fot.domena publicyna Bolesław Chrobry według Marcello Bacciarelliego.

Bolesław I Chrobry (967-1025) – władca z dynastii Piastów, pierwszy koronowany król Polski. Syn Miesza I i Dobrawy. Jeden z najbardziej wojowniczych monarchów w dziejach kraju i twórca rozległego, opartego na grabieży i podbojach mocarstwa. Prowadził wieloletnie konflikty z większością sąsiadów: z Niemcami o pograniczne Milsko oraz Łużyce, z Czechami o władzę nad ich państwem i o Morawy, a z Rusinami – o osadzenie na kijowskim tronie jeśli nie siebie, to przynajmniej własnego zięcia. Wdawał się też w słabo poświadczone źródłowo konflikty z Prusami i Węgrami.

Rządy rozpoczął w roku 992, ale w myśl postanowień ojca początkowo panował zapewne tylko nad jedną z dzielnic kraju. Dopiero w trzy lata później przegnał macochę Odę i trzech braci, a w swoich rękach zgromadził pełnię władzy. W 1000 roku zorganizował słynny zjazd gnieźnieński, podczas którego cesarz Otton III ogłosił utworzenie arcybiskupstwa i przyozdobił głowę Bolesława swoim imperatorskim diademem. W polskiej tradycji kronikarskiej wydarzenie to – niesłusznie – zostało utrwalone jako królewska koronacja. W rzeczywistości w Gnieźnie co najwyżej zapowiedziano koronację, która w tym czasie nie doszła do skutku z powodu nagłej śmierci imperatora.

Bolesław odnosił znaczące sukcesy zbrojne w starciu z lepiej uzbrojonymi i liczniejszymi wojskami niemieckimi. Stosował podstępy i prowadził do celowego wycieńczania wrogich sił, unikał natomiast starć w otwartym polu. W 1015 roku odniósł triumf w ważnym starciu na ziemi Dziadoszan. Do historii przeszła też obrona Niemczy, którą w 1017 roku z sukcesem przeprowadziły jego siły. Jako jedyny władca w polskiej historii Bolesław dokonał podboju znaczących ziem niemieckich. Na krótko usadowił się też w Pradze i zasiadł na tamtejszym tronie jako Bolesław IV.

W roku 1013 zaaranżował ślub syna, Mieszka Lamberta z cesarską siostrzenicą Rychezą. Z kolei w 1018 roku odniósł spektakularne zwycięstwo w bitwie nad Bugiem, a następnie wkroczył do Kijowa i przepędził miejscowego księcia, Jarosława Mądrego. Przez wiele lat ważną rolę u jego boku odgrywała żona Emnilda.

Panowanie Chrobrego okazało się kluczowe dla ugruntowania w kraju chrześcijaństwa. Władca umiejętnie wykorzystał śmierć misjonarza Wojciecha i tworzył swój wizerunek jako zdeklarowanego krzewiciela słowa Bożego. Za jego czasów rozpoczęto też budowę szeregu monumentalnych, kamiennych pałaców i kościołów. Wiele wskazuje na to, że władca z rozmysłem kreował legendę, w myśl której to on, nie zaś jego ojciec, zaprowadził w Polsce nową wiarę. Niektórzy historycy są zdania, że u schyłku życia Bolesław zaczął marzyć nie tylko o sakrze królewskiej, ale też – o budowie nowego słowiańskiego „imperium”. Koronował się na kilka tygodni przed śmiercią, wiosną 1025 roku.

O jego dokonaniach rozpisywali się nie tylko polscy kronikarze, ale też tworzący za miedzą biskup Merseburga Thietmar. Dla Galla Anonima był Bolesławem „Wielkim”. Niemiecki dziejopisarz porównywał go tymczasem do samego szatana. Przydomek „Chrobry” otrzymał dopiero w kilkaset lat po swojej śmierci.

Dowiedz się więcej o Bolesławie Chrobrym: