Kiedy Kraków stał się miastem? 30 lat wcześniej!
Przed paroma laty Kraków hucznie obchodził 750 rocznicę lokacji miasta. Według tradycji to na mocy dokumentu wydanego w 1257 roku książęcy (a później królewski) gród stał się pełnoprawnym miastem. Tyle tylko, że ta tradycja nie do końca zgadza...
Polak potrafi! Jak polscy piloci uciekali z rumuńskiej niewoli?
Polscy lotnicy zdobyli rozgłos na prawie każdym froncie wojny z Hitlerem. Jednak aby odnieść swe liczne zwycięstwa w starciach powietrznych, musieli najpierw przedrzeć się na Zachód. Dla niejednego z nich pierwszym etapem było wydostanie się z rumuńskich obozów,...
Czy Władysław Herman był zupełnym nieudacznikiem?
To jeden z tych władców, wobec których historia i historycy nie mieli litości. Popychadło możnych, pachołek Niemców, najzwyklejszy figurant bez żadnych zasług. Tak zapamiętano w Polsce Władysława Hermana, panującego w latach 1079-1102. Zdaniem profesora Kazimierza M. Barańskiego – zupełnie niesłusznie.
Gen ryzyka w sobie miał… O Jerzym Turowiczu (Joanna Podsadecka)
Zbiór wywiadów to zwykle forma łatwa dla autora i bardzo trudna dla wydawcy. Wysyp tego rodzaju książek udowadnia, że prosto jest nagrać parę (często dość przypadkowych) rozmów na wybrany temat. Trudniej udowodnić, że te rozmowy mają autentyczną wartość...
Pierwszy prawdziwy komputer w dziejach? Niezwykły wynalazek z XIX wieku
Projekt pierwszego komputera wcale nie powstał w latach 40. XX wieku. Maszynę, która swoimi możliwościami dorównywała komputerom konstruowanym po II wojnie światowej zaprojektował już w pierwszej połowie XIX stulecia pewien szalony brytyjski matematyk. Niewiele brakowało, a rewolucja informatyczna...
Zborowski (Jacek Komuda)
Stało się. W deszczu, który siekł podówczas okrutnie, i w błocie rozchlapywanym pod końskimi kopytami narodził się nowy bohater. Nie sposób go porównywać ni z Małym Rycerzem ni z Jurko Bohunem. Jest jeden i niepowtarzalny. Ma tylko szablę...
Dlaczego Czechosłowacja się rozpadła?
W 1990 roku nikt nie podejrzewał, że w przeciągu dwóch lat państwo czechosłowackie, którego tradycje sięgały początków XX wieku, zniknie z mapy Europy, robiąc miejsce dla Czech i Słowacji. O co poszło? O ambicje dwóch polityków i… myślnik...
Król brytyjski jedzie na wakacje
Edward VII (1841-1910) nie był typowym królem. Niemal całe życie spędził pod kloszem, jako niezbyt ceniony syn wielkiej władczyni: królowej Wiktorii. Sam został monarchą dopiero w wieku 60 lat. Spadło na niego multum nowych obowiązków, ale wcale nie...
Zdarzyło się w Marienbadzie (Krystyna Kaplan)
Powoli zbliża się sezon urlopowo-wakacyjny. Niedługo w stronę kurortów i atrakcyjnych miejscowości turystycznych ruszą sznury samochodów, a w pociągach zabraknie nawet miejsc stojących. Ponad sto lat temu było podobnie. Wyruszmy zatem na wakacje z jego wysokością Edwardem VII,...
Tysiąc dolarów za życie Żyda
Pisaliśmy już kiedyś o tym, jak Heinrich Himmler chciał wymienić milion Żydów za 10 000 alianckich ciężarówek. I nie był to wcale jedyny przypadek, kiedy Reichsführer-SS próbował „przehandlować” więźniów obozów koncentracyjnych. Kolejny miał miejsce na przełomie 1944 i 1945 r....
Pijana wojna. Alkohol podczas II wojny światowej (Kamil Janicki)
Na półkach księgarń znajdziemy setki książek poświęconych II wojnie światowej. Czy można jeszcze w ogóle napisać o czymś, co nie było wielokrotnie wałkowane przez rodzimych i zagranicznych autorów? Okazuje się, że tak! „Pijana wojna” Kamila Janickiego rzuca mocny...
„Zatruty pokój. 1945 – wojna, która się nie skończyła” (Gregor Dallas)
Przyciągnęła mój wzrok. Zaczęło się od okładki, bo jest na niej jedna z bardziej wymownych fotografii, pokazujących zachowanie żołnierzy Armii Czerwonej w końcowym okresie wojny. Jednak w edycji zachodniej, na okładce jest zdjęcie ze starszą kobietą, z przerażeniem...
Rozwiązanie konkursu: Afgańcy
Lepiej późno niż wcale, czyli czas na rozwiązanie zaległego konkursu. Afganistan, a właściwie książka "Afgańcy. Ostatnia wojna imperium", zdobyta.
Rozwiązanie konkursu: Na zielonej Ukrainie
Uszli już na Sicz i przystali do braci zaporoskiej. Po drodze najechali redakcję "Ciekawostek" i porwali ze sobą Natalię Jakowenko. No dobrze, właściwie to nie ją we własnej osobie, a trzy egzemplarze "Historii Ukrainy" jej autorstwa.
Rozwiązanie konkursu: Oblężone miasto
Zamiast rozwodzić się nad szczegółami okrutnego oblężenia Leningradu, wolimy rozdawać książki. Czas na rozwiązanie konkursu.
Dyktator na emeryturze. Ostatnie lata Nikity Chruszczowa
W historii Związku Radzieckiego tylko raz zdarzyło się, że przywódca partii i państwa ustąpił ze stanowiska, a na dodatek przeżył. Wszyscy inni rządzili do śmierci (Stalin, Breżniew, Czernienko) lub do aresztowania i potajemnej egzekucji (Beria). Jak wyglądało życie...
Niemcy mordowali Żydów. A Polacy? Rabowali wszystko, co po nich zostało
W imię najszczytniejszych haseł Boskich i ludzkich zaklinamy was rodacy, byście nie poniżali się do roli szakali – apelowała 18 września 1942 roku redakcja „Biuletynu Informacyjnego”, czyli organu prasowego Armii Krajowej. Niewielu jej posłuchało. Mieszkańcy miast i wiosek...
Koń, koniak i… prezydentura. Wieniawa głową państwa?!
Ten, który kochał trzy rzeczy na „K”: konie, koniak i oczywiście kobiety, a honor polskiego wojska cenił sobie bardziej niż swój własny. Pierwszy birbant najjaśniejszej II Rzeczpospolitej był bohaterem niejednego skandalu. Największy wybuchł w 1939 roku. Bolesław Wieniawa-Długoszowski...
Śmiertelny marsz na wschód. Niemiecka zbrodnia w Palmnicken
Ostatnie miesiące wojny dla więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych nierozerwalnie łączyły się z „marszami śmierci”. Trasa większości z nich prowadziła ze wschodu w głąb Rzeszy. Zdarzyło się jednak, że kierunek był odwrotny. Siedem tysięcy więźniów jednej ze wschodniopruskich filii...
Niemiecki król, który uratował Polskę
Zwykle o Niemcach pisze się jako o tych, którzy usilnie starali się rozebrać Polskę na kawałeczki. Tymczasem przynajmniej raz w historii zdarzyła się rzecz zupełnie odwrotna. To Niemcy ocalili Polskę przed unicestwieniem.
Wielki skarb pod… Berlinem Zachodnim
Władze Berlina Zachodniego miały chyba coś ze smoków znanych z baśni i legend. Też na potęgę zbierały skarby! I nie ograniczyły się bynajmniej do złota czy kosztowności. W gigantycznych bunkrach i magazynach lądowało dosłownie wszystko, co miało jakąkolwiek...
Film, który oduczył Francuzów komunizmu
Francuzi po II wojnie światowej zapałali zadziwiającą miłością do Związku Radzieckiego i komunizmu. Aż do lat 70. Francuska Partia Komunistyczna była jedną z głównych sił politycznych nad Sekwaną. W kolejnych wyborach zdobywała od 20 do prawie 30% głosów....
Polecamy: Debata poświęcona zakończeniu II wojny światowej
Czy 8 maja był dniem zwycięstwa czy klęski? W ostatnich dwóch latach na różne sposoby próbowaliśmy poruszać ten temat w "Ciekawostkach historycznych". Ale może lepiej posłuchać co mają do powiedzenia eksperci?
Konkurs: Oblężone miasto
Czytam, czytam i nadziwić się nie mogę. Obok umierających na ulicach z głodu leningradczyków rumiane sprzedawczynie z piekarń. Ludzie kupujący sobie pozycję w partii kosztem tysięcy ludzkich istnień i porażająca bezmyślność. A to wszystko w jednej książce.
Co jeść, gdy jeść nie ma co? Leningradzki survival
Całkiem niedawno pisaliśmy o mieszkańcach oblężonego Leningradu, którzy w desperackiej walce o życie nie cofali się przed kanibalizmem. Zanim jednak do tego doszło, władze miejskie starały się jakimś cudem wyżywić setki tysięcy głodujących. Kiedy kończyło się już praktycznie...