Ciekawostki Historyczne

Nowożytność

Król – zawód wysokiego ryzyka

Władza, pieniądze, zaszczyty oraz... śmiertelni wrogowie. Gdyby król chciał wykupić polisę na życie, składka byłaby wysoka. Nawet płeć nie robiła tutaj różnicy.

21 września 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Peter. Dzikie dziecko z Hameln

W 1725 r. brytyjski król Jerzy I wybrał się do rodzinnego Hanoweru. Podczas polowania w lesie koło Hameln natrafił na dziecko, które wkrótce zaszokowało Londyn.

20 września 2022 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Konwoje do Nowego Świata

W XVI w. Hiszpania podbiła Nowy Świat. Szybko okazało się, że problemem może być sprowadzenie znalezionego tam złota i srebra do Europy. Jak go rozwiązano?

18 września 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Maszyna latająca Boratiniego

W 1648 roku Tytus Liwiusz Boratini pokazał polskiemu królowi prototyp maszyny latającej. Ornitopter w kształcie smoka miał naśladować ruchy ptasich skrzydeł.

15 września 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Egzorcyzmy Juana Toledo

Egzorcyzmy są praktyką kultywowaną w wielu religiach, w tym w chrześcijańskiej. Hiszpański misjonarz, Juan Toledo, przeprowadził ich w Nowym Meksyku całą serię.

14 września 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Mikołaj Sapieha Pobożny – złodziej?

Jaki jest lepszy sposób na podziękowanie cudownemu obrazowi niż… go ukraść? Na taki właśnie pomysł – z wdzięczności za uzdrowienie – miał wpaść Mikołaj Sapieha.

11 września 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Czym były kościoły Pokoju?

Powstałe w wyniku wielkiego konfliktu kościoły Pokoju dopiero po przeszło 300 latach stały się jego prawdziwym symbolem. O co poszło w tym sporze?

4 września 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Zawód: konkwistador

Walki z tubylcami i przedzieranie się przez dżungle, a w nagrodę bogactwo i sława. Tak wyobrażamy sobie karierę konkwistadora. Ale jak było naprawdę?

3 września 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Tadeusz Kościuszko w USA

Tadeusz Kościuszko był bohaterem narodowym nie tylko w Polsce, ale i w Stanach Zjednoczonych. Jednak niewiele brakowało, by... w ogóle tam nie dotarł.

1 września 2022 | Autorzy: Maria Procner

Wstydliwa rana Kościuszki

Zanim stanął do walki o Polskę w insurekcji, Kościuszko bił się o wolność Ameryki – i przelał za nią krew, która popłynęła z... raczej wstydliwego...

27 sierpnia 2022 | Autorzy: Cezary Harasimowicz

Bitwa pod Hodowem 1694

Bitwę pod Hodowem z 1694 roku nazywa się czasem „polskimi Termopilami”. Ale – w odróżnieniu od Spartan – Polacy wyszli z nierównej walki obronną ręką.

21 sierpnia 2022 | Autorzy: Marcin Moneta

Darz bór! Jakie zwierzęta wybito w...

Dzisiejsza gospodarka łowiecka niczym nie przypomina tej, którą prowadzono przed wejściem w życie współczesnych przepisów. Wiele gatunków zwierzyny wybito niemal całkowicie, nim objęto je ochroną....

19 sierpnia 2022 | Autorzy: Michał Procner

Papież, który przeklął Lutra

Leon X był jednym z największych hulaków w dziejach papiestwa. Mawiał ponoć: „Wiadomo, ile korzyści przyniosła nam i naszym ludziom bajeczka o Chrystusie”.

16 sierpnia 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Śmierć Zygmunta Augusta

Wielu władców umarło z godnością. Zygmunt August nie należał do ich grona. Konał toczony chorobą, ogarnięty obsesją posiadania syna i ograbiony na łożu śmierci.

15 sierpnia 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Unia brzeska i grekokatolicy

Powstanie Kościoła grekokatolickiego trudno nazwać niepokalanym poczęciem. Przeciwnicy unii brzeskiej, gdzie się zrodził, uważali ją za zdradę prawosławia.

14 sierpnia 2022 | Autorzy: Piotr Janczarek

„Compendium Ferculorum albo zebranie potraw” –...

Ślady najstarszej polskiej książki kucharskiej możemy znaleźć w „Panu Tadeuszu”, Adam Mickiewicz wykorzystał ją przy opisie uczt.

8 sierpnia 2022 | Autorzy: Michał Procner

Obrzędy i rytuały na wybrzeżach Hawajów....

Posiłkując się badaniami etnografów, archeolodzy byli w stanie zinterpretować znaczenie jamy ze szczątkami zwierząt odkrytej na wyspie Moloka’i, na terenie wysp archipelagu Hawajów.

7 sierpnia 2022 | Autorzy: Archeowieści

Jak byli uzbrojeni Aztekowie?

Metalowe rapiery i arkebuzy Hiszpanów zabijały wrogów skuteczniej niż aztecka broń z drewna i kamienia. Ale Aztekowie zdecydowanie nadrabiali... pomysłowością.

29 lipca 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Męczeństwo Andrzeja Boboli

Andrzej Bobola był człowiekiem impulsywnym, ale pracował nad swoim charakterem. Był też odważny i wytrwały. Cechy te sprawiły, że nawet przed śmiercią, w trakcie brutalnych...

21 lipca 2022 | Autorzy: Tomek Sowa

Trzęsienie ziemi i tsunami w Lizbonie...

Skala zniszczenia była niewyobrażalna. Tysiące ludzi zginęły straszliwą śmiercią. Najsilniejsze trzęsienie ziemi w Europie Zachodniej w czasach nowożytnych

20 lipca 2022 | Autorzy: Barry Hatton

Rekordowe upały w Polsce

Coraz częściej nawiedzają nas ekstremalne fale upałów. Cóż, klimat się ociepla. Ale wyjątkowo gorące lata już się w Polsce zdarzały – dobrych kilka wieków temu!

19 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Holokaust Indian. Co ich zabiło?

Odkrycie Ameryki było tragedią dla jej rdzennych mieszkańców. Indiańskie cywilizacje niemal wymarły. Ci, którzy przetrwali, żyli w postapokaliptycznym świecie.

17 lipca 2022 | Autorzy: Michał Piorun

Dawne metody leczenia cukrzycy

Przez stulecia diagnoza cukrzycy oznaczała wyrok śmierci. Pacjentów odurzano alkoholem i narkotykami, głodzono oraz faszerowano rakotwórczymi substancjami.

5 lipca 2022 | Autorzy: Agnieszka Bukowczan-Rzeszut

Historia szczepionki na ospę

Krowa, genialny lekarz i trochę szczęścia – tyle wystarczyło, by dokonać przełomu w medycynie. Pod koniec XVIII wieku w Anglii powstała pierwsza szczepionka.

23 czerwca 2022 | Autorzy: Paweł Filipiak

Geniusz Galileusza

Był genialnym naukowcem-wynalazcą, filozofem, matematykiem i astronomem. Niczym lew bronił swoich poglądów. Często parł pod prąd, głosząc twierdzenia, które nie zawsze były zgodne z myśleniem...

8 czerwca 2022 | Autorzy: Tomek Sowa

Magia spod szubienicy

Uciążliwy sąsiad? Nieszczęśliwa miłość? Kłopoty w biznesie? Przed wiekami sięgano po szokujące sposoby na problemy – np. magiczne artefakty... spod szubienicy.

4 czerwca 2022 | Autorzy: Dr hab. Paweł A. Jeziorski

Noc Walpurgi – święto czarownic

W nocy z 30 kwietnia na 1 maja na górze Brocken zbierały się czarownice. Na miotłach i kozach docierały na Walpurgisnacht. Skąd się wzięło to...

28 maja 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś