27.07.2021
Określenie „do grobowej deski” w tym przypadku brzmi wyjątkowo dosłownie. Słowiańskie żony umierały wraz ze swoimi mężami. Opisy arabskich kupców i średniowiecznych dziejopisów pełne są wstrząsających relacji o tym, że kobiety oddawały życie, gdy zmarł ich mąż. W ten sposób potwierdzały, że naprawdę go kochały…
19.07.2021
Wywoływał zgorszenie wśród patrycjuszy i rzymskiego ludu. Jego rozpasanie i apetyt seksualny nie miały sobie równych – nawet w porównaniu do takich lubieżników i dewiantów jak Tyberiusz, Kaligula czy Neron. Cesarz Heliogabal zamienił swój dwór w dom publiczny, a siebie w prostytutkę…
15.07.2021
Na obszarze przedrzymskiej Iberii odnaleziono ich już ponad 400. Kamienne posągi, sięgające niekiedy 2,75 metra długości, przedstawiające zwierzęta m.in. byki, świnie. Charakterystyczne dla społeczeństw celtyckich Półwyspu Iberyjskiego. Jak to możliwe, że dwa z nich zawędrowały aż na masyw Ślęży?
06.07.2021
„Każdy żołnierz Unii, który słyszał okrzyk bojowy Konfederacji, znany jako rebel yell, i powiedział, że się go nie przestraszył, prawdopodobnie nigdy go nie słyszał” – pisał w swojej monumentalnej pracy The Civil War. A Narrative wybitny historyk Shelby Fotte. Słynny piskliwy wrzask buntowników z Południa był nieodzownym elementem większości bitew amerykańskiego konfliktu, a do dziś pozostaje przedmiotem dyskusji i badań.
21.06.2021
Ponad 5 tysięcy lat temu w dolinie Indusu wyrastały niezwykłe miasta. Ludzie, którzy je tworzyli, wytyczali równe ulice. Domy miały dostęp do kanalizacji i świeżej wody – dzięki systemowi potężnych basenów nigdy jej nie brakowało. Naukowcy do dziś zastanawiają się nad fenomenem kultury Mohendżo Daro. Kto i po co budował starożytne osady? W co wierzyli ich mieszkańcy? Dlaczego ich kultura upadła?
23.05.2021
Wojna o Troję to jedna najsławniejszych wojen starożytnego świata. Opowieść o pięknej Helenie porwanej przez Parysa, syna króla Priama, znają chyba wszyscy. Przez 10 lat bohaterowie walczyli obok bogów i ginęli w konflikcie wywołanym przez uprowadzenie jednej kobiety. Ile w tej opowieści jest prawdy? Czy wojna o Troję rzeczywiście miała miejsce? I jak to było z tym koniem trojańskim?
16.05.2021
Inspiracją dla utopijnej wizji niezwykłej krainy, którą jako pierwszy opisał Platon, miało być greckie polis Helike. To tylko jedna z teorii na temat Atlantydy, ale niezwykle popularna w środowisku naukowym. Czy faktycznie mamy przed sobą rozwiązanie zagadki zatopionej cywilizacji?
27.07.2021
Określenie „do grobowej deski” w tym przypadku brzmi wyjątkowo dosłownie. Słowiańskie żony umierały wraz ze swoimi mężami. Opisy arabskich kupców i średniowiecznych dziejopisów pełne są wstrząsających relacji o tym, że kobiety oddawały życie, gdy zmarł ich mąż. W ten sposób potwierdzały, że naprawdę go kochały…
22.07.2021
„Swen Widłobrody po matce był pół-Słowianinem, a skoro żonę wziął z Polski, to jego syn Kanut Wielki, pomnikowy władca Skandynawów, wedle krwi w trzech czwartych był Słowianinem, a w połowie Piastem” – zauważa wybitny polski mediewista i archeolog, Przemysław Urbańczyk. Kim była Świętosława? Czy w ogóle istniała?
15.07.2021
Na obszarze przedrzymskiej Iberii odnaleziono ich już ponad 400. Kamienne posągi, sięgające niekiedy 2,75 metra długości, przedstawiające zwierzęta m.in. byki, świnie. Charakterystyczne dla społeczeństw celtyckich Półwyspu Iberyjskiego. Jak to możliwe, że dwa z nich zawędrowały aż na masyw Ślęży?
06.07.2021
„Każdy żołnierz Unii, który słyszał okrzyk bojowy Konfederacji, znany jako rebel yell, i powiedział, że się go nie przestraszył, prawdopodobnie nigdy go nie słyszał” – pisał w swojej monumentalnej pracy The Civil War. A Narrative wybitny historyk Shelby Fotte. Słynny piskliwy wrzask buntowników z Południa był nieodzownym elementem większości bitew amerykańskiego konfliktu, a do dziś pozostaje przedmiotem dyskusji i badań.
24.06.2021
Noc Kupały obchodzona w dniu przesilenia letniego ma niezwykle długą tradycję. Była ona tak ważna, że chrześcijaństwo musiało zaakceptować ją także w swoim kalendarzu w niemal niezmienionej formie. Jak to się stało, że pogańskie święto nie poddało się chrystianizacji?
23.06.2021
Odkąd papież Urban II ogłosił wyprawę krzyżową do Jerozolimy, która odbije grób pański z rąk pogan, zaczęła kiełkować idea rycerzy Chrystusa – bojowników walczących i umierających za wiarę. Nad Wisłą ruch krucjatowy nie miał jednak wielkiego znaczenia. Polskie rycerstwo bynajmniej nie garnęło się do podróży na Bliski Wschód i nawracania mieczem niewiernych. Symbolem tej postawy stał się Leszek Biały. Książę krakowski grzecznie, choć w gruncie rzeczy arogancko… zbył papieża.
03.06.2021
Urodziwe słowiańskie kobiety i silni słowiańscy mężczyźni stanowili najbardziej „chodliwy” towar wczesnego średniowiecza. Dla nich opłacało się pokonać tysiące kilometrów. Po niewolników przybywali w naszą część świata żydowscy i arabscy kupcy z krajów Bliskiego Wschodu, Półwyspu Iberyjskiego oraz z Bizancjum.
26.07.2021
Za pierwszą literacką wersję tej baśni uważa się historię spisaną przez Francuzkę, Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve. Jej dzieło znacznie różni się od obecnie najpopularniejszej bajki Disneya. Co więcej, mogło zostać zainspirowane… przez prawdziwe wydarzenia, które rozegrały się ponad wiek przed narodzinami autorki Pięknej i Bestii.
25.07.2021
Zakonnica, konkwistadorka, zabójczyni własnego brata, bohaterka walk z Indianami, wyjęta spod prawa rozbójniczka, hazardzistka, lesbijka – te wszystkie określenia dotyczą tylko jednej osoby – Cataliny de Erauso.
17.07.2021
Mapuche (Araukanowie) to plemię wojowniczych Indian, które od wieków zamieszkuje południowo-centralne rejony dzisiejszego Chile. Przez całe stulecia z sukcesem odpierało ataki wrogów i aż do końca XIX wieku zachowało suwerenność. Jednym z bohaterów narodowych Mapuchów i uosobieniem ich legendarnej odwagi jest Galvarino – wojownik z ostrzami zamiast dłoni.
10.07.2021
Jak mały wyspiarski naród zawładnął aż jedną czwartą globu? Jakim cudem zdołał podporządkować sobie narody z pięciu kontynentów? Imperium Brytyjskie było największą potęgą nowożytnego świata Zachodu, kiedy Stany Zjednoczone były jeszcze w powijakach. Podwaliny pod dominację Brytyjczyków na oceanach kładł m.in. nieustraszony żeglarz i korsarz – Francis Drake.
30.06.2021
Można by go uznać za skrzyżowanie Jamesa Bonda z… czarodziejem Merlinem. John Dee był szpiegiem Elżbiety I, alchemikiem i okultystą. Swoje magiczne sztuczki prezentował m.in. na dworze Stefana Batorego. Wkrótce po wizycie maga monarcha zmarł. Czy renesansowy agent 007 maczał w tym palce?
19.06.2021
Anna Boleyn. Pierwsza królowa skazana na karę śmierci w Anglii, jedna z wielu kobiet Henryka VIII i prowodyrka religijnej rewolucji. Czy była uwielbianą przez poddanych władczynią, czy wręcz przeciwnie – powszechnie znienawidzoną czarownicą?
08.06.2021
Kariera Henry’ego Every’ego nie była zbyt długa. Według większości podań korsarskie rzemiosło praktykował od 1694 do 1695 roku. Mimo krótkiego stażu „pracy” Every uznawany jest za jednego z największych piratów w historii. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta. Dokonał największego rabunku w dziejach piractwa.
26.07.2021
Za pierwszą literacką wersję tej baśni uważa się historię spisaną przez Francuzkę, Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve. Jej dzieło znacznie różni się od obecnie najpopularniejszej bajki Disneya. Co więcej, mogło zostać zainspirowane… przez prawdziwe wydarzenia, które rozegrały się ponad wiek przed narodzinami autorki Pięknej i Bestii.
06.07.2021
„Każdy żołnierz Unii, który słyszał okrzyk bojowy Konfederacji, znany jako rebel yell, i powiedział, że się go nie przestraszył, prawdopodobnie nigdy go nie słyszał” – pisał w swojej monumentalnej pracy The Civil War. A Narrative wybitny historyk Shelby Fotte. Słynny piskliwy wrzask buntowników z Południa był nieodzownym elementem większości bitew amerykańskiego konfliktu, a do dziś pozostaje przedmiotem dyskusji i badań.
01.07.2021
Latem 1904 roku w kolejce do „Wystawy Ludów Egzotycznych” w ogrodzie zoologicznym w Breslau ustawiło się aż 41 tysięcy osób. Na wybiegu można było podejrzeć żywe „eksponaty” z Tunezji. Światła Europa z uczuciem wyższości, ale i fascynacją podglądała „dzikich”. Przedtem wsadziwszy ich za kraty…
29.06.2021
W słoneczny dzień, 3 marca 1876 roku, pani Crouch, żona farmera z okolic Olympia Springs w Kentucky, wraz ze swoim wnukiem wyszła przed dom. Zgodnie z jej późniejszymi zeznaniami między godziną 11:00 a południem z nieba zaczęły sypać się kawałki dziwnej, białej materii. W pierwszej chwili chłopak stwierdził, że to śnieg, jednak fragmenty były za duże, poza tym nie było chmur. Bliższe zbadanie skrawków miało wykazać, że na farmę Crouchów spadł… mięsny deszcz.
10.06.2021
To miało być powstanie inne niż wszystkie. Zryw, w którym o niepodległość kraju ramię w ramię ze szlachtą walczą chłopi. Insurekcja przerodziła się w tragifarsę, a likwidatorem rebelii okazał się sam lud.
06.06.2021
Kiedy statki brytyjskiej ekspedycji arktycznej pod dowództwem sir Johna Franklina, Terror i Erebus, zniknęły bez wieści, w ślad za nimi ruszyły misje ratunkowe, mające odkryć losy marynarzy. Dwie z nich zakończyły się tragicznie…
30.05.2021
To miała być wyprawa, która potwierdzi dominację Brytyjczyków na oceanach. Arktyczną ekspedycję statków Erebus i Terror śledzono z zapartym tchem. Okazało się jednak, że happy endu nie będzie. Dwa statki z ponad setką marynarzy przepadły w lodach Arktyki. Okrutna prawda, jakiej długo nie chciano przyjąć, została potwierdza dopiero 140 lat później. Wygłodniali i zatruci ołowiem polarnicy, by przetrwać, zjadali swoich współtowarzyszy…
08.07.2021
Wyspa Spinalonga (a właściwie Kalidón) leży w północno-wschodniej części Krety w malowniczej Zatoce Mirabello. Obecnie stanowi jedną z największych atrakcji tego regionu, choć jej sława tak naprawdę została zbudowana na historiach o ludzkim cierpieniu, odrzuceniu i powolnej śmierci w męczarniach.
07.07.2021
Doświadczenia erotyczne Hitlera, jego upodobania łóżkowe, ewentualne zaburzenia i perwersje otacza po dziś dzień aura tajemnicy. Plotki rozsiewane przez wrogów, mity rozpowszechniane przez osoby z jego otoczenia czy tajemnice, które sam skrywał, przeplatają się, tworząc dość dziwaczny obraz. Jaki był naprawdę Adolf Hitler w „tych” sprawach?
05.07.2021
Jeśli im się powiodło, mogły pracować długie lata, by po opadnięciu z sił wylądować w przytułku. Jeżeli miały mniej szczęścia, po kilku miesiącach lądowały na ulicy jako prostytutki. Ponad 95% z nich nie założyło rodziny. Ich wynagrodzeniem były najczęściej resztki jedzenia po posiłkach gospodarzy i kąt do spania w kuchni.
02.07.2021
Na tej małej wyspie od 1903 aż do 1957 roku działała jedna z ostatnich w Europie zamkniętych kolonii dla trędowatych. Oficjalnie stworzono tam dla nich namiastkę normalnego życia. Prawda była jednak przerażająca – ze Spinalongi nie było ucieczki, a jej przymusowi mieszkańcy znikali z dokumentów, skazani na powolną śmierć. Odbierano im dzieci, wykluczono ze społeczeństwa. Rodziny odrzuciły ich nawet, gdy wynaleziono skuteczny lek.
22.06.2021
Do wzniecenia ognia rebelii wystarczyła iskra. Okazał się nią przyjazd Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania. To wystarczyło, by 27 grudnia 1918 roku wybuchło powstanie wielkopolskie. Powstanie inne, niż dotychczasowe – bez wielkich walk, bez dziesiątków tysięcy zabitych i rannych, jedno z nielicznych, które Polacy wygrali.
18.06.2021
Lekceważenie ze strony urzędników, przemoc na komisariatach – to chłopska codzienność międzywojennej Polski.
16.06.2021
Wraz z rozsznurowaniem gorsetów rozluźniły się normy obyczajowe. Promowano seks bez konsekwencji oraz świadome macierzyństwo, kina, kawiarnie i kabarety wyrastały jak grzyby po deszczu. Po stuleciach uciemiężenia i wojennej traumie ludzie chcieli się po prostu zabawić. Przy dźwiękach jazzu i w narkotykowych oparach…
24.07.2021
To był jeden z najtragiczniejszych epizodów Powstania Warszawskiego. Przewaga nieprzyjaciela, poważne braki w wyposażeniu, krytyczne błędy dowództwa – ataki na Dworzec Gdański w nocy z 20 na 21 i z 21 na 22 sierpnia 1944 roku nie miały najmniejszych szans powodzenia. Mimo to Polacy stanęli do walki z okupantem.
21.07.2021
Do ostatnich chwil dowódcy AK spierali się ostro, czy dać rozkaz do wybuchu powstania w Warszawie. Wreszcie płk Antoni Chruściel, ps. „Monter”, największy jego zwolennik, miał zobaczyć rosyjskie czołgi w okolicach Warszawy. Tym argumentem przekonał komendanta „Bora” Komorowskiego. Tak zaczęła się jedna z największych tragedii w historii Polski.
18.07.2021
W Powstaniu Warszawskim zginęło 180–220 tysięcy cywili, całkowicie bezbronnych ludzi. Nikt tego dokładnie nie policzył i nigdy już nie policzy. Straty wśród powstańców to 18–20 tysięcy zabitych. „Zośka”, „Alek”, „Rudy” i setki, tysiące im podobnych, choć potrafili „pięknie umrzeć”, to jednak pragnęli też pięknie żyć, a nie tylko być kamieniami rzucanymi na szańce ojczyzny.
16.07.2021
Adolf Hitler miał wiele sekretów. Czy jednym z nich mógł być… nieślubny syn? A jeżeli tak, co dziś opowiedziałby o życiu prywatnym swojego ojca, jego upodobaniach, lękach i mrocznej przeszłości? W książce „Spowiedź syna Hitlera” Christopher Macht uchyla rąbka tajemnicy…
16.07.2021
Wojna jest straszna, bo giną na niej najbliżsi: ojcowie, mężowie, synowie, bracia. Czasem do domu poległego żołnierza przychodzi żałobny telegram wysłany przez jego dowódcę, czasem o zaginionym na froncie nie ma żadnych informacji przez wiele lat. Zdarza się i tak, że matka jednego dnia dostaje informację o śmierci trzech synów.
14.07.2021
Latem 1944 roku atmosfera w Warszawie była gorąca nie tylko z powodu słońca. Oto ważyły się losy Powstania. O jego rozpoczęciu miało zadecydować trzech mężczyzn – Tadeusz Pełczyński, Leopold Okulicki i Tadeusz „Bór” Komorowski. Problem w tym, że nie do końca się ze sobą zgadzali…
12.07.2021
To jeden z najbardziej wstydliwych epizodów w historii Podhala. Jesienią 1939 roku delegacja górali złożyła hołd wiernopoddańczy przed Hansem Frankiem. Za kolaboracją z hitlerowcami stało kilka wpływowych rodzin. Tuż po wybuchu wojny zaczęły szeroko propagować ideę „narodu góralskiego” rzekomo spokrewnionego z „rasą aryjską”. Goralenvolk miał im dać opiekę, zaszczyty i pieniądze od niemieckich panów.
20.07.2021
Przez 155 milionów lat dominowały na niebie świata dinozaurów. Od najmniejszych – wielkości wróbla do gigantycznych latających smoków, ze skrzydłami o rozpiętości nawet kilkunastu metrów. Mowa oczywiście o pterozaurach. Naukowcy uważają, że te latające gady wymarły 65 mln lat temu, jednak są ludzie, którzy tropią je gorączkowo po całym świecie. Są przekonani, że pterodaktyle ciągle żyją w odległych zakątkach globu i unoszą się pod niebo na swoich wielkich skrzydłach.
02.07.2021
Na tej małej wyspie od 1903 aż do 1957 roku działała jedna z ostatnich w Europie zamkniętych kolonii dla trędowatych. Oficjalnie stworzono tam dla nich namiastkę normalnego życia. Prawda była jednak przerażająca – ze Spinalongi nie było ucieczki, a jej przymusowi mieszkańcy znikali z dokumentów, skazani na powolną śmierć. Odbierano im dzieci, wykluczono ze społeczeństwa. Rodziny odrzuciły ich nawet, gdy wynaleziono skuteczny lek.
02.07.2021
Życie pełne wyrzeczeń, kariera po pięćdziesiątce i status legendy. Szaleństwo czy realizacja marzeń? Jak potoczyło się życie i kariera człowieka znanego z roli zabawnego żandarma?
25.06.2021
To był największy w historii proces sądowy przeciwko sycylijskiej mafii. Ta trwająca 22 miesiące batalia sądowa była olbrzymim przedsięwzięciem logistycznym i bezprecedensowym wyzwaniem dla całego włoskiego wymiaru sprawiedliwości.
14.06.2021
Wskutek awarii w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, która wydarzyła się 26 kwietnia 1986 roku, ucierpiało ok. 5 mln osób, w tym blisko 600 tys. dzieci. Promieniowanie radioaktywne przyczyniło się do śmierci nawet 60 tys. ludzi.
13.06.2021
Jeden z najbardziej zaufanych lekarzy JFK pochodził z miasteczka położonego pod Bydgoszczą. Doktor Max Jacobson do końca lat 60. XX wieku opiekował się członkami śmietanki towarzyskiej Stanów Zjednoczonych, lecząc ich amfetaminą, metaamfetaminą oraz… ludzkim łożyskiem.
11.06.2021
Mistrzostwa Europy w piłce nożnej pełne są interesujących wątków. Trudno opisać je wszystkie w jednym artykule. Dlatego wybraliśmy pięć niesamowitych ciekawostek historycznych początkach Euro, o polityce i o ojcach, dla których były sprawy ważniejsze niż piłka.