscy komandosi usiłowali zabić prezydenta Korei Południowej?
18 stycznia 1968 roku z Pjongjangu wyruszyła grupa 31 północnokoreańskich komandosów. Trzy dni później przekroczyli granicę. Żołnierze, przebrani w mundury południowokoreańskiej 26. Dywizji Piechoty, wyposażeni w amerykańską broń i odpowiednie dokumenty, wycieli dziurę w nowo postawionym ogrodzeniu. Nie wiedzieli jednak, dokąd mają się dalej kierować. Znali jedynie cel misji – zabić prezydenta Korei Południowej Parka Chung-hee.
17.12.2020
„To partia strzela do robotników”. Masakra na Wybrzeżu 1970
Czarny czwartek – jeden z najtragiczniejszych dni w epoce PRL. Równo 50 lat temu politycy, którzy rządzili w imię robotników, kazali żołnierzom strzelać do ludzi idących do pracy.

Kobiety w czasach zimnej wojny i PRL-u

16.03.2021
Najlepszy „towar” eksportowy PRL? W Związku Radzieckim ludzie za nimi szaleli!
W ZSRR i posowieckiej Rosji polskie aktorki i piosenkarki cieszyły się i wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością. Ba, niektóre niezbyt znane lub zapomniane w ojczyźnie artystki są tam wciąż megagwiazdami!
14.01.2021
Klątwa Kennedych. Czy nad słynnym amerykańskim rodem ciąży fatum?
Nazwisko Kennedy kojarzy się przede wszystkim z zabójstwem JFK. Jednak historia tego rodu poza słynnym zamachem skrywa także inne tragedie. Nic dziwnego, że wielu jest przekonanych, iż na rodzinie ciąży klątwa.
08.01.2021
Seks w PRL. Rewolucja seksualna po polsku
Polskie społeczeństwo w sprawach seksu jest dość konserwatywne, choć lubi zaglądać do cudzej sypialni. I to niezależnie od ustroju. Jak wyglądało życie intymne naszych rodaków w czasach Polski Ludowej?
03.12.2020
Nie wiedzieli nawet o wybuchu II wojny światowej! Ta rodzina przez 40 lat żyła odcięta od cywilizacji
W 1978 roku w rosyjskiej tajdze odnaleziono rodzinę, która od ponad 40 lat żyła z dala od cywilizacji – w warunkach podobnych do tych, w jakich mieszkały ludy pierwotne. Dzisiaj przy życiu pozostaje ostatni członek rodu – 80-letnia Agafia, która nie chciała wrócić do cywilizacji.

Przestępczość w latach zimnej wojny i PRL-u

23.03.2021
Zamordował dwie dziewczynki, po czym udawał... świadka ich porwania. Jak policja wpadła na jego trop?
W kwietniu 1975 roku na przedmieściach Waszyngtonu zaginęły siostry Lyon. Śledztwo utknęło w miejscu, ciał nie odnaleziono, a zbrodnię uznano za niewyjaśnioną. Trzydzieści kilka lat później detektywi wpadli na trop. Prowadził do… więzienia, gdzie karę za inne przestępstwa odsiadywał znany policji pedofil, Lloyd Welch.
17.03.2021
Ci Polacy włamywali się do ambasad i wykradali tajne dokumenty. Ich ofiarą padła nawet CIA!
W okresie PRL w MSW działała specjalna grupa kontrwywiadu, której członkowie pod osłoną nocy wchodzili do ambasad i konsulatów, by przeszukiwać skarbce. Choć za sprawą grupy wyciekły setki tysięcy stron tajnych dokumentów, nikt nie wpadł na jej trop. Ci, którzy wiedzieli o istnieniu Wydziału IX – a była ich garstka – nazywali ich „straceńcami”. Dlaczego? Bo do otwierania drzwi skarbcowych oraz sejfów używali promieniowania gamma.
05.02.2021
Przepraszam, którędy do Seulu? Jak północnokoreańscy komandosi usiłowali zabić prezydenta Korei Południowej?
18 stycznia 1968 roku z Pjongjangu wyruszyła grupa 31 północnokoreańskich komandosów. Trzy dni później przekroczyli granicę. Żołnierze, przebrani w mundury południowokoreańskiej 26. Dywizji Piechoty, wyposażeni w amerykańską broń i odpowiednie dokumenty, wycieli dziurę w nowo postawionym ogrodzeniu. Nie wiedzieli jednak, dokąd mają się dalej kierować. Znali jedynie cel misji – zabić prezydenta Korei Południowej Parka Chung-hee.
21.12.2020
Szakal atakuje. To był jeden z najgroźniejszych terrorystów XX wieku
21 grudnia 1975 roku miał miejsce jeden z największych zamachów terrorystycznych w tamtym czasie. Grupa Carlosa, który do historii przeszedł jako Szakal, porwała ministrów biorących udział w konferencji państw członkowskich OPEC. Co ciekawe – na miejsce zbrodni napastnicy dotarli… tramwajem.

Seks w latach zimnej wojny i PRL-u

10.01.2021
Koro. Epidemia, która przeraża mężczyzn
Tajemniczo brzmiące koro to zaburzenie lękowe występujące u mężczyzn. Choremu wydaje się, że jego penis… zostanie wciągnięty w głąb brzucha, aż całkowicie zniknie w jego wnętrzu. Bywa, że na schorzenie zapadają na raz tysiące osób. W historii zdarzało się tak już wiele razy.
08.01.2021
Seks w PRL. Rewolucja seksualna po polsku
Polskie społeczeństwo w sprawach seksu jest dość konserwatywne, choć lubi zaglądać do cudzej sypialni. I to niezależnie od ustroju. Jak wyglądało życie intymne naszych rodaków w czasach Polski Ludowej?
06.11.2020
Polski Hannibal Lecter? Przerażająca historia poznańskiego nekrofila – jednego z najgorszych seryjnych zabójców PRL-u
Sprawa „Zimnego Chirurga” wstrząsnęła Polską. Perwersyjne zbrodnie, których dopuścił się Edmund Kolanowski, nie miały precedensu. Gwałciciel, zwyrodnialec, nekrofil, pedofil, psychopata, bestia – takimi epitetami określano skazanego 4 czerwca 1984 roku na karę śmierci mężczyznę. I nie było w tym ani trochę przesady.
30.05.2020
Wino, kobiety i… lody. Największy hedonista wśród dyktatorów
Dziennikarz Clavis Rossi nazwał go „pierwszym chojrakiem w Ameryce Łacińskiej”. I nie sposób odmówić mu racji. Podczas gdy jego rodacy głodowali, Fidel Castro pławił się w luksusach. Jadał w najlepszych hotelach, pijał najdroższe alkohole i z zapałem oddawał się cielesnym uciechom. Według legendy miał 35 tysięcy kochanek. A wszystko to w imię Rewolucji…

Zobacz wszystkie