Historia najnowsza
Symbol historii najnowszej po 1989 roku. Wieże World Trade Center na kilka miesięcy przed atakiem (fot. Jeffmock, lic. CC ASA 3,0)
Historia najnowsza – ostatnia z epok historycznych, trwająca do chwili obecnej. Różnie ujmuje się jej początek. Wielu historyków jest zdania, że ostatnia kluczowa cezura w dziejach powszechnych to upadek komunizmu na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Tym samym liczą oni najnowszą historię od roku 1991 (rozpad ZSRR) bądź 1989 (pierwsze częściowo wolne wybory w Polsce).
Wiek XX jest nawet często określany mianem krótkiego lub najkrótszego stulecia. Z perspektywy nauki za jego początek uchodzi dopiero wybuch pierwszej wojny światowej, za kres natomiast – zakończenie ostatniego z wielkich konfliktów tej epoki, a więc zimnej wojny. Dalej liczy się już nowy okres, którego przyszła nazwa i dominujący charakter nie są jeszcze znane.
W ostatnich latach często sugerowano (choć chyba na wyrost), że żyjemy w epoce terroryzmu, której symboliczny początek stanowiły zamachy z 11 września 2001 roku na World Trade Center i Pentagon, a następnie wojny toczone w Afganistanie i Iraku.
Jedno jest pewne: wbrew twierdzeniom niektórych badaczy nic nie wskazuje na to, byśmy mieli się doczekać jakkolwiek rozumianego „końca historii”.
-
-
Narkoderby. Nieczyste zagrywki Pabla Escobara
-
Przebierańcy, dowcipnisie i zwyczajni kanciarze. Najbardziej „kreatywni” oszuści w dziejach sportu
-
10 najlepszych książek historycznych 2020 według Ciekawostek Historycznych
-
Czas zaklęty w mapach. „Atlas historii świata”
-
Ludobójstwo w Rwandzie. Na oczach świata w ciągu 100 dni zamordowano nawet milion osób
Co nowego w historii... najnowszej?
HISTORIA NAJNOWSZA. O CZYM PISZEMY?
Historia rozgrywa się na naszych oczach. Przedstawiamy materiały poświęcone dziejom rzeczywiście najnowszym: od upadku Związku Radzieckiego i komunizmu w Polsce po dzień dzisiejszy. Czy może raczej wczorajszy – bo jednak jesteśmy historykami. Szalone, siermiężne, a niekiedy i budzące nostalgię lata 90. XX wieku, epoka terroryzmu zapoczątkowana atakiem na World Trade Center, krwawe wojny na Bliskim Wschodzie i prawidła polityki, której byliśmy i jesteśmy świadkami.
- Polityka w czasach najnowszych
-
17.12.2020
Czas zaklęty w mapach. „Atlas historii świata”
„Wiem, że nic nie wiem” – te słowa przypisywane Sokratesowi chyba najlepiej oddają doświadczenie historyka w zetknięciu z mapą. W tym – zdawałoby się – mało historycznym medium spotykają się bowiem czas i przestrzeń, a nieugięty badacz dziejów musi się zmierzyć z nie lada wyzwaniem…
-
25.11.2020
Wszystkie drogi prowadzą do… historii. Dawne i nowe Szlaki Jedwabne
Jeśli historia czegoś nas nauczyła, to tego, że ludzie potrafią wytrwale i rozsądnie działać na rzecz pokoju w przyszłości. Najlepszym tego przykładem były Szlaki Jedwabne, którymi przed wiekami podążali kupcy handlujący rzadkimi, egzotycznymi towarami. Istnieją one również dziś. Aby je zrozumieć, trzeba jednak najpierw zrozumieć przeszłość.
-
19.11.2020
Nawet 45 tysięcy zabitych i drugie tyle rannych. Katastrofa naturalna, która zapoczątkowała spektakularną przebudowę Turcji
„Budynki pękają i padają z hukiem zagłuszającym krzyki przerażenia. Czterdzieści pięć sekund walącego się świata. A potem już tylko pył” – opisuje Agnieszka Rostkowska. Dwie dekady temu potężne wstrząsy zrównały z ziemią turecki region Marmara, pochłaniając dziesiątki tysięcy ofiar. Na jego gruzach rodzi się Nowa Turcja.
-
02.11.2020
Milczące ofiary rządu Erdoğana. Jak tureckie władze próbują wymazać historię?
Za spektakularną przebudową Stambułu, którą prowadzą tureckie władze, kryją się setki ludzkich dramatów. Gra nie toczy się o autostrady i największe lotnisko na świecie, ale o serca i umysły obywateli. A cierpi na tym miasto. Walka o Nową Turcję pochłania bowiem kolejno niemych świadków historii Stambułu – m.in. legendarną, istniejącą od 1944 roku cukiernię.
- Życie codzienne w czasach najnowszych
-
17.12.2020
Czas zaklęty w mapach. „Atlas historii świata”
„Wiem, że nic nie wiem” – te słowa przypisywane Sokratesowi chyba najlepiej oddają doświadczenie historyka w zetknięciu z mapą. W tym – zdawałoby się – mało historycznym medium spotykają się bowiem czas i przestrzeń, a nieugięty badacz dziejów musi się zmierzyć z nie lada wyzwaniem…
-
25.11.2020
Wszystkie drogi prowadzą do… historii. Dawne i nowe Szlaki Jedwabne
Jeśli historia czegoś nas nauczyła, to tego, że ludzie potrafią wytrwale i rozsądnie działać na rzecz pokoju w przyszłości. Najlepszym tego przykładem były Szlaki Jedwabne, którymi przed wiekami podążali kupcy handlujący rzadkimi, egzotycznymi towarami. Istnieją one również dziś. Aby je zrozumieć, trzeba jednak najpierw zrozumieć przeszłość.
-
19.11.2020
Nawet 45 tysięcy zabitych i drugie tyle rannych. Katastrofa naturalna, która zapoczątkowała spektakularną przebudowę Turcji
„Budynki pękają i padają z hukiem zagłuszającym krzyki przerażenia. Czterdzieści pięć sekund walącego się świata. A potem już tylko pył” – opisuje Agnieszka Rostkowska. Dwie dekady temu potężne wstrząsy zrównały z ziemią turecki region Marmara, pochłaniając dziesiątki tysięcy ofiar. Na jego gruzach rodzi się Nowa Turcja.
-
02.11.2020
Milczące ofiary rządu Erdoğana. Jak tureckie władze próbują wymazać historię?
Za spektakularną przebudową Stambułu, którą prowadzą tureckie władze, kryją się setki ludzkich dramatów. Gra nie toczy się o autostrady i największe lotnisko na świecie, ale o serca i umysły obywateli. A cierpi na tym miasto. Walka o Nową Turcję pochłania bowiem kolejno niemych świadków historii Stambułu – m.in. legendarną, istniejącą od 1944 roku cukiernię.
- Przestępczość w czasach najnowszych
-
19.02.2021
Z trybun na front. Kibice piłkarscy na wojnie domowej
Byli skuteczni, a przy tym brutalni. Torturowali, mordowali, gwałcili i kradli. W wojnie domowej w byłej Jugosławii kibice piłkarscy odegrali niespotykaną wcześniej rolę. Na ich czele stał Željko Ražnatović, serbski przestępca i watażka.
-
16.01.2021
Narkoderby. Nieczyste zagrywki Pabla Escobara
„Plata o plomo” – „srebro albo ołów” – życiowa maksyma Pabla Escobara dotyczyła wszystkiego i wszystkich. Kolumbijski baron narkotykowy nie miał litości. Zlecał morderstwa polityków, przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, biznesowych konkurentów. W 1989 roku wydał wyrok na arbitra piłkarskiego Álvaro Ortegę, bo ten mocno zranił jego rozkochane w futbolu serce.
-
05.12.2020
Ludobójstwo w Rwandzie. Na oczach świata w ciągu 100 dni zamordowano nawet milion osób
6 kwietnia 1994 roku zestrzelono samolot z prezydentem Rwandy, Juvenalem Habyarimanem, na pokładzie. O zamach oskarżono lud Tutsi. Był to „sygnał do rozpoczęcia tego, co niewyobrażalne”. Za pieniądze rządowe sprowadzano z zagranicy całe kontenery maczet. Zaczęła się rzeź, której przyglądał się cały świat – bezczynnie.
-
11.10.2020
„Do końca życia nie zapomnę zapachu krwi” – w tej wojnie państwo mordowało własnych obywateli
„Otacza nas śmierć, ale toczy się tutaj także normalne życie” – tak mówią o wojnie w Syrii mieszkańcy Darajji. Przed rokiem 2011 to dziewięćdziesięciotysięczne miasto zamieszkiwała tętniąca życiem społeczność. Dziś jest tam tylko morze gruzów, ruin i krwi…
- Kobiety w historii najnowszej
-
30.12.2020
Przebierańcy, dowcipnisie i zwyczajni kanciarze. Najbardziej „kreatywni” oszuści w dziejach sportu
Oszustwa w sporcie są tak stare, jak sam sport. Pragnienie zwycięstwa, sławy i pieniędzy nieraz popychało zawodników do niecnych czynów. Doping farmakologiczny, techniczny, nieczyste zagrania, fizyczne eliminowanie rywali – te metody są najpowszechniejsze, lecz mało subtelne. W dziejach sportu pojawiali się jednak oszuści, którzy poszli inną drogą. Oto przebierańcy, hipokryci i dowcipnisie, którzy zaskoczyli sportowy świat swoją kreatywnością.
-
26.10.2020
„Może zrobić wszystko i zostanie mu to wybaczone”. Co przesądziło o zwycięstwie Trumpa w wyborach?
Wybory prezydenckie w USA w 2016 roku były produktem technologicznego zniszczenia: najbardziej znaczącą formą komunikacji politycznej stał się… profil twitterowy Donalda Trumpa. W efekcie nastąpił kryzys mediów, których wiarygodność kwestionowały anonimowe źródła i przecieki. Część z nich okazała się elementem kampanii prowadzonej przez rosyjskie władze za pomocą tzw. farm trolli.
-
21.04.2020
Cyberfeministki – nowa era, w której kobiety stały się wirusem i tętnem sieci
Latem 1992 roku, nocą, na bocznej ścianie galerii sztuki w Sydney w Australii pojawił się nagle billboard. Długi na pięć i pół metra mieścił dziwną mieszankę obrazów: sferyczne fragmenty DNA, waginokształne kliny koloru oraz parę będących swoim lustrzanym odbiciem kobiet z rogami jednorożców, napinających mięśnie i wychodzących z muszli.
-
17.02.2020
Bez tych kobiet nie byłoby Internetu. Kim były pionierki przemysłu cyfrowego?
Bezkompromisowe matematyczki, wybitne koderki, asy programistyczne. To właśnie tym wizjonerkom zawdzięczamy rozwój Internetu. Oto matki nowoczesnej informatyki.
- Wojsko i militaria w czasach najnowszych
-
19.02.2021
Z trybun na front. Kibice piłkarscy na wojnie domowej
Byli skuteczni, a przy tym brutalni. Torturowali, mordowali, gwałcili i kradli. W wojnie domowej w byłej Jugosławii kibice piłkarscy odegrali niespotykaną wcześniej rolę. Na ich czele stał Željko Ražnatović, serbski przestępca i watażka.
-
17.12.2020
Czas zaklęty w mapach. „Atlas historii świata”
„Wiem, że nic nie wiem” – te słowa przypisywane Sokratesowi chyba najlepiej oddają doświadczenie historyka w zetknięciu z mapą. W tym – zdawałoby się – mało historycznym medium spotykają się bowiem czas i przestrzeń, a nieugięty badacz dziejów musi się zmierzyć z nie lada wyzwaniem…
-
05.12.2020
Ludobójstwo w Rwandzie. Na oczach świata w ciągu 100 dni zamordowano nawet milion osób
6 kwietnia 1994 roku zestrzelono samolot z prezydentem Rwandy, Juvenalem Habyarimanem, na pokładzie. O zamach oskarżono lud Tutsi. Był to „sygnał do rozpoczęcia tego, co niewyobrażalne”. Za pieniądze rządowe sprowadzano z zagranicy całe kontenery maczet. Zaczęła się rzeź, której przyglądał się cały świat – bezczynnie.
-
11.10.2020
„Do końca życia nie zapomnę zapachu krwi” – w tej wojnie państwo mordowało własnych obywateli
„Otacza nas śmierć, ale toczy się tutaj także normalne życie” – tak mówią o wojnie w Syrii mieszkańcy Darajji. Przed rokiem 2011 to dziewięćdziesięciotysięczne miasto zamieszkiwała tętniąca życiem społeczność. Dziś jest tam tylko morze gruzów, ruin i krwi…