Bitwa pod Cedynią i pod Waterloo. Początek I wojny światowej i "noc długich noży". Lądowanie w Normandii i pierwsze częściowo wolne wybory w powojennej Polsce. Co łączy te pozornie odległe od siebie wydarzenia? Wszystkie rozegrały się w czerwcu.
Jak zwykle wszystkie pozycje z TOP10 pochodzą z publikowanych przez nas artykułów. Kolejne nowe rocznice możecie znaleźć codziennie na stronie „Ciekawostek Historycznych” oraz profilu facebookowym „Rocznica historyczna na każdy dzień”.
Jakie ważne zdarzenia miały miejsce w czerwcu?
4 czerwca 1989 roku
4 czerwca 1989 roku odbyła się w Polsce I tura pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu. Ku ogromnemu zaskoczeniu zakończyły się one miażdżącym zwycięstwem obozu „Solidarności”. Jednak historia pokazała, że reprezentanci starego systemu umieli odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Ten plakat stał się symbolem wyborów 4 czerwca 1989 roku, mimo że z powodu opóźnień w druku trafił do Polski dopiero w dniu elekcji (fot. Wistula, lic. CC BY 3.0).
5 czerwca 1257 roku
5 czerwca 1257 roku Bolesław Wstydliwy wydał przywilej lokacyjny Krakowa. Według tradycji, to na mocy tergo dokumentu książęcy (a później królewski) gród stał się pełnoprawnym miastem. Tyle tylko, że ta tradycja nie do końca zgadza się z faktami. Tak naprawdę Kraków uzyskał prawa miejskie przynajmniej 30 lat wcześniej, z rąk innego władcy.
Najstarszy zachowany widok Krakowa zamieszczony w „Księdze kronik” Hartmanna Schedla z 1493 roku.
6 czerwca 1944 roku
6 czerwca 1944 roku rozpoczęło się lądowanie alianckich wojsk w Normandii. Tego dnia jedno z najtrudniejszych i najbardziej ryzykownych zadań przypadło 2. Batalionowi Rangersów. Jego celem stała się, usytuowana na wysokim klifie Pointe du Hoc, niemiecka bateria ciężkich dział. Od powodzenia tej akcji w znacznej mierze zależał sukces całego desantu.
Amerykańskie wojsko lądujące 6 czerwca na plaży Omaha. To jedno z najbardziej legendarnych zdjęć II wojny światowej (fot. Robert F. Sargent, National Archives and Records , domena publiczna).
14 czerwca 1940 roku
14 czerwca 1940 roku do Auschwitz dotarł z Tarnowa pierwszy masowy transport w historii tego obozu koncentracyjnego. Znajdowało się w nim 728 mężczyzn, w większości polskich więźniów politycznych. Rzadko wspomina się jednak o tym, że obóz został w rzeczywistości zbudowany niemal ćwierć wieku wcześniej.
Załadunek więźniów do wagonów na dworcu kolejowym w Tarnowie dnia 14 czerwca 1940 roku (źródło: domena publiczna).
18 czerwca 1815 roku
18 czerwca 1815 roku Napoleon Bonaparte stoczył pod Waterloo swoją ostatnią bitwę. Historycy od dwóch stuleci prześcigają się w wyjaśnieniach jego porażki. Jedni twierdzą, że cesarz był chory, inni że zaspał, albo po prostu był zmęczony. Według jednego z uczonych Napoleon poniósł klęskę, bo zabrakło mu… zwiadu powietrznego.
Czyżby Napoleon przegrał pod Waterloo, bo zabrakło mu zwiadu z powietrza? (źródło: domena publiczna).
20 czerwca 451 roku
20 czerwca 451 roku połączone wojska Rzymian oraz Wizygotów pokonały Hunów w bitwie na Polach Katalaunijskich. Wodzem pokonanych był Attyla, prawdziwy postrach ówczesnej Europy. Nic dziwnego, że budził takie przerażenie, prowadził bowiem szeroko zakrojoną politykę zastraszania, której celem było sterroryzowanie ludności Cesarstwa Rzymskiego.
Hunowie siali terror, unikając otwartych starć, takich jak Bitwa na Polach Katalaunijskich. Obraz Wilhelma von Kaulbacha (źródło: domena publiczna).
24 czerwca 972 roku
24 czerwca 972 roku Mieszko I pokonał w bitwie pod Cedynią wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona, wspieranego przez innego niemieckiego możnego, Zygfryda von Walbeck. Był to jeden z rozlicznych sukcesów pierwszego historycznego władcy naszego kraju w jego politycznej karierze. Nie możemy być jednak pewni, że to on naprawdę ochrzcił Polskę…
Mieszko wygrał pod Cedynią, ale chrystianizacja Polski już tak mu się nie udała. Obraz Jana Matejki (źródło: domena publiczna).
27 czerwca 1905 roku
27 czerwca 1905 roku doszło do buntu załogi na pancerniku rosyjskiej floty czarnomorskiej Potiomkin jednym z największych i najpotężniejszych wówczas okrętów wojennych na świecie. Radziecka propaganda chełpiła się rewolucyjną gotowością i robotniczo-chłopskimi ideałami dzielnych marynarzy. Tymczasem nie chodziło o żadne idee, tylko… zepsute mięso.
Fragment radzieckiego plakatu propagandowego głoszącego „Chwałę bohaterom Potiomkina”. Kto by się przejmował, że nie chodziło im o ideały, tylko jedzenie…
28 czerwca 1914 roku
28 czerwca 1914 roku zamachowiec Gawriło Princip zastrzelił w Sarajewie austriackiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Stało się to początkiem łańcucha wydarzeń, który doprowadził do wybuchu I wojny światowej. Co ciekawe, serbski rząd od dawna posiadał informacje o planowanym zamachu i próbował ostrzec Wiedeń przed niebezpieczeństwem.
Zamach w Sarajewie na rysunku Achille’a Beltrame’a z włoskiej gazety „Domenica del Corriere” (źródło: domena publiczna).
29/30 czerwca 1934 roku
W nocy z 29 na 30 czerwca 1934 roku miała miejsce „noc długich noży”. Podczas tej czystki ujęto i zamordowano 77 przeciwników Adolfa Hitlera wewnątrz ruchu narodowosocjalistycznego, z Ernestem Röhmem, szefem SA, na czele. Jedną z ofiar był Bernhard Stempfle. Mężczyzna musiał zginąć, ponieważ był… współautorem „Mein Kampf”.
W trakcie nocy długich noży Hitler pozbył się wszystkich, których uważał za zagrożenie z Ernstem Röhmem (po prawej) na czele. Wśród ofiar znalazł się również Bernhard Stempfle (Bundesarchiv, Bild 102-14886, lic. CC-BY-SA 3.0).
KOMENTARZE
W tym momencie nie ma komentrzy.