Tur na miarę hitlerowskich możliwości

Skoro las pierwotny, oddający potęgę teutońskiego ducha, to i zwierzęta powinny być pierwotne. Wychodząc z tego założenia decydenci III Rzeszy zdecydowali się wpuścić do puszczy wyhodowane sztucznie „tury” – kopytne zwierzęta, mające odwzorowywać dawno wymarły gatunek.

Lutz Heck (pierwszy z lewej) i Herman Goering (pierwszy z prawej) nad makietą Puszczy Białowieskiej podczas Międzynarodowej Wystawy Łowieckiej w 1937 roku.

Hermann Goering, Heinrich Himmler czy wreszcie sam Fuhrer – naziści na szczytach III Rzeszy bez opamiętania oddawali się pogańskim, okultystycznym obrzędom, mającym przywołać czystego germańskiego/aryjskiego ducha i za pomocą sił magicznych pomóc wygrać im wojnę. Goering z fascynacji mitologią germańską nadał córce imię Edda, takie jak tytuł starogermańskiego eposu o bogach i bohaterach. Himmler w swoim zamku Wewelsburg, który rozbudował i urządził w stylu pradawnych legend, zamierzał urządzić centrum nazistowskiej religii. To tu czołowi naziści brali udział w najróżniejszych ceremoniach m.in. ślubach a nawet pogrzebach, aranżowanych w pogańskim, okultystycznym stylu. Część tych rytuałów wymyślał sam Himmler.

Naziści zamierzali odtworzyć… tura!

Decydenci III Rzeszy jak chyba nikt inny potrafili przekuć opętanie i obsesje w metodę i konsekwentnie ją realizować. Już w 1935 roku powołali do życia Ahnenerbe – nazistowską organizację badawczą, której zadaniem było tropienie aryjskiej przeszłości i spuścizny duchowej. Ludzie ci poszukiwali dawnych artefaktów, takie jak m.in. św. Graal i inne na poły legendarne przedmioty, okradali biblioteki, kopali w ziemi i dokonywali najróżniejszych irracjonalnych działań, by wskrzesić germańską potęgę, wygrać wojnę i udowodnić wyższość rasy panów.

Rezerwat dla nazistów

Po tym jak w czerwcu 1941 roku niemieckie czołgi ruszyły w głąb sowieckiej Rosji naziści dostrzegli pierwotne, germańskie piękno w Puszczy Białowieskiej. Zakochany był w niej zwłaszcza zapalony myśliwy Herman Goering.

Zapragnął on, wzorem germańskich wojowników, oddawać się w pradawnej puszczy polowaniom na dziką zwierzynę. Wpadł więc na pomysł, by z puszczy białowieskiej uczynić wielki rezerwat „germańskiej” przyrody. Tu – w niezmąconych cywilizacją kniejach – działacze NSDAP z wiatrówkami mieli się poczuć niczym bohaterowie „Eddy Poetyckiej” z włóczniami i toporami.

Szaleńcza idea w mig zaczęła być realizowana, kosztem miejscowej ludności. Rozpoczęły się masowe egzekucje i deportacje. Całe wsie były burzone, sady szły do wycinki, studnie zasypywane, majątek rozkradany. Wszystko po to, by w dzikiej puszczy nie było śladu człowiek. Niemcy zamordowali ponad pół tysiąca ludzi. Wysiedlono ponad 7 tysięcy.

Po „wyczyszczeni” puszczy, naziści przystąpili do drugiej części planu. Pradawny las wymagał pradawnej zwierzyny. Opętana zbrodniczą ideologią nauka III Rzeszy i na to miała gotową odpowiedź. W wojskowych ciężarówkach w głąb puszczy z terenów Prus Wschodnich dostarczono bydło z długimi szeroko rozstawionymi rogami. Odrodzony tur miał się poczuć, jak w domu.

Krowy Hitlera

Mowa o zwierzęciu, które chodziło po ziemi już w czasach mamutów i tygrysów szablozębnych, zamieszkiwało lasy całej Europy. Na tury od tysiącleci polowali ludzie, były to też zwierzęta święte i darzone wielkim szacunkiem. Nic dziwnego, że tury budziły respekt. Samce mogły osiągać nawet blisko 2 metry wysokości, a wagę do 1000 kg. Już we wczesnym średniowieczu ten gatunek zaczął wymierać, z powodu karczowania lasów i intensywnego łowiectwa. Co ciekawe – najdłużej, bo do XVIII wieku przeżyły pojedyncze osobniki w Prusach Książęcych, przez długi czas ostoje turów były chronione przez królów Polski, a kłusownicy ścigani i karani. Ostatni europejski tur został zabity w Prusach Książęcych w 1755 roku.

Wydawało się, że na tym koniec historii tego zwierzęcia, gdy na początku XX wieku na szaleńczy pomysł wpadli niemieccy zoologowie, bracia Lutz i Heinz Heck. Rozpoczęli badania nad odtworzeniem tura. Bracia Heck łączyli upodobania genetyczne i zoologiczne z szowinistyczną ideologią oraz fascynacją dla starogermańskich mitów, gdzie co rusz przewijały się wielkie i groźne tury. Prace nad krzyżówkami bydła zyskały na dynamice, gdy do władzy w Niemczech doszli naziści. Heckowie szybko oddali się w objęcia nazistowskiej machiny, a ich patronem został sam Hermann Goering.

Dorosły samiec bydła Hecka, który na pierwszy rzut oka wygląda jak tur.

Hitlerowscy badacze wychodzili z prostego założenia: gatunek nie wyginął, dopóki w innych gatunkach „krążą’ jego geny. By skompletować genetycznie tura, ruszyli z krzyżowaniem aż 15 ras bydła. M.in. parowano hiszpańskie byki z bydłem highland i rasami z Korsyki i Węgier.

W efekcie w 1932 roku narodził się pierwszy samiec, z wyglądu przypominający pierwotne tury. Co prawda zwierzę było wyraźnie mniejsze niż rzeczywisty tur, ale hitlerowcy odtrąbili sukces. Odtworzone tury na próbę wypuszczono w pruskim rezerwacie leśnym Rominsten, należącym do Göringa. Efekt? Z relacji mieszkańców okolicznych wsi wynika, że „bydło Hitlera” rzeczywiście miało coś z pierwotnego teutońskiego ducha – było bardzo agresywne. Gdy tylko osobnik napotkał człowieka, od razu przechodził do ataku. Co więcej – wkrótce odtworzone tury zaczęły irytować samego Goeringa, bo swoim agresywnym charakterem uniemożliwiały dokarmianie jeleni.

W 1942 roku, gdy Niemcy podbijali sowiecką Rosję, tury zostały przewiezione i wypuszczone w Puszczy Białowieskiej, która po połączeniu z Puszczą Augustowską i Knyszyńską, miała stać się największym na świecie pierwotnym lasem, całkowicie dzikim i zarezerwowanym dla nazistowskich myśliwych.

Hitlerowskie tury świetnie odnalazły się na Podlasiu. Zaadoptowały się na tyle dobrze, że nie tylko przetrzymywały mroźne zimy, ale też zaczęły się rozmnażać. Przynajmniej takie pozostały relacje. Nie zachowały się natomiast się żadne fotografie dokumentujące żywot turów w Puszczy Białowieskiej. Nie wiadomo też do końca co się z nimi stało, w każdym razie po kilku latach stado przepadło.

Prawdopodobnie niczemu niewinne bydło, zapłaciło za grzechy swych stwórców. Gdy wojska sowieckie dotarły tu z kontrofensywą, czerwonoarmiści masowo odstrzeliwali tury, nazywane nazistowskimi krowami. Część zwierząt prawdopodobnie wybiła również wygłodniała miejscowa ludność. Być może było też i tak, że opowieści o dobrym przystosowaniu turów okazały się wyłącznie hitlerowską propagandą, a zwierzęta wymarły samodzielnie. Pojedyncze osobniki widywano jeszcze w puszczy tuż po wojnie. Później jednak po hitlerowskich turach słuch zaginął.

Krowa Hecka i koniki polskie w rezerwacie Oostvaardersplassen w Holandii

Nie znaczy to jednak, że bydło Hecka przepadło zupełnie. W Europie,w rezerwatach i ogrodach zoologicznych żyje około 2000 sztuk. Naukowcy uznają jednaki eksperyment za nieudany. Nazistowskie bydło w niewielkim stopniu przypomina potężne, pradawne tury, przed którymi drżały plemiona germańskie, słowiańskie i azjatyckie. Bydłu Hecka ze wzrostem do 160 cm bliżej do zwykłych, choć bardziej niepokornych krów, niż do mierzących nawet i 2 metry turów. Ostatecznie więc nazistowska „nadkrowa” okazał się jedynie niczym więcej niż żałosną karykaturą…

Bibliografia:

1. Gazeta Lubuska: Hodowla turów w Dobrosulowie jest jedyna w Polsce, dostęp: 21.11. 2019
2. TVP Info: „Nazistowskie superkrowy” znikną z brytyjskich pastwisk?dostęp: 21.11.2019
3. de Bruxelles. S: Stworzyć nadkrowę. Jak naziści próbowali odtworzyć tury (pol.). Polska Press Sp. z o.o.,
4. Dymek B., Ostatnia ostoja turów na Mazowszu, „Rocznik Mazowiecki”, T. 19, 2007
5. Guliński P., Salamończyk E., „Bydło Hecka”, w Przegląd Hodowlany 2/2016
6. Jędrzejewska B., Jędrzejewski W. Ekologia zwierząt drapieżnych Puszczy Białowieskiej. PWN, Warszawa 2001
7. Knopp G.: Ludzie Hitlera. Poznań1999
8. Manvell R., Fraenkel H.: Göring. przeł. Iwona Chlewińska. Wrocław 2007