Wielkie podboje wielkich władców. 10 rzeczy, których nie wiedziałeś o zbrojnych triumfach pierwszych Piastów

„Na ziemiach, które im podlegały, znaleziono wielką ilość srebrnych monet arabskich, które mogły pochodzić właściwie tylko z handlu niewolnikami.”

To oczywista nieprawda lub co najwyżej jej ułamek.

Jest to twierdzenie literalnie pochodzące z najnowszej książki prof. Przemysława Urbańczyka „Zanim Polska została Polską”. Popiera tą tezę również np. prof. Henryk Samsonowicz. „To, że Mieszko i jego następcy mogli zajmować się tak paskudnym biznesem, jak handel ludźmi, sprzedawaniem kobiet do haremów czy mężczyzn do wojska i do pracy na dworach, pozostaje sprawą jakby wstydliwą” dodaje w wywiadzie dla PAP (2016) profesor choć asekuracyjnie stwierdza, że jest to raczej „uczony domysł”, niż pewnik, ale…
Ale pyta: „Bo co innego można było eksportować z ziem odrzańsko-wiślanych, żeby dostawać w zamian srebro i broń? Czy aż tyle warte były miód, sól, futra, wosk, sprzedawane przez państwo Piastów? Brzmi to jak żart”.

Skoro jednak Pan profesor pyta to trzeba mu jednak odpowiedzieć!

Zgoda wymienione przez prof. Urbańczyka towary to za mało – niewątpliwie i na pewno. Ale…:

1. Na dowód prawdziwości „niewolniczych” tez przedstawiana jest często mapa Europy z zaznaczonymi znaleziskami arabskich dirhemów z „In the footsteps of Rurik”, Dan Carlsson, Adrian Selin 2012. Ale… O ile chodzi o Wielkie Morawy, Czechy Przemyślidów to mamy źródła jasno mówiące – przesłanki, o intensywnym handlu niewolnikami (być może byli tutaj monopolistmi zazdrośnie strzegącymi swego rynku zbytu). Co do Piastów są tylko domysły. Intrapolacja, że skoro Przemyślidzi mogli to czemu i nie Piastowie?, jest obok „srebrnych” skarbów, które mogły być innego pochodzenia niż z handlu niewolnikami, jednak jedyną pewna przesłanką w przypadku Polski Piastów.

2. Patrząc na możliwą demografię w IX i X w. – bardzo niskie zaludnienie naszych ziem odwzorowane przez np. archeologię lotniczą pokazującą ubogą, może po za Kujawami (nazwa oznacza wyróżniającą się na leśnym „tle” bezleśną – pola uprawne – „pustkę”) tzw. agro-strukturę – pokrycie uprawami. Na zachodzie mieliśmy wojowniczych Połabian, na północy tzw. Pomorzan którzy długo „bili” Piastów i ich najeżdżali, Prusów i… Bałtyk, na wschodzie wyższych cywilizacyjnie i militarnie Waregów, na południu Czechów et consortes owszem licznych, ale bitnych – samych zajmujących się handlem niewolnikami. Nie tylko potężnego, ale i żadnego istotnego źródła niewolników ja po prostu nie widzę by te „tony srebra w ziemi” za nich zyskać…

3. Spór na temat IX -X wiecznych srebrnych skarbów w Polsce już od blisko 100 lat absorbuje historyków. A najwięcej tych skarbów jest na obszarze obecnego Pomorza Zachodniego, Meklemburgi, dawnego szlaku wareskiego, wybrzeżach Skandynawii i dopiero dalej Wielkopolski.
Dostępna jest w necie na ten temat w znacznej części ciągle aktualna praca „Chronologia napływu najstarszej monety arabskiej na terytorium Europy”, W. Łosińskiego z 1988. Otóż uogólniając w VIII w. i na pocz. IX część kruszcu mogła pochodzić ze szlaku wareskiego – Rusi. „Jest [jednak] również inna, niemniej prawdopodobna możliwość…” która „…może mianowicie wskazywać na istnienie pośrednika w wymianie między Rusią a Słowiańszczyzną nadbałtycką. Pośrednikiem tym byłby kupiec normański…” „Sprawa nie jest jednoznaczna, nadal obracamy się tu w sferze domysłów i hipotez…” „Wszystko to zdaje się eliminować Słowiańszczyznę nadbałtycką z listy liczących się importerów srebra arabskiego w połowie IX w., to jest w II fazie przenikania monet kufickich [rodzaj arabskich] do krajów strefy nadbałtyckiej. Na liście tej ostałaby się jedynie Skandynawia (…).” „Analiza struktury skarbów z tego obszaru nie dała niestety jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy ten najstarszy potok srebra orientalnego przenikał bezpośrednio z osiedli północnej Rusi, czy też dotarł on dzięki pośrednictwu Normanów. Sprawa ta budząca od dziesięcioleci nie słabnące zainteresowanie pozostaje zatem nadal otwarta.” „Wszystko to zdaje się przemawiać za tym, że zarówno w początkach, jak i około połowy IX w. moneta arabska na ziemie Słowian nadbałtyckich docierana przede wszystkim dzięki pośrednictwu Normanów.” „…u schyłku IX, a najpóźniej w początkach X w. dotarła na wybrzeża słowiańskie kolejna fala srebra kufickiego…” „W tym czasie na ziemie wczesnośredniowiecznej Polski kruszec srebrny przenikał nie tylko drogą morską, ale i szlakami lądowymi prowadzącymi z Rusi Południowej.” „Pomijając sprawę dość prawdopodobnej, choć zapewne SPORADYCZNEJ penetracji kupca arabskiego do krajów basenu Morza Bałtyckiego, dwa zagadnienia wybijają się tu na plan pierwszy, a mianowicie kontakty Skandynawii i Słowiańszczyzny Zachodniej z wczesnośredniowieczną Rusią oraz związki pomiędzy mieszkańcami północnych i południowych wybrzeży Bałtyku.” „W tym czasie szerokim strumieniem docierało ono [srebro arabskie] do krajów skandynawskich i to nie tylko przez Starą Ładogę, ale i z rejonu Gniezdowa szlakiem Dźwiny. Wszędzie tam jest poświadczona archeologicznie obecność żywiołu skandynawskiego.” Stamtąd „skandynawskie” – bo bardzo przecież często „znakowane runami”, monety arabskie za pośrednictwem głównie słowiańskich kupców np. rugijskich lub bornholmskich, docierały na Pomorze i dalej do Wielkopolski.

Z jakim towarem eksportowym pochodzącym z Pomorza, Wielkopolski miały one – srebrne monety arabskie – związek – dalej znalezione skarby, czy z niewolnikami?

K. Czonstke „Biżuteria słowiańska z wczesnośredniowiecznych skarbów bornholmskich.” (2009/10) : „Typy biżuterii [obok ceramiki naczyń np. typu Feldberg-Kędrzyno czy Fresendorf-Wolin lub Menkendorf-Szczecin] również wykazują nawiązania do terenów Słowiańszczyzny, a zwłaszcza Połabia, Meklemburgii, Pomorza i Wielkopolski. [!!!…]” „Ich doskonałej [!!!] jakości wyroby podbijały skandynawskie rynki i wpłynęły na zmianę sytuacji ekonomicznej Bornholmu.”
…………………
– a więc te „doskonałej jakości wyroby [które] podbijały skandynawskie rynki” pochodziły z obszarów doskonale skorelowanych z miejscami znalezisk ze skarbami monet arabskich!
Przypadek?
…………………
„Warto również zwrócić uwagę, że naczynia ceramiczne wykonane w technice i stylistyce słowiańskiej mogły w większości trafić na wyspę drogą wymiany handlowej.” I dotyczy to całego wybrzeża Skandynawii nie tylko Bornholmu! Podobnie twierdzi Łosiński. Uzupełnia: „Wydaje się, że wśród towarów oferowanych przez stronę słowiańską pozycję szczególnie ważną zajmowała sól…” „Niemniej [jednak] ważny był zapewne eksport żywności, zwłaszcza zboża, co zresztą potwierdzają […] świadectwa archeologii.” „W zamian Słowianie uzyskiwali, obok innych towarów, głównie chyba srebro arabskie…” Do tego dodajmy półprodukty żelazne, słowiańskie eksportowe tanie liche płótna, smołę drzewną, drewno specjalistyczne tzw. meblarskie…” Jednym słowem Polska była wówczas dla Skandynawów tym czym obecnie są dla Europy Chiny: naprawdę wielkim źródłem taniego towaru gotowego w tym luksusowego (biżuteria) i szczególnie półproduktów ale… Ale wszystko na to wskazuje, że nie niewolników!
…………………….
Ja wiem, że dobra wiadomość to żadna wiadomość. Krew, nieszczęścia, tysiące pokrzywdzonych, odbrązowianie „na siłę” dawnych bohaterów, których „super” wykształcony idealista cesarz Otton III nazwał przyjaciółmi i głównymi współpracownikami w swoim uniwersalistycznym projekcie (ich a nie broń Boże Przemyślidów!), zrzucanie ich z piedestałów przy naginaniu rzeczywistości, lub tworzenie takiej nowej „prawdy” dobrze „przylegającej” do przyjętego toku narracji w miejscach gdzie nie ma pewności i są różne często wzajemnie sprzeczne poglądy na…
„Czytalność”, słuchalność, oglądalność…, a dążenie do obiektywnej prawdy? A tak, tak ale… Ale tylko jeżeli służy temu pierwszemu, to owszem tak…
A że szkody uczynimy w ten sposób ogromne wręcz trudne do oszacowania taką „prawdą” góralską ostatniego rodzaju…?
Szkoda tylko, że nawet wybitni naukowcy zaczynają brać w tym udział i uprawiać beletrystykę udającą poważną historię.

Zgadzam się z Panem Arkańczyk, super napisany komentarz.

Niestety taka jest prawda !!!
Z przymrużeniem oka to ok. 80% napisanych wypocin przez pseudo-historyków w http://www.ciekawostkihistoryczne.pl to jakieś bzdury wyssane z palca które nie zgadzają się z prawdziwym przebiegiem historycznym.