XIX wiek
-
-
ŻADNA kobieta w przedwojennej Polsce nie zrobiła takiej kariery w polityce
-
Prawdziwe początki polskiego feminizmu. Czy pierwsze bojowniczki o równouprawnienie były terrorystkami?
-
Szef robi pracownicy inspekcję i oznajmia, że ją kocha. Tak Piłsudski poznał swoją przyszłą żonę... i nie zrobił na niej zbyt dobrego wrażenia
-
Piłsudski planował napad na bank. W tym skoku WSZYSTKO poszło nie tak, jak powinno
-
Jak carska Ochrana przesłuchiwała polskie kobiety?
Historia XIX wieku czyli…
Tutaj znajdziecie wszystkie nasze dziewiętnastowieczne ciekawostki. W Europie to epoka rewolucji francuskiej, czasów napoleońskich i utrzymującego się przez kilkadziesiąt lat koncertu mocarstw. W Ameryce to wiek wojny domowej i wielkiej ekspansji na dziki zachód. To także czasy rewolucji w przemyśle, komunikacji i szeroko rozumianej wynalazczości. W XIX wieku powstały zjednoczone Niemcy i Włochy. Rodził się nacjonalizm, feminizm i cała paleta innych, wybuchowych poglądów. To zarazem epoka nieobecności Polski, która z trudem próbowała wrócić na mapę jako Księstwo Warszawskie i tak zwana Kongresówka.
Najważniejsi władcy i przywódcy XIX stulecia
Szczególnie polecamy. Nasze najlepsze artykuły o XIX wieku
-
21.04.2018
Czy polskie powstania narodowe miały jakikolwiek sens? Miażdżące refleksje poznańskiego historyka
O powstaniach listopadowym i styczniowym wciąż mówimy z nabożnym respektem. Nie powiodły się, ale przecież nasi przodkowie gotowi byli złożyć ofiarę krwi w nierównym boju. Czy wolno nam ich krytykować? Historyk Marek Rezler nie boi się odpowiadać twierdząco. I nie przebiera w słowach.
-
21.02.2018
Chodzące skrzyżowanie Rambo i Indiany Jonesa. Trudno uwierzyć kim w młodości był ten z pozoru nudny polityk
Korespondent wojenny, gotowy ryzykować życie za pięć funtów. Żołnierz, żałujący, że tak mało toczy się wojen i chwalący się każdym położonym trupem. Ofiara porwania, która wręcz cieszyła się, że wpadła w ręce wroga. A na koniec: jeden z najsłynniejszych polityków w dziejach świata.
-
14.11.2017
Byli tak głodni, że zjadali się nawzajem. Horror odwrotu Wielkiej Armii Napoleona [18+]
Żuli surowe końskie mięso i skórę własnych butów. Nierzadko z głodu zjadali się nawzajem. Jeśli schwytali ich Kozacy albo miejscowi chłopi, kończyli żywot nabici na pal, ugotowani we wrzątku, poćwiartowani lub zakopani żywcem w lesie. Taki był los napoleońskich oddziałów wracających spod Moskwy.
-
03.11.2017
Najbardziej krwawa bitwa od czasu wynalezienia prochu
Nieprzerwana nawała ogniowa, masy kawalerii i stłoczonych żołnierzy, maszerujących pod salwami wroga. Niemal osiemdziesiąt tysięcy zmasakrowanych żołnierzy. I dowódca ignorujący wszelkie apele o nadesłanie pomocy. Słowem: bitwa, po której historia wojen już nigdy nie była taka sama.
-
19.06.2017
Panowie świata czy globalni nieudacznicy? Oto najbardziej kompromitująca wojna w dziejach Imperium Brytyjskiego
Kiedy największe światowe mocarstwo rusza na podbój małego państewka, wynik może być tylko jeden. Także tym razem Brytyjczycy spodziewali się łatwego i szybkiego zwycięstwa. Ich przeciwnik okazał się jednak nadspodziewanie skuteczny. Mało brakowało, a Londyn musiałby wycofywać się rakiem.
-
29.04.2017
Czy obraz Matejki przepowiada przyszłość? Tak twierdzi Maciej Siembieda, autor thrillera „444”
Dlaczego obraz Matejki przepowiadający losy świata do dziś nie jest wystawiany? Sensacyjna powieść „444” Macieja Siembiedy, oparta na prawdziwych wydarzeniach, opowiada o ukrytym głęboko w podziemiach Muzeum Narodowego w Warszawie „Chrzcie Władysława Warneńczyka”.
-
15.02.2017
Ten krwawy tyran doprowadził do śmierci milionów ludzi. Nadal uważa się go za bohatera
Ma na sumieniu 3 miliony ofiar. Uważał, że „wojsko tworzy się po to, żeby można było zabić żołnierzy”, i lekką ręką wysyłał własne zastępy na śmierć. W swoim imperium przywrócił niewolnictwo, a wybuchające przeciw jego władzy bunty topił we krwi. Kim naprawdę był legendarny „bóg wojny” i „symbol postępu”?
-
04.01.2017
To państwo mogło dziś być na miejscu USA. Poznaj 5 powodów, dla których tak się nie stało
Kiedy w 1776 r. ogłaszano w Filadelfii Deklarację Niepodległości, wcale nie zapowiadało się na to, że właśnie Stany Zjednoczone staną się najpotężniejszym państwem na kontynencie amerykańskim. Większe szanse na dominację w regionie miał jeden z sąsiadów. Ale w ciągu stu lat wszystko się zmieniło.
Historia wojskowa XIX wieku
-
11.01.2019
ŻADNA kobieta w przedwojennej Polsce nie zrobiła takiej kariery w polityce
Zaszła najwyżej z wszystkich Polek. Po niej żadna inna kobieta tej epoki nie piastowała stanowiska w rządzie. Jej kariera trwała jednak tylko kilka dni. Kim była Irena Kosmowska i co zdążyła osiągnąć?
-
01.01.2019
Prawdziwe początki polskiego feminizmu. Czy pierwsze bojowniczki o równouprawnienie były terrorystkami?
Pomagały konstruować bomby, organizowały zamachy, kierowały magazynami broni. A jednocześnie: domagały się równouprawnienia w każdym obszarze życia. Zdaniem badaczy – to od nich zaczął się polski feminizm.
-
09.11.2018
Ten związek wywołał prawdziwy skandal. Czy szokujące małżeństwo mogło przekreślić karierę Ignacego Daszyńskiego?
Romans z mężatką i nieślubne dziecko? Cóż, każdemu może się zdarzyć. Małżeństwo z aktorką? Zdaniem krakowskiej inteligencji, Daszyński równie dobrze mógł wziąć za żonę prostytutkę! Nawet koledzy-socjaliści byli zszokowani jego wyborem – choć w ich przypadku w grę wchodziły nieco inne względy.
-
19.06.2018
Jedyne niepodległe państwo czarnoskórych w kolonialnej Afryce. Raj byłych niewolników czy... piekło dla rdzennych mieszkańców?
Do stworzenia państwa byłych amerykańskich niewolników w rodzimej Afryce przyczyniły się nie tylko szczytne idee. Chodziło o… pozbycie się czarnoskórych z Nowego Świata. W zamian zaoferowano im własną ziemię. Jak ją wykorzystali?
-
09.04.2018
Błyszczący ranking. 5 najcenniejszych brylantów w historii
Brylanty od stuleci fascynowały władców, bogaczy i oczywiście złodziei. Historia wielu z nich to niemal gotowy scenariusz na film. Jak te najpiękniejsze trafiły w ręce obecnych właścicieli i ile za nie zapłacono?
-
02.04.2018
Sto tysięcy niewolników rocznie? To europejskie państwo przez 300 lat przodowało w handlu żywym towarem
Kilkadziesiąt milionów zmarłych i nawet dziesięć milionów ludzi dostarczonych w niewolę – tak wygląda bilans trzystu lat kolonialnej aktywności tego europejskiego państwa. Imperium zbudowane na trupach? Niezupełnie. Handel niewolnikami wcale nie okazał się tak rentowny, jak myślano…
-
18.03.2018
Krew 10 milionów ludzi na rękach. Ten europejski władca dla zaspokojenia własnych ambicji dokonał ludobójstwa na niewyobrażalną skalę
Zawody w strzelaniu do ludzi, miliony ofiar bezmyślnej zbrodni, tysiące obciętych dłoni za nieposłuszeństwo. Tak wyglądała codzienność XIX-wiecznego Konga. Kraju, w którym bezkarność uczyniła z ludzi potwory.
-
27.01.2018
Byli najpotężniejszym rodem w dziejach Rzeczypospolitej. Ich apetyt na władzę nie znał granic, a jednak nigdy nie zdobyli korony
Aby dodać sobie powagi, sfałszowali swój rodowód. Aby zarobić, nie wahali się zdradzić. Byli wśród nich wybitni wodzowie i wielcy politycy, ale i zwykli utracjusze, skandaliści i dziwacy. Przeklęty ród, którego marzenia o koronie nigdy się nie spełniły.
Władza i polityka w XIX wieku
-
15.01.2019
Mroczne dzieje najcenniejszego i najsłynniejszego diamentu świata
Temat nieskończonych legend, plotek i najdziwniejszych opowieści. Właściciele tego diamentu popadali w obłęd, zapadali na niezrozumiałe choroby, byli podtruwani i mordowani. Czy to Koh-i-noor przynosił im same nieszczęścia?
-
11.01.2019
ŻADNA kobieta w przedwojennej Polsce nie zrobiła takiej kariery w polityce
Zaszła najwyżej z wszystkich Polek. Po niej żadna inna kobieta tej epoki nie piastowała stanowiska w rządzie. Jej kariera trwała jednak tylko kilka dni. Kim była Irena Kosmowska i co zdążyła osiągnąć?
-
01.01.2019
Prawdziwe początki polskiego feminizmu. Czy pierwsze bojowniczki o równouprawnienie były terrorystkami?
Pomagały konstruować bomby, organizowały zamachy, kierowały magazynami broni. A jednocześnie: domagały się równouprawnienia w każdym obszarze życia. Zdaniem badaczy – to od nich zaczął się polski feminizm.
-
22.12.2018
Szef robi pracownicy inspekcję i oznajmia, że ją kocha. Tak Piłsudski poznał swoją przyszłą żonę... i nie zrobił na niej zbyt dobrego wrażenia
Aleksandra Szczerbińska nie spodziewała się, że będzie „tą drugą”. Tym bardziej nie spodziewała się, że wpadnie w oko Piłsudskiemu. On w każdym razie w pierwszym momencie wcale jej nie zawrócił w głowie.
-
09.12.2018
Jak carska Ochrana przesłuchiwała polskie kobiety?
– „Przecież pani nie jest dzieckiem…. Dlaczego pani udaje, że mnie pani nie rozumie?” – niecierpliwie dopytywał komisarz rosyjskiej policji. Olka uparcie milczała, choć zza ścian dobiegały ją krzyki torturowanych.
-
02.12.2018
To była jedna z najściślej strzeżonych tajemnic przedwojennej Polski. Piłsudski dla kobiety porzucił Kościół i zmienił wyznanie
Józef starał się przekonywać najbliższych, że wcale się nie zakochał i że żeni się z czysto cynicznych względów. Trudno w to uwierzyć, licząc na jak radykalny ruch zdecydował się dla swojej wybranki.
-
25.11.2018
Prus i Mickiewicz nie mogli nawet marzyć o takim sukcesie. Jaka była najpopularniejsza polska książka XIX wieku?
Ciężko uznać ją za literaturę najwyższych lotów, jednak stała się kamieniem milowym polskiej codzienności XIX stulecia. To na niej uczyły się całe pokolenia kobiet, a nowoczesne podejście do tematu uratowało niejednego od miażdżycy i zawału. Czy na pewno znasz tę książkę?
-
18.11.2018
Lucyna Ćwierczakiewiczowa. Kobieta, która nauczyła Polki gotować
Nie było wówczas telewizji, ani radia, a paniom nie wypadało nawet samodzielnie jadać na mieście. Niełatwo było zdobyć sławę i status bestsellerowego pisarza. Lucyna Ćwierczakiewiczowa zdołała jednak zostać najprawdziwszą gwiazdą, wyprzedzającą o kilka długości nawet takich autorów jak Prus czy Sienkiewicz!
Kobiety w XIX wieku
-
15.01.2019
Mroczne dzieje najcenniejszego i najsłynniejszego diamentu świata
Temat nieskończonych legend, plotek i najdziwniejszych opowieści. Właściciele tego diamentu popadali w obłęd, zapadali na niezrozumiałe choroby, byli podtruwani i mordowani. Czy to Koh-i-noor przynosił im same nieszczęścia?
-
30.11.2018
Jaki był najbardziej pogardzany zawód dwieście lat temu? W Wielkiej Brytanii chyba… marynarze
Mówiono o nich, że są pijakami, analfabetami i syfilitykami. Ich zajęcie było otoczone niemal powszechną pogardą. Płacono im marnie i źle ich traktowano – a jednak wciąż znajdowali się nowi chętni. I to oni zbudowali potęgę Wielkiej Brytanii.
-
25.11.2018
Prus i Mickiewicz nie mogli nawet marzyć o takim sukcesie. Jaka była najpopularniejsza polska książka XIX wieku?
Ciężko uznać ją za literaturę najwyższych lotów, jednak stała się kamieniem milowym polskiej codzienności XIX stulecia. To na niej uczyły się całe pokolenia kobiet, a nowoczesne podejście do tematu uratowało niejednego od miażdżycy i zawału. Czy na pewno znasz tę książkę?
-
18.11.2018
Lucyna Ćwierczakiewiczowa. Kobieta, która nauczyła Polki gotować
Nie było wówczas telewizji, ani radia, a paniom nie wypadało nawet samodzielnie jadać na mieście. Niełatwo było zdobyć sławę i status bestsellerowego pisarza. Lucyna Ćwierczakiewiczowa zdołała jednak zostać najprawdziwszą gwiazdą, wyprzedzającą o kilka długości nawet takich autorów jak Prus czy Sienkiewicz!
-
09.11.2018
Ten związek wywołał prawdziwy skandal. Czy szokujące małżeństwo mogło przekreślić karierę Ignacego Daszyńskiego?
Romans z mężatką i nieślubne dziecko? Cóż, każdemu może się zdarzyć. Małżeństwo z aktorką? Zdaniem krakowskiej inteligencji, Daszyński równie dobrze mógł wziąć za żonę prostytutkę! Nawet koledzy-socjaliści byli zszokowani jego wyborem – choć w ich przypadku w grę wchodziły nieco inne względy.
-
07.11.2018
Najgorsze oświadczyny XIX wieku? Dowiedz się, jak NIE prosić o rękę
Wszystko powinno się odbyć z pompą. Kwiaty, połyskujący w świetle świec brylant i uklęknięcie na jedno kolano. I oczywiście wzruszająca przemowa. Tymczasem on zrobił wszystko na opak, a potem w dodatku zniknął na kilka dni. Czy to były najgorsze oświadczyny stulecia?
-
09.08.2018
Jak pozbyć się niemodnej i wulgarnej opalenizny?
Dziwaczne linie od ubrań i butów, nierówna ekspozycja na słońce, skóra spalona na skwarkę. Nie zawsze opalenizna wygląda pięknie. Jeśli chcesz się pozbyć nadmiaru koloru ze swojej skóry, proponujemy sposoby sprzed wieku. Bo wtedy kobiety wypowiadały śladom opalania prawdziwą wojnę…
-
11.07.2018
Co by było, gdybyś… był pasażerem Titanica i nie dał rady dotrzeć do szalupy ratunkowej?
Legendarny transatlantyk wyruszył w swój dziewiczy rejs 10 kwietnia 1912 roku. Już cztery dni później jego pasażerowie stanęli oko w oko ze śmiercią w głębi mroźnego oceanu. Jakie mieli szanse na przeżycie?
Życie codzienne w XIX wieku
-
13.07.2018
Jak naprawdę wygląda przestępczość w Skandynawii? Pora sprawdzić ile prawdy jest w kryminałach!
Bezwzględni politycy, brutalne morderstwa i wszechobecne drobne przestępstwa. Taki obraz Skandynawii wyłania się z kart powieści kryminalnych. Fikcja literacka czy odwzorowanie prawdy policyjnych kartotek?
-
31.05.2018
Historia sado-maso. Kto wymyślił to określenie i skąd wzięła się fascynacja chłostaniem? [18+]
Na początku XX wieku „nawet w kołach lekarskich” termin ten był „obcy i niezrozumiały”. Leon Wachholz, wpływowy biegły sądowy z Krakowa, twierdził, że dla jego kolegów masochizm brzmi jak coś „asyryjskiego, semickiego, w ogóle wschodniego”. Ale na pewno nie seksualnego.
-
18.03.2018
Krew 10 milionów ludzi na rękach. Ten europejski władca dla zaspokojenia własnych ambicji dokonał ludobójstwa na niewyobrażalną skalę
Zawody w strzelaniu do ludzi, miliony ofiar bezmyślnej zbrodni, tysiące obciętych dłoni za nieposłuszeństwo. Tak wyglądała codzienność XIX-wiecznego Konga. Kraju, w którym bezkarność uczyniła z ludzi potwory.
-
06.10.2017
Ilu seryjnych morderców grasowało w wiktoriańskiej Anglii?
Kamienicznik mordujący własnych lokatorów. Gang bezdusznych zabójców, odurzających ofiary przy użyciu opium, krępujących je i wrzucających do miejskich studni. Oraz kobieta, która przez dwie dekady zabiła nawet… czterysta osób. Czy ktokolwiek z nich był seryjnym mordercą?
-
28.09.2017
O dwóch takich, co otworzyły najlepszy burdel w historii [18+]
Libido nie lubi hipokryzji. Surowej wiktoriańskiej moralności i amerykańskiej pruderii towarzyszy więc armia kilkuset tysięcy prostytutek i kilkudziesięciu tysięcy domów publicznych. A wśród nich ten najsłynniejszy – Everleigh Club w Chicago. Żądnych wrażeń zapraszamy do najdroższego burdelu przełomu XIX i XX wieku!
-
26.07.2017
Dynastia straceńców. Najbardziej makabryczne śmierci Romanowów
Zmiażdżone twarze i zmasakrowane nogi. Szczątki ciała rozrzucone po okolicy. Wielogodzinna agonia w kopalnianym szybie. Brzmi jak arsenał przerażających praktyk rodem z seriali sensacyjnych? Tymczasem tak właśnie wyglądała śmierć wielu przedstawicieli dynastii trzęsącej Imperium Rosyjskim.
-
24.07.2017
5 najohydniejszych zbrodni wiktoriańskiej Anglii [18+]
Otrucia alkaloidami roślinnymi, ćwiartowanie i gotowanie ciał ofiar, zamurowywanie zwłok pod podłogą – to tylko niektóre przypadki odnotowane w XIX-wiecznych brytyjskich kronikach kryminalnych. W świetle lamp gazowych dokonywano okrutnych morderstw, których sprawcy nie zawsze zostawali ujęci, a motywy – do końca wyjaśnione.
-
08.03.2017
Sto lat temu to były zakazane słowa, dla wtajemniczonych. Dzisiaj używa ich każdy. O jakie wyrazy chodzi?
Sekretne terminy, którymi posługiwali się złodzieje, bandyci, ludzie marginesu. U schyłku XIX wieku pomysłowy lwowski policjant postanowił zebrać je i opublikować. Niektóre brzmią dzisiaj… zaskakująco znajomo!