Kontrowersje, odkrycia, bohaterowie i łajdacy. Fascynujące opowieści na każdy dzień od najpopularniejszego magazynu o historii w Polsce

Strona Główna » Starożytność

Starożytność

Senat starożytnego Rzymu na XIX-wiecznym obrazie

Senat starożytnego Rzymu na XIX-wiecznym obrazie

Starożytność – najwcześniejsza epoka historyczna, obejmująca okres od powstania pierwszych ludzkich cywilizacji. Za jej moment początkowy tradycyjnie uznawano uformowanie najstarszych państw w basenie Morza Śródziemnego, zwłaszcza zaś Sumeru i Egiptu (ok. 3000 roku p.n.e.). Argumentem za taką datą – poza monumentalnymi pozostałościami ówczesnych kultur – było zwłaszcza wynalezienie pisma. Najstarszy alfabet powstał w Mezopotamii między 3400 a 3300 rokiem p.n.e. Moment przejścia do kultury piśmiennej uznaje się też zwykle za punkt graniczny między prehistorią a historią – w tym zaś przypadku historią starożytną. Dla początków starożytności ważne były też rozwój rolnictwa i zwartych osad o miejskim charakterze.

W ostatnich dekadach nasilają się tendencje do przesuwania początków starożytności w czasy znacznie bardziej odległe. Za takim krokiem przemawiają nowe odkrycia archeologiczne, dowodzące istnienia przejawów budownictwa monumentalnego wiele tysięcy lat przed powstaniem Egiptu czy Sumeru. Przykładowo konstrukcje na stanowisku Göbekli Tepe w dzisiejszej Turcji powstały już między 10 000 a 8000 lat p.n.e. Wiele dzisiejszych podręczników uznaje, że epoka starożytna rozpoczęła się wraz z końcem ostatniej epoki lodowcowej: a więc około 9-10 000 tysięcy lat p.n.e.

W kręgu kultury zachodniej koniec starożytności wiązano tradycyjnie z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego w V wieku n.e. Za umowną datę, nadal podawaną w wielu podręcznikach, uchodzi rok 476 n.e., gdy obalono ostatniego władcę cesarstwa zachodniorzymskiego, Romulusa Augustulusa. Ta dokładnie data nie miała jednak znaczenia dla żyjących wówczas ludzi, a następujące zmiany były rozciągnięte w czasie i nie postrzegano ich jako radykalnego końca epoki. Naukowcy coraz częściej skłaniają się zresztą do przesuwania końca starożytności na lata wyraźnie późniejsze: aż do kresu panowania cesarza wschodu Justyniana (565) czy nawet do narodzin Islamu (początki VII wieku). W nauce anglosaskiej upowszechnił się termin „późnej starożytności”, sięgającej od ok. roku 200 do 700 n.e.

Nazwy „historia starożytna” (historia antiqua) jako pierwszy użył prawdopodobnie gdańszczanin Filip Klüver w XVII wieku.

SZCZEGÓLNIE POLECAMY. NASZE NAJLEPSZE ARTYKUŁY O STAROŻYTNOŚCI

Starożytność. O czym piszemy?

Poniżej znajdziecie wszystkie nasze starożytne ciekawostki: od Gilgamesza, przez Asyrię i starożytny Egipt, po cywilizacje antyku: Grecję i Rzym. Postaramy się nie zapominać także o naszych europejskich, barbarzyńskich przodkach i o starożytnych dziejach pozostałych kontynentów. W końcu w Chinach, Indiach czy Japonii też się sporo działo do V wieku.

O seksie w starożytności nikt nie pisał jeszcze z taką swadą i dociekliwością.

O seksie w starożytności nikt nie pisał jeszcze z taką swadą i dociekliwością.

Czy wiesz że? Starożytne ciekawostki

Zobacz wszystkie