fot.domena publicyna Bolesław Chrobry według Marcello Bacciarelliego.
Bolesław I Chrobry (967-1025) – władca z dynastii Piastów, pierwszy koronowany król Polski. Syn Mieszka I i Dobrawy. Jeden z najbardziej wojowniczych monarchów w dziejach kraju i twórca rozległego, opartego na grabieży i podbojach mocarstwa. Prowadził wieloletnie konflikty z większością sąsiadów: z Niemcami o pograniczne Milsko oraz Łużyce, z Czechami o władzę nad ich państwem i o Morawy, a z Rusinami – o osadzenie na kijowskim tronie jeśli nie siebie, to przynajmniej własnego zięcia. Wdawał się też w słabo poświadczone źródłowo konflikty z Prusami i Węgrami.
Rządy rozpoczął w roku 992, ale w myśl postanowień ojca początkowo panował zapewne tylko nad jedną z dzielnic kraju. Dopiero w trzy lata później przegnał macochę Odę i trzech braci, a w swoich rękach zgromadził pełnię władzy. W 1000 roku zorganizował słynny zjazd gnieźnieński, podczas którego cesarz Otton III ogłosił utworzenie arcybiskupstwa i przyozdobił głowę Bolesława swoim imperatorskim diademem. W polskiej tradycji kronikarskiej wydarzenie to – niesłusznie – zostało utrwalone jako królewska koronacja. W rzeczywistości w Gnieźnie co najwyżej zapowiedziano koronację, która w tym czasie nie doszła do skutku z powodu nagłej śmierci imperatora.
Bolesław odnosił znaczące sukcesy zbrojne w starciu z lepiej uzbrojonymi i liczniejszymi wojskami niemieckimi. Stosował podstępy i prowadził do celowego wycieńczania wrogich sił, unikał natomiast starć w otwartym polu. W 1015 roku odniósł triumf w ważnym starciu na ziemi Dziadoszan. Do historii przeszła też obrona Niemczy, którą w 1017 roku z sukcesem przeprowadziły jego siły. Jako jedyny władca w polskiej historii Bolesław dokonał podboju znaczących ziem niemieckich. Na krótko usadowił się też w Pradze i zasiadł na tamtejszym tronie jako Bolesław IV.
W roku 1013 zaaranżował ślub syna, Mieszka Lamberta z cesarską siostrzenicą Rychezą. Z kolei w 1018 roku odniósł spektakularne zwycięstwo w bitwie nad Bugiem, a następnie wkroczył do Kijowa i przepędził miejscowego księcia, Jarosława Mądrego. Przez wiele lat ważną rolę u jego boku odgrywała żona Emnilda.
Panowanie Chrobrego okazało się kluczowe dla ugruntowania w kraju chrześcijaństwa. Władca umiejętnie wykorzystał śmierć misjonarza Wojciecha i tworzył swój wizerunek jako zdeklarowanego krzewiciela słowa Bożego. Za jego czasów rozpoczęto też budowę szeregu monumentalnych, kamiennych pałaców i kościołów. Wiele wskazuje na to, że władca z rozmysłem kreował legendę, w myśl której to on, nie zaś jego ojciec, zaprowadził w Polsce nową wiarę. Niektórzy historycy są zdania, że u schyłku życia Bolesław zaczął marzyć nie tylko o sakrze królewskiej, ale też – o budowie nowego słowiańskiego „imperium”. Koronował się na kilka tygodni przed śmiercią, wiosną 1025 roku.
O jego dokonaniach rozpisywali się nie tylko polscy kronikarze, ale też tworzący za miedzą biskup Merseburga Thietmar. Dla Galla Anonima był Bolesławem „Wielkim”. Niemiecki dziejopisarz porównywał go tymczasem do samego szatana. Przydomek „Chrobry” otrzymał dopiero w kilkaset lat po swojej śmierci.
Dowiedz się więcej o Bolesławie Chrobrym:
Dzieje polskich władców to podboje, spiski, knowania, dyplomatyczne sojusze, polityczne strategie… zdrady, romanse i miłość. Wielu królów, książąt i możnowładców zapisało się w historii z…
17 maja 2020 | Autorzy: Marcin Waincetel
Czy wśród tysięcy wikingów, którzy zmierzali do Anglii, by kraść, łupić, gwałcić i przejmować w posiadanie, znaleźli się polscy wojowie? I czy na pewno wysłał…
20 października 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Bitwa grubasa z kulawym. I wiązanka wyzwisk, która doprowadziła do jednego z największych triumfów zbrojnych w dziejach Polski. W jaki sposób nasz pierwszy król wygrał…
11 października 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Pióra na głowie nosił król Anglii, zresztą za radą samego papieża. Paradowały w nich cesarzowe Bizancjum, a nawet sam Justynian Wielki. Własny pióropusz miał też…
30 września 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Bolesław Chrobry podbił wiele ziem, ale stołeczność Gniezna nie była zagrożona aż do 1003 roku, kiedy opanował Pragę. Czeska stolica była miastem z zupełnie innej…
25 września 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Wbijał słupy graniczne dziesiątki kilometrów w głąb potężnej Rzeszy. Zajął najwspanialsze miasto Wschodu. Podbił Czechy, Morawy, Słowację, a nawet Prusy. Miał rozmach. Jak nikt przed…
10 września 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Ludzie transportowani jak bydło, mężczyźni o zmiażdżonych jądrach, kobiety – codziennie gwałcone. Poddani pozbawieni rąk, dłoni, języków. Niepokorni władcy: z wypalonymi oczodołami. Sadyzm? Nie. To…
6 września 2017 | Autorzy: Paweł Stachnik
Rusini drżeli przed jego potęgą. Niemcy czuli do niego respekt większy, niż do jakiegokolwiek innego wodza. Wikingowie bali się go spotkać na polu boju. Dlaczego jego…
30 sierpnia 2017 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Zamordował świętego Wojciecha. Ochrzcił Polskę. I niemal zginął w zamachu. A poza tym… wcale nie nosił przydomka „Chrobry”.
18 grudnia 2016 | Autorzy: Redakcja
W jego pałacu nie było choinki. Nie oglądał jasełek, ani nie ustawił szopki. Ale przynajmniej wiemy z całą pewnością, że wręczał gwiazdkowe prezenty. Każdemu… poza…
13 grudnia 2016 | Autorzy: Kamil Janicki
Ambicja rozpierała butnego władcę Polski. Nie zamierzał zadowalać się statusem zwyczajnego wodza. Ale jak wielkie NAPRAWDĘ były jego aspiracje?
19 listopada 2016 | Autorzy: Kamil Janicki
Zamknięto kościoły, umierający nie mogli liczyć na ostatnie namaszczenie, a kraj odtąd uważany był za zapomniany przez Boga. Arcybiskup Radzim Gaudenty o mało nie zniszczył…
6 listopada 2016 | Autorzy: Kamil Janicki
Bezgłowe ciało Wojciecha zdążyło przeleżeć kilka dni w rzece, zanim zsiniały i napuchnięty korpus został niedbale zakopany w ziemi, by nie rozsiewał smrodu. Dla Bolesława…
21 kwietnia 2016 | Autorzy: Kamil Janicki
Nie brakuje teorii przesuwających chrzest Polski nawet o sto lat w tył. Znacznie więcej źródeł przemawia jednak za wprost odwrotną wersją wydarzeń. Czy to możliwe,…
14 kwietnia 2016 | Autorzy: Kamil Janicki
Przez dwór średniowiecznej Polski przewinęło się kilkudziesięciu książąt z zagranicy. Każdy błagał o to samo: „Pomóżcie mi zdobyć tron!”. I nic dziwnego, że z tą prośbą przybywali…
10 lutego 2016 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Kronikarze nie zadbali o zanotowanie jej imienia. W pracach historyków występuje tylko jako namacalny dowód na brutalność Chrobrego. Człowieka, który ponoć nie liczył się z nikim,…
29 listopada 2015 | Autorzy: Kamil Janicki
Gdy zajaśniała na niebie, pisano o niej na całym świecie – w Korei, Japonii, Francji i Irlandii. Było to jedno z najbardziej widowiskowych zdarzeń astronomicznych…
22 listopada 2015 | Autorzy: Kamil Janicki
Ledwie Chrobry przejął pełnię władzy po swoim ojcu, a już stanął twarzą w twarz z bandą uzbrojonych po zęby zbirów. Tylko cudem uratował skórę. On…
15 listopada 2015 | Autorzy: Kamil Janicki
Niemiecki kronikarz Thietmar przedstawił Bolesława Chrobrego jako bezwzględnego władcę, który z gorliwością neofity karał w swym państwie wszelkie występki przeciwko nowej religii. Okazuje się jednak,…
22 sierpnia 2015 | Autorzy: Roman Sidorski
Wielki, wspaniały, silny i pobożny. Przydomki średniowiecznych władców, szczególnie tych, którym przyszyto łatkę wybitności, potrafią być niezwykle monotonne. Na tym tle wyróżnia się swojski i…
9 czerwca 2015 | Autorzy: Kamil Janicki
„Pojął za żonę Węgierkę, z którą miał syna Bezpryma, lecz i ją również przepędził”. To wszystko, co źródła mówią na temat drugiej małżonki Bolesława Chrobrego….
23 maja 2015 | Autorzy: Kamil Janicki
Ciekawe materiały o Bolesławie Chrobrym z portalu TwojaHistoria.pl:
Rusini grozili Bolesławowi Chrobremu, że przekłują mu włóczniami jego wielki brzuch. Stało się jednak inaczej: w bitwie nad Bugiem to polskie włócznie były górą.
8 stycznia 2019 | Autorzy: Marcin Szymaniak
Ten najazd na Polskę zdecydowanie nie wyszedł cesarzowi Henrykowi II. Kiedy w ostatnich dniach sierpnia 1015 roku uciekał, zostawiając swoją armię na wrogiej ziemi, przeczuwał,…
23 lipca 2018 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski
Przemysław Urbańczyk ma opinię badacza kontrowersyjnego. Jego poprzednia książka o Mieszku I wywołała burzę. Czy tak będzie również z jego najnowszą pracą poświęconą pierwszemu polskiemu…
29 czerwca 2018 | Autorzy: Paweł Stachnik
Którzy władcy budzą największe zainteresowanie, o których chcemy czytać, których sylwetki zgłębiamy? Którzy są najważniejsi dla nas – dzisiejszych Polaków? Przedstawiamy jedyny w swoim rodzaju…
10 października 2017 | Autorzy: Kamil Janicki
Nawet uczestnicy zjazdu gnieźnieńskiego nie rozumieli co nastąpiło na ich oczach. Tym bardziej zdezorientowani byli niemieccy nobile. Jeśli oni mieli mętlik w głowach, to co…
2 października 2017 | Autorzy: Kamil Janicki
Najlepsze książki o Bolesławie Chrobrym:
„Narodziny potęgi. Wszystkie podboje Bolesława Chrobrego”:
„Żelazne damy. Kobiety, które zbudowały Polskę”:
„Damy ze skazą : kobiety, które dały Polsce koronę”:
fot.domena publicyna