Druga wojna światowa
fot.domena publiczna Propaganda w okresie II wojny światowej. Fragment sowieckiego plakatu wojennego z 1945 roku.
II wojna światowa – największy w dziejach konflikt zbrojny trwający od 1939 do 1945 roku. W dzisiejszej literaturze naukowej za początek wojny powszechnie uznaje się inwazję III Rzeszy na Polskę 1 września 1939 roku. W tradycjach narodowych promowano jednak (i nadal się promuje) także inne cezury. W ZSRR, a następnie Rosji przyjęło się uważać, że II wojna światowa (tam nazywana „wielką wojną ojczyźnianą”) rozpoczęła się od operacji Barbarossa – inwazji Hitlera na Związek Radziecki latem 1941 roku. Z kolei w państwach zachodnich decydującym momentem przez długi czas wydawał się dopiero atak III Rzeszy na Belgię i Francję. W Ameryce natomiast – przystąpienie tego kraju do wojny w następstwie nalotu na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 roku.
Koniec wojny w Europie nastąpił w maju 1945 roku. Ceremonia kapitulacji III Rzeszy odbyła się dwukrotnie – najpierw przed przedstawicielami sił zachodnich, a następnie – wszystkich trzech sprzymierzonych mocarstw. Drugi z dokumentów podpisano 9 maja 1945 roku 16 minut po północy. W krajach Zachodu jako dzień zwycięstwa świętowano odtąd 8 maja. W bloku komunistycznym natomiast – 9 maja.
Łącznie straty i zniszczenia wojenne nie są możliwe do określenia. Zginęło nawet powyżej 80 milionów osób. Olbrzymie i niepowetowane szkody wojna przyniosła w Polsce. Liczbę ofiar śmiertelnych szacuje się na 6 do 7,5 milionów. Tylko z rąk niemieckich życie miało stracić ponad 5 milionów obywateli przedwojennej II Rzeczpospolitej, w tym 1,5-1,7 miliona Polaków i około 3 milionów Żydów. Straty materialne w samej Warszawie szacowano na przeszło 45 miliardów dolarów.
-
-
Ataki na Dworzec Gdański. Najkrwawsze chwile Powstania Warszawskiego
-
„Piramida dowódczej niekompetencji, braku wyobraźni, błędnych kalkulacji”. Dlaczego decyzja o wybuchu Powstania Warszawskiego w ogóle zapadła?
-
Śmierć 120 Polaków na jednego zabitego Niemca. Porażający rachunek strat Powstania Warszawskiego
-
Spowiedź syna Führera. Jaki prywatnie był Adolf Hitler?
-
Trzech braci, których połączyła śmierć
Co nowego w II wojnie światowej?
II WOJNA ŚWIATOWA. O CZYM PISZEMY?
Poniżej znajdziecie wszystkie nasze ciekawostki z okresu II wojny światowej. Staramy się opisywać wszelkie interesujące aspekty tego wielkiego konfliktu: zarówno zaskakujące epizody bitewne, zadziwiające postaci, aspekty życia codziennego, jak i nieznane kulisy decyzji politycznych oraz dyplomatycznych. Słowem wszystko warte uwagi, od kampanii wrześniowej po kapitulację Niemiec i Japonii w 1945 roku.
- Militarne oblicze II wojny światowej
-
01.08.2021
Jednemu urwało nogę, a czterech kolejnych zostało rannych. Ale 10 synów powróciło do domu cało i (względnie) zdrowo
Chociaż jednemu z braci urwało nogę, a czterech zostało poważnie rannych, tę historię można uznać za cud. W czasie wielkiej wojny ojczyźnianej 10 synów ukraińskiej kołchoźnicy Jewdokiji Łysenko wyruszyło na front. A po jej zakończeniu wszyscy wrócili do domu!
-
24.07.2021
Ataki na Dworzec Gdański. Najkrwawsze chwile Powstania Warszawskiego
To był jeden z najtragiczniejszych epizodów Powstania Warszawskiego. Przewaga nieprzyjaciela, poważne braki w wyposażeniu, krytyczne błędy dowództwa – ataki na Dworzec Gdański w nocy z 20 na 21 i z 21 na 22 sierpnia 1944 roku nie miały najmniejszych szans powodzenia. Mimo to Polacy stanęli do walki z okupantem.
-
21.07.2021
„Piramida dowódczej niekompetencji, braku wyobraźni, błędnych kalkulacji”. Dlaczego decyzja o wybuchu Powstania Warszawskiego w ogóle zapadła?
Do ostatnich chwil dowódcy AK spierali się ostro, czy dać rozkaz do wybuchu powstania w Warszawie. Wreszcie płk Antoni Chruściel, ps. „Monter”, największy jego zwolennik, miał zobaczyć rosyjskie czołgi w okolicach Warszawy. Tym argumentem przekonał komendanta „Bora” Komorowskiego. Tak zaczęła się jedna z największych tragedii w historii Polski.
-
18.07.2021
Śmierć 120 Polaków na jednego zabitego Niemca. Porażający rachunek strat Powstania Warszawskiego
W Powstaniu Warszawskim zginęło 180–220 tysięcy cywili, całkowicie bezbronnych ludzi. Nikt tego dokładnie nie policzył i nigdy już nie policzy. Straty wśród powstańców to 18–20 tysięcy zabitych. „Zośka”, „Alek”, „Rudy” i setki, tysiące im podobnych, choć potrafili „pięknie umrzeć”, to jednak pragnęli też pięknie żyć, a nie tylko być kamieniami rzucanymi na szańce ojczyzny.
- Polityczna strona II wojny światowej
-
12.07.2021
Goralenvolk – sługusy Hitlera spod samiuśkich Tater
To jeden z najbardziej wstydliwych epizodów w historii Podhala. Jesienią 1939 roku delegacja górali złożyła hołd wiernopoddańczy przed Hansem Frankiem. Za kolaboracją z hitlerowcami stało kilka wpływowych rodzin. Tuż po wybuchu wojny zaczęły szeroko propagować ideę „narodu góralskiego” rzekomo spokrewnionego z „rasą aryjską”. Goralenvolk miał im dać opiekę, zaszczyty i pieniądze od niemieckich panów.
-
14.05.2021
Najpierw Niemcy, później Sowieci. Grabież stulecia w Poznaniu
Jak słusznie stwierdza w znakomitej książce na temat dziejów Poznania Przemysław Matusik, „najważniejszym adresem w Poznaniu aż do października 1945 roku była najpierw Dolna Wilda 86, a następnie Chełmońskiego 21, gdzie mieściła się siedziba sowieckiej komendantury miasta”.
-
28.04.2021
Żydokomuna jak Lenin – wiecznie żywa
Co łączy carską Ochranę, polskich narodowców, kościół katolicki, hitlerowców i część powojennej opozycji? Wszyscy oni propagowali tezę o szczególnym związku Żydów z komunizmem. Dowody na istnienie „żydokomuny” były słabe, ale zapotrzebowanie na takie widzenie świata – ogromne.
-
22.04.2021
Las jest katedrą Boga, a przyszłość należy do wegetarian, czyli jak bardzo naziści kochali zwierzęta
Zakaz wiwisekcji i eksperymentów, humanitarne metody uboju, ochrona ginących gatunków, ograniczenia dla myśliwych, bliskie relacje z domowymi czworonogami oraz jarska dieta – oto jak naziści troszczyli się o zwierzęta. Hitler zamierzał nawet zlikwidować w całej Rzeszy rzeźnie i zmusić pobratymców do wegetarianizmu.
- Życie podczas II wojny światowej
-
16.07.2021
Trzech braci, których połączyła śmierć
Wojna jest straszna, bo giną na niej najbliżsi: ojcowie, mężowie, synowie, bracia. Czasem do domu poległego żołnierza przychodzi żałobny telegram wysłany przez jego dowódcę, czasem o zaginionym na froncie nie ma żadnych informacji przez wiele lat. Zdarza się i tak, że matka jednego dnia dostaje informację o śmierci trzech synów.
-
02.07.2021
Skazani na powolną śmierć w męczarniach, zepchnięci poza margines społeczeństwa. Tak umierali chorzy z wyspy trędowatych
Na tej małej wyspie od 1903 aż do 1957 roku działała jedna z ostatnich w Europie zamkniętych kolonii dla trędowatych. Oficjalnie stworzono tam dla nich namiastkę normalnego życia. Prawda była jednak przerażająca – ze Spinalongi nie było ucieczki, a jej przymusowi mieszkańcy znikali z dokumentów, skazani na powolną śmierć. Odbierano im dzieci, wykluczono ze społeczeństwa. Rodziny odrzuciły ich nawet, gdy wynaleziono skuteczny lek.
-
22.04.2021
Las jest katedrą Boga, a przyszłość należy do wegetarian, czyli jak bardzo naziści kochali zwierzęta
Zakaz wiwisekcji i eksperymentów, humanitarne metody uboju, ochrona ginących gatunków, ograniczenia dla myśliwych, bliskie relacje z domowymi czworonogami oraz jarska dieta – oto jak naziści troszczyli się o zwierzęta. Hitler zamierzał nawet zlikwidować w całej Rzeszy rzeźnie i zmusić pobratymców do wegetarianizmu.
-
18.03.2021
„Żyd musi być przede wszystkim rozsądny”. Ojciec miliardera zdradza, co pomogło mu przetrwać Holocaust
Dla węgierskich Żydów ostatni rok II wojny światowej był najtrudniejszy – od tego momentu rozpoczęła się ich masowa eksterminacja. Tivadar Soros, ojciec znanego biznesmena i społecznika George’a Sorosa, opowiada o losach swojej rodziny w tym czasie. Pogodne usposobienie, doświadczenia żołnierskie z I wojny światowej i wrodzony spryt sprawiły, że Tivadar i cała jego najbliższa rodzina – w tym 14-letni wówczas George – przeżyli.
- Zbrodnie i przestępstwa w II wojnie światowej
-
04.07.2021
„… uwolnić od plagi, czyli Żydów. Mówił o dżumie. To ja jestem częścią tej dżumy?” – II wojna światowa oczami dziecka
Antysemityzm widziany oczami dziecka jest nie tylko abstrakcyjny, niewyobrażalny i okrutny. Młody Leon już od najmłodszych lat spotykał się z najgorszym. Dziś jako dorosły stara się ostrzec innych i ocalić historię podobnych mu ludzi od zapomnienia. Czy można pogodzić się z piekłem?
-
28.06.2021
Stać się niewidzialnym. Jako dziecko przeżył piekło obozu koncentracyjnego. Opowiada, jak ocalał
Zanim nas pognano do przodu, machnąłem ręką: „Mama, zobaczymy się w środku”. Na rampie widziałem ją ostatni raz. Wśród oficerów w czarnych mundurach esesmańskich, którzy dokonywali selekcji, był ten okropny „lekarz” Mengele. Pochylił się nad mamą. Myślę, że byłaby możliwość, że matka z trzema córkami w Auschwitz-Birkenau by przeżyła. Tak się nie stało.
-
17.06.2021
Najtragiczniejsze pomyłki aliantów podczas II wojny światowej
„Nastąpiła przerwa między bombami zrzuconymi przez czołowe samoloty a tymi, które za nimi podążały. Wstałem, żeby wyjrzeć przez okno. Pociąg stał nieruchomo na torach, kierując się na północ […] Amerykańscy lotnicy właśnie przybyli z misją zniszczenia mostu w Allerona w momencie, gdy mijaliśmy ich cel” – wspominał po latach sierż. Richard Morris, jeden z amerykańskich piechurów cudem ocalałych spod sojuszniczych bomb.
-
27.05.2021
Stalin zamykał w łagrach nawet niemowlęta i przedszkolaki. Wiele z nich umierało w męczarniach
Dzieci w sowieckich łagrach przechodziły twardą szkołę życia – trzy lata w przyłagiernym żłobku, cztery w domu dziecka dla przedszkolaków, siedem w sierocińcu dla uczniów, a po 14. urodzinach – praca w kołchozie lub sowchozie. O ile oczywiście zdołały przeżyć tak długo. Odebrane matkom, pozbawione opieki, były dziesiątkowane przez głód i choroby zakaźne. Często umierały w męczarniach…
- Kobiety w II wojnie światowej
-
07.07.2021
Schorowany egocentryk, skryty dżentelmen czy wyuzdany kochanek? Miłosne sekrety Adolfa Hitlera
Doświadczenia erotyczne Hitlera, jego upodobania łóżkowe, ewentualne zaburzenia i perwersje otacza po dziś dzień aura tajemnicy. Plotki rozsiewane przez wrogów, mity rozpowszechniane przez osoby z jego otoczenia czy tajemnice, które sam skrywał, przeplatają się, tworząc dość dziwaczny obraz. Jaki był naprawdę Adolf Hitler w „tych” sprawach?
-
12.06.2021
„Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle” – nieustraszona „Lena” na froncie w obronie kraju
Odważna, niezłomna i bezkompromisowa. Wandzie Gertz pseudonim „Lena” w drodze do służby na froncie nie przeszkodził nawet fakt, że w jej czasach do wojska nie powoływano kobiet. Musicie poznać jej historię!
-
05.06.2021
Nocne wiedźmy. Radzieckie lotniczki siały postrach wśród nazistów
46. Tamański Pułk Nocnych Bombowców to jedyna jednostka Radzieckich Sił Powietrznych składająca się z samych pań. Była to pierwsza kobieca formacja na świecie. Lotniczki wykonały 23 672 loty bojowe, a Niemcy nadali im przydomek „nocne wiedźmy”. Nie bez powodu…
-
01.06.2021
„W imieniu Polski Podziemnej jesteś skazana na karę śmierci za...” – Armia Krajowa rozprawiała się z konfidentami również rękami kobiet
„Uporządkowaniem odcinka walki czynnej”, czyli prowadzeniem akcji dywersyjno-sabotażowych zajmowały się w Armii Krajowej również kobiety – m.in. Wanda Gertz „Lena”, organizatorka i komendantka Oddziału AK „Dysk” (Dywersja i Sabotaż Kobiet). Kedywianki na równi z mężczyznami dzieliły niebezpieczeństwa i trudy. I tak jak oni z zimną krwią wykonywały wyroki śmierci na zdrajcach ojczyzny.