Ciekawostki Historyczne

Średniowiecze

Rdzenni Amerykanie i natura

Uważa się, że rdzenni Amerykanie mieli szczególny związek z przyrodą. Wiedzieli, „czemu wilk tak wyje w księżycową noc”. Czy ma to jednak oparcie faktach? 

13 grudnia 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Zastaw się, a postaw się! Jak...

W średniowieczu uznawano ślub za jeden z najważniejszych momentów w życiu - i odpowiednio go celebrowano. Tak jak obecnie, obrządek w kościele był tylko wstępem...

3 grudnia 2022 | Autorzy: Frances Gies

Skąd się wzięła gruźlica?

Gruźlica mogła pojawić się w tym samym czasie, gdy ludzie ujarzmili ogień. Przez tysiąclecia próbowano z nią walczyć, ale do dziś jest śmiertelnie groźna.

30 listopada 2022 | Autorzy: David Isaacs

Paweł II – papież narcyz

Paweł II został papieżem z przymusu. Uwielbiał zabawy karnawałowe. Bardziej niż bale kochał tylko siebie. Chciał nawet przyjąć imię oznaczające „przystojny”.

27 listopada 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Drzewa w medycynie ludowej

Chrystianizacja Słowian wiązała się z niszczeniem świętych gajów, ale drzewa nie straciły na znaczeniu. Jaką rolę odgrywały w życiu naszych przodków?

12 listopada 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Krótka historia pleśniowego sera. Uwielbiał się...

W 774 roku, w drodze powrotnej z kampanii przeciwko Longobardom, Karol Wielki zatrzymał się na płaskowyżu Brie, w pobliżu opactwa Meaux. Braciszkowie podali mu postną...

9 listopada 2022 | Autorzy: Norman Davies

Jak przesłuchiwano templariuszy i do czego...

Wyrok na zakon templariuszy zapadł chyba na długo przedtem, zanim jeszcze doszło do pierwszych aresztowań. Prowadzący przesłuchania inkwizytorzy nie pragnęli prawdy, a jedynie potwierdzenia z...

6 listopada 2022 | Autorzy: Dan Jones

Kary na pokładach okrętów

Brak dyscypliny lub bunt załogi były na pokładzie niedopuszczalne. Dlatego dla niepokornych marynarzy opracowano cały katalog kar. Niektóre były brutalne.

4 listopada 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Wystawa „Wielka Lechia – wielka ściema”

To szczególnie ważna wystawa. Opowiada o teorii spiskowej i pseudonaukowych dywagacjach dotyczących tego, co rzekomo działo się na ziemiach polskich na długo przed Mieszkiem I....

10 października 2022 | Autorzy: Redakcja

Kary za seks w średniowieczu

Za cielesne rozkosze – również małżeńskie – w średniowieczu trzeba było odpokutować. Tzw. penitencjały przewidywały cały szereg kar za „zakazane” akty płciowe.

8 października 2022 | Autorzy: Frances Gies

Demokracja szlachecka w Polsce

30 maja 1505 roku sejm radomski uchwalił konstytucję nihil novi. Tego dnia ustrój w Polsce zaczął się zmieniać z oligarchii w monarchię parlamentarną.

6 października 2022 | Autorzy: Maria Procner

Kwietne wojny. Azteckie ustawki

Aztekowie składali tysiące ofiar z ludzi. Zapotrzebowanie było tak duże, że organizowali kwietne wojny, by zdobyć więcej jeńców. Ale czy naprawdę tak było?

1 października 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Największe miasta średniowiecznej Polski

Średniowieczna Polska także posiadała swoje metropolie — i to wcale niemałe! Handlowano stąd z prawie całym znanym światem, a sława niektórych polskich miast sięgała daleko...

23 września 2022 | Autorzy: Eugeniusz Wiśniewski

Król – zawód wysokiego ryzyka

Władza, pieniądze, zaszczyty oraz... śmiertelni wrogowie. Gdyby król chciał wykupić polisę na życie, składka byłaby wysoka. Nawet płeć nie robiła tutaj różnicy.

21 września 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

W Szczecinie odnaleziono pozostałości starszego kościoła,...

Czasem zdarza się, że prowadząc w danym miejscu prace archeologowie spodziewając się znaleźć określone pozostałości budowli natrafiają na inne, znacznie cenniejsze. Taka sytuacja miała ostatnio...

10 września 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Palatium w Poznaniu zwycięża w konkursie...

Szklana instalacja przestrzenna upamiętniająca pierwszą siedzibę Mieszka I i Dobrawy została uznana przez jurorów prestiżowego amerykańskiego konkursu CODAawards 2022 za najlepszą realizację architektoniczną na świecie...

1 września 2022 | Autorzy: Redakcja

Losy skarbu średzkiego

Skarb miał być zastawem na poczet starań o cesarską koronę. Ukryto go zapewne w czasie pogromu Żydów. Gdy go odnaleziono, duża jego część trafiła na...

22 sierpnia 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Darz bór! Jakie zwierzęta wybito w...

Dzisiejsza gospodarka łowiecka niczym nie przypomina tej, którą prowadzono przed wejściem w życie współczesnych przepisów. Wiele gatunków zwierzyny wybito niemal całkowicie, nim objęto je ochroną....

19 sierpnia 2022 | Autorzy: Michał Procner

Obrzędy i rytuały na wybrzeżach Hawajów....

Posiłkując się badaniami etnografów, archeolodzy byli w stanie zinterpretować znaczenie jamy ze szczątkami zwierząt odkrytej na wyspie Moloka’i, na terenie wysp archipelagu Hawajów.

7 sierpnia 2022 | Autorzy: Archeowieści

Średniowieczne domy rozpusty

W średniowieczu prostytutki działały w obrębie konkretnych dzielnic. Uznawano, że tak jest lepiej, bo nie szwendają się po mieście. I tam zwykle mieszkały.

6 sierpnia 2022 | Autorzy: Rosalie Gilbert

Ad extirpanda i herezja

Walka z herezją w coraz większym stopniu zaprzątała głowy hierarchów Kościoła. Jednak brakowało kogoś, kto po prostu uderzyłby pięścią w stół i postanowił, że trzeba...

31 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Wielka schizma wschodnia

Na wydarzenie, które znamy jako wielka schizma wschodnia, złożyła się olbrzymia liczba czynników. Tak politycznych, jak i dogmatycznych. A nawet ambicjonalnych.

28 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Spór Henryka IV z papieżem Grzegorzem...

Ten konflikt wstrząsnął Europą. Wreszcie Henryk IV udał się do Canossy, by ukorzyć się przed papieżem. Ale nie był to koniec sporu o inwestyturę. 

24 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Skarb ze Słuszkowa

Taki skarb, jak ten ze Słuszkowa, trafia się raz na 100 lat. Eksponaty liczone w tysiącach, w tym wiele wyjątkowo cennych monet. Całość ważyła prawie...

23 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Rekordowe upały w Polsce

Coraz częściej nawiedzają nas ekstremalne fale upałów. Cóż, klimat się ociepla. Ale wyjątkowo gorące lata już się w Polsce zdarzały – dobrych kilka wieków temu!

19 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Dawne metody leczenia cukrzycy

Przez stulecia diagnoza cukrzycy oznaczała wyrok śmierci. Pacjentów odurzano alkoholem i narkotykami, głodzono oraz faszerowano rakotwórczymi substancjami.

5 lipca 2022 | Autorzy: Agnieszka Bukowczan-Rzeszut

Benedykt IX – papież dewiant

Papież Benedykt IX był prawdziwym dewiantem. Organizował orgie z udziałem dzieci, a jego ulubioną rozrywką było polowanie na ludzi i ich torturowanie.

29 czerwca 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż