Nowożytność
-
-
Byli gorsi od Niemców i Armii Czerwonej. Jak Szwedzi złupili Polskę podczas Potopu?
-
Do odsieczy wiedeńskiej mogło nigdy nie dojść. Francuzi oferowali Sobieskiemu ogromną łapówkę za porzucenie cesarza
-
Jedyny znany bękart Jagiellonów. Ojciec go kochał i zapewnił mu nie lada karierę… w Kościele
-
To każdy Polak musi wiedzieć o bitwie pod Wiedniem. Najważniejsze liczby i fakty
-
Jedna z największych pomyłek w polskiej historii. Dlaczego hołd pruski nie miał żadnego sensu?
Historia nowożytna czyli…
Tutaj znajdziecie wszystkie nasze nowożytne ciekawostki: od początków XVI po schyłek XVIII wieku. W przypadku historii powszechnej to wydarzenia obejmujące wszystko od polowań na czarownice i reformacji, przez czasy Ludwika XIV i wojny trzydziestoletniej, po schyłek ancien régime’u na kontynencie, a więc rok 1791. W Polsce nowożytność – obejmująca czasy od panowania Jana Olbrachta (1492) po III rozbiór Rzeczpospolitej – umownie trwała cztery lata dłużej: do roku 1795.
-
Zygmunt I Stary (1467-1548)
-
Bona Sforza (1494-1557)
-
Zygmunt II August (1520-1572)
-
Barbara Radziwiłłówna (-1551)
-
Anna Jagiellonka (1523-1596)
-
Stefan Batory (1533-1586)
-
Zygmunt III Waza (1566-1632)
-
Jan Kazimierz Waza (1609-1672)
-
Ludwika Maria Gonzaga (1611-1667)
-
Jan III Sobieski (1629-1696)
-
Marysieńka Sobieska (1641-1716)
-
Stanisław August Poniatowski (1732-1798)
Najważniejsi władcy i władczynie nowożytnej Polski
Szczególnie polecamy. Nasze najlepsze artykuły o nowożytności
-
20.09.2018
Byli gorsi od Niemców i Armii Czerwonej. Jak Szwedzi złupili Polskę podczas Potopu?
Po ataku wojsk Karola Gustawa Rzeczpospolita wyglądała jak po apokalipsie. Szwedzi, zalewający Polskę, w niczym nie ustępowali starożytnym barbarzyńcom. A hitlerowcom i krasnoarmiejcom, którzy wkroczyli do Rzeczpospolitej kilka wieków później, mogliby posłużyć za niechlubny przykład.
-
10.09.2018
To każdy Polak musi wiedzieć o bitwie pod Wiedniem. Najważniejsze liczby i fakty
Starcie pod Wiedniem w 1683 roku przesądziło o losach całego kontynentu. Armia Imperium Osmańskiego stanęła u bram habsburskiej stolicy i tylko polska odsiecz mogła uratować miasto i imperium. Co koniecznie powinieneś wiedzieć o starciu i udziel w nim Jana Sobieskiego?
-
03.08.2018
Obalamy mity. Jak NAPRAWDĘ byli uzbrojeni konkwistadorzy?
21 kwietnia 1519 roku Hiszpanie wylądowali na terenach należących do Azteków. Dwa lata później imperium tych ostatnich już nie istniało. Jak to możliwe, że niecałe 600 żołnierzy pokonało wielomilionowe mocarstwo? Czy to wszystko zasługa koni, muszkietów i stalowych pancerzy?
-
10.02.2018
Victus. Upadek Barcelony 1714
Malowniczy obraz wojny o sukcesję hiszpańską, która rozdarła Europę na początku XVIII wieku i oporu Barcelony, miasta, które stawiło czoło dwóm cesarstwom i przez rok broniło się przed jednym z najstraszniejszych oblężeń.
-
07.02.2018
Szkoleni tylko po to, by dać się prowadzić na rzeź. Odrażająca prawda o losie rekrutów 300 lat temu
Prześladowania. Upokarzające kary za najdrobniejsze przewinienia. Chłosta do utraty przytomności. I bitwy, które przeżyć można tylko cudem. Może i to stulecie było wiekiem oświecenia, ale na pewno nie dla szeregowych żołnierzy.
-
01.02.2018
Bękart angielskiego króla, hiszpański książę i francuski marszałek w jednej osobie. Niezwykłe życie legendarnego psa wojny
Walczył na Węgrzech, w Irlandii, Holandii, Hiszpanii i Francji. Został generałem, zanim skończył 18 lat. Europejscy władcy uwielbiali go i obsypywali go tytułami i majątkami. Jak to możliwe, że nieślubny syn upadłego króla zrobił aż taką karierę?
-
25.01.2018
Tego króla znają wszyscy. Ale dlaczego wychwalające go podręczniki milczą o ohydnych zbrodniach, którymi skrwawił sobie ręce?
Bezwzględne bombardowania miast, bez zważania na los cywilów. Wysyłanie wojsk, by zarzynały jego własnych poddanych. Nieludzkie kary dla tych, którzy ośmieli się inaczej wierzyć w Boga. Ten monarcha nie cofał się przed niczym. To dlatego zdobył sobie przydomek, który zna każde dziecko.
-
25.11.2017
Dotąd twierdziłeś, że to NAJNUDNIEJSZA postać w polskiej historii. W 10 punktach udowodnimy Ci w jak wielkim byłeś błędzie
Nosił włosy sięgające niemalże do pasa i chciał się ożenić z własną uczennicą. Choć kreowano go na herosa bez skazy, w tajemnicy spłodził przynajmniej jedno nieślubne dziecko. Na pewno wiesz o kim mowa.
Wojsko i militaria w epoce nowożytnej
Niezwykła epopeja polskiej sztuki wojennej. Wszystkie kraje podbite przez Rzeczpospolitą.
-
17.09.2018
Do odsieczy wiedeńskiej mogło nigdy nie dojść. Francuzi oferowali Sobieskiemu ogromną łapówkę za porzucenie cesarza
Szarżująca husaria. Uciekający w popłochu Turcy i jedno z największych zwycięstw polskiego oręża. Możliwe, że to wszystko nigdy nie miałoby miejsca, gdyby agentom Ludwika XIV udało się odwieść króla Jana III Sobieskiego od zawarcia sojuszu z Austriakami.
-
08.09.2018
Jedna z największych pomyłek w polskiej historii. Dlaczego hołd pruski nie miał żadnego sensu?
Król Zygmunt I to szaleniec – sugerował XVI-wieczny biskup i poeta Stanisław Hozjusz. Podobnie jak wielu innych Polaków nie mógł zrozumieć, dlaczego monarcha przyjął hołd od Albrechta Hohenzollerna zamiast wcielić jego pruskie państwo do Polski.
-
21.08.2018
To małżeństwo zmieniło polską historię. Dlaczego Zygmunt Stary poślubił Bonę Sforzę?
Wśród kandydatek do małżeństwa z polskim królem znajdowała się Piastówna, a także wnuczka cesarza. Wybrano jednak księżniczką z „egzotycznego” włoskiego rodu. Dlaczego?
-
10.07.2018
Jedna z najskuteczniejszych intryg w polskich dziejach. Jak Zygmunt August poznał Barbarę Radziwiłłównę?
Zygmunt August jechał na Litwę, bo tak kazała mu matka. A z kim jak z kim, ale z matką się nie dyskutowało. Niespodziewanie beztroskie wakacje przerodziły się w najważniejszą podróż życia. To wtedy poznał Barbarę Radziwiłłównę. I wtedy obdarzył Bonę nienawiścią.
-
02.07.2018
Historyczna nagroda Darwina. Siedem najgłupszych śmierci w dziejach
Pogryzienie przez… trupa. Rąbnięcie głową we framugę. Niepohamowany śmiech po zjedzeniu całej gęsi. Nie brzmi groźnie? A jednak w taki właśnie, z pozoru niewinny, sposób ginęły nawet koronowane głowy. O kogo chodzi i dlaczego ofiar tych i innych, równie absurdalnych wypadków nie udało się uchronić przed śmiercią?
-
28.06.2018
Nieszczęsna Elżbieta Habsburżanka. Dlaczego królowa Bona tak nieludzko pastwiła się nad swoją synową?
Mówiono, że próbuje ją zagłodzić, albo i zabić. Maltretowała Elżbietę Habsburżankę psychicznie i emocjonalnie. Robiła też wszystko, by zniszczyć pożycie młodej królowej z mężem. Ale właściwie – dlaczego?
-
02.04.2018
Sto tysięcy niewolników rocznie? To europejskie państwo przez 300 lat przodowało w handlu żywym towarem
Kilkadziesiąt milionów zmarłych i nawet dziesięć milionów ludzi dostarczonych w niewolę – tak wygląda bilans trzystu lat kolonialnej aktywności tego europejskiego państwa. Imperium zbudowane na trupach? Niezupełnie. Handel niewolnikami wcale nie okazał się tak rentowny, jak myślano…
-
02.02.2018
Zgromadził swój niewyobrażalny majątek, doprowadzając Rzeczpospolitą do upadku. Kim był jeden z największych zdrajców w historii Polski?
Gdy Rzeczpospolitą wymazywano z map Europy, on brylował na dworze pruskiego króla, a jego żona plotkowała z carycą Katarzyną II, niczym najlepszą przyjaciółką. Ten sybaryta i zdrajca nie wahał się poświęcić ojczyzny, aby móc zakupić kolejne drzewko figowe…
Władza i polityka w średniowieczu
Najważniejsi władcy Europy nowożytnej
-
30.08.2018
Cesarz nie potrafił jej odmówić, polskiego króla owinęła sobie wokół palca. Niezwykłe życie Izabeli Aragońskiej, matki królowej Bony
Los dał Izabeli Aragońskiej szansę na władzę i karierę, lecz jednocześnie wystawił ją na ciężką próbę. W młodym wieku została księżną, ale niedługo potem straciła niemal wszystko. Jak udało jej się odzyskać pozycję, a na dodatek wydać córkę za króla?
-
21.08.2018
To małżeństwo zmieniło polską historię. Dlaczego Zygmunt Stary poślubił Bonę Sforzę?
Wśród kandydatek do małżeństwa z polskim królem znajdowała się Piastówna, a także wnuczka cesarza. Wybrano jednak księżniczką z „egzotycznego” włoskiego rodu. Dlaczego?
-
11.08.2018
Katarzyna Telniczanka. Morawska mieszczka z którą polski król przez ponad dziesięć lat żył na kocią łapę
Dla Zygmunta Starego była więcej niż konkubiną. Żyli wspólnie, kochali się, mieli dzieci. Ten związek przetrwał wiele. Nie mógł jednak przetrwać królewskiej koronacji.
-
19.07.2018
Noc poślubna to tylko formalność. Stefan Batory i Anna Jagiellonka
Książę siedmiogrodzki Stefan Batory nie mógłby zostać polskim królem, gdyby nie zgodził się poślubić posuniętej w latach, ekscentrycznej królewny. Anna Jagiellonka miała być jego partnerką, a nawet przeciwwagą dla jego pozycji. A kim została w rzeczywistości?
-
10.07.2018
Jedna z najskuteczniejszych intryg w polskich dziejach. Jak Zygmunt August poznał Barbarę Radziwiłłównę?
Zygmunt August jechał na Litwę, bo tak kazała mu matka. A z kim jak z kim, ale z matką się nie dyskutowało. Niespodziewanie beztroskie wakacje przerodziły się w najważniejszą podróż życia. To wtedy poznał Barbarę Radziwiłłównę. I wtedy obdarzył Bonę nienawiścią.
-
06.07.2018
„Babskie fochy” czy mistrzowskie zagranie polityczne? O co naprawdę chodziło w słynnej aferze o ser parmezański?
Historycy lubią przytaczać niesławną aferę parmezanową jako naczelny dowód małostkowości i nadpobudliwości Bony Sforzy. Czy nie należałoby w niej widzieć raczej chytrego i mistrzowsko przeprowadzonego spisku przeciwko wrogiemu agentowi?
-
28.06.2018
Nieszczęsna Elżbieta Habsburżanka. Dlaczego królowa Bona tak nieludzko pastwiła się nad swoją synową?
Mówiono, że próbuje ją zagłodzić, albo i zabić. Maltretowała Elżbietę Habsburżankę psychicznie i emocjonalnie. Robiła też wszystko, by zniszczyć pożycie młodej królowej z mężem. Ale właściwie – dlaczego?
-
13.03.2018
Teściowa z piekła rodem. Bona Sforza zamieniła życie tej niewinnej dziewczyny w najprawdziwszy koszmar
Wszechwładca Bona nie znosiła żadnej konkurencji. Niechcianą synową poniżała, lżyła, a nawet próbowała zagłodzić. Z rozmysłem zamieniła egzystencję Elżbiety Habsburżanki w piekło.
Kobiety w epoce nowożytnej
Niezwykłe damy najwspanialszej epoki w dziejach Polski.
-
08.09.2018
Pierwsze lata w Ameryce. Jak przybysze z Europy radzili sobie w Nowym Świecie?
Opuszczali Stary Kontynent w poszukiwaniu lepszego życia. Nowy Świat, do którego dotarli po długiej i trudnej podróży, bynajmniej nie okazał się jednak rajem na ziemi. Jak Pielgrzymi, założyciele pierwszych kolonii angielskich w Ameryce, przetrwali pierwsze lata na niegościnnym lądzie?
-
04.09.2018
Co pierwsi koloniści naprawdę sądzili o Indianach?
Dzicy i prymitywni poganie. Mordercy kobiet i dzieci. Dobry Indianin to martwy Indianin. Takie opinie o rdzennych mieszkańcach Ameryki Północnej wygłaszali XIX-wieczni biali osadnicy. Ale nie zawsze tak myślano. Pierwsi przybysze ze Europy patrzyli na czerwonoskórych zupełnie inaczej.
-
22.08.2018
Indianie wcale nie byli takimi frajerami. Brytyjczycy i Holendrzy też używali paciorków jako waluty
Dawni Europejczycy patrzyli z góry na kultury nieużywające pieniędzy. Paciorki, koraliki i inne środki wymiany traktowano z pobłażaniem, a nieznajomość kruszcowej waluty bezlitośnie wykorzystywano. Tylko czy nasz system naprawdę jest lepszy? Nie zawsze. Przekonali się o tym pierwsi kolonizatorzy Nowego Świata.
-
15.06.2018
To przez nich wybuchały największe epidemie w dziejach. Jak do tego doszło?
Niechlujna służąca. Niemowlę z biegunką. Samotna starsza kobieta. Albo… kichający kucharz. Jeden, często nieświadomy nosiciel wystarczył, by zarazić dziesiątki, a nawet setki osób, które przekazywały chorobę dalej. Jak to w ogóle możliwe?
-
07.06.2018
Z kuchni królowej Bony. Przedsmak tegorocznego Jarmarku Świętojańskiego
Od 8 do 17 czerwca w dziewięciu krakowskich restauracjach będzie można spróbować dań inspirowanych kuchnią czasów królowej Bony. Szefowie kuchni wybranych lokali nie poskąpią drogocennego szafranu, korzeni oraz sprowadzanych kiedyś ze słonecznej Italii produktów.
-
06.06.2018
Wystarczał uścisk dłoni, by zabić. Ta choroba uśmiercała więcej ludzi, niż najbardziej krwawe wojny
By się zarazić, wystarczył łyk wody ze strumienia. Nic dziwnego, że ta choroba rozprzestrzeniała się z niesamowitą prędkością. Dziesiątkowała biedotę, ale zabijała też koronowane głowy. Kto padł jej ofiarą i czy nadal powinniśmy się jej bać?
-
15.05.2018
„Golden Hill”. Opowieść o czasach, w których przyszłe światowe imperium dopiero się rodzi
XVIII wiek. Czasy, w których Nowy Jork to brytyjska kolonia zamieszkiwana przez około siedem tysięcy osób. Oto niezwykła opowieść o tworzeniu się amerykańskiego społeczeństwa, opartego na europejskich imigrantach. O początkach przyszłego gospodarczego imperium.
-
26.03.2018
Afrykańskie Eldorado. Czy to było najbogatsze miasto średniowiecznego świata?
Chodniki i domostwa pokryte szczerym złotem. Takie legendy krążyły o mieście założonym przez lud, który bogacił się na sprzedawaniu w niewolę swoich współrodaków. Czy afrykańskie Eldorado naprawdę istniało? A jeśli tak, co doprowadziło do jego upadku?