fot.ChernorizetsHrabar/CC BY-SA 4.0 Najstarsze znane nam przedmioty wykonane ze złota. Fragment wystawy w Muzeum Archeologicznym w Warnie.

Staroegipskie piramidy, grobowce starożytnych władców Babilonu, a może asyryjskie cmentarzyska? Nic z tych rzeczy. Najstarsze ozdoby wykonane ze złota znaleziono w pobliżu miejsca nierozerwalnie związanego z polską historią!

Niezwykłego odkrycia dokonano wprawdzie nie nad samą Wisłą, ale w miejscu dla Polaków bardzo ważnym: niedaleko usytuowanej nad Morzem Czarnym bułgarskiej Warny.

Nam kojarzy się ona głównie z bitwą stoczoną z Turkami 10 listopada 1444 roku, w trakcie której życie stracił król Polski i Węgier Władysław III, zwany później Warneńczykiem. Tymczasem cztery tysiące lat przed naszą erą na tych terenach kwitła kultura, która pozostawiła po sobie przepiękne ozdoby ze złota.

Co ja znalazłem i ile to jest warte?

Jak w wydanej niedawno książce „Bułgaria. Złoto i rakija” pisze Magdalena Genow, w 1972 roku podczas prac budowlanych operator koparki przypadkiem trafił na grobowiec nieznanej wcześniej cywilizacji. W jego wnętrzu – jak się później okazało – znalazł najstarsze odkryte do tej pory przedmioty wykonane ze złota. Nie od razu zorientował się jednak, co wpadło w jego ręce:

z początku myślał, że to miedź. Odcień znalezionego złota był bowiem żółtoblady, a potocznie wyobrażamy sobie złoto jako błyszczące, bursztynowe. Pracownik budowy nie wiedział, co począć ze znaleziskiem. Nosił je codziennie przy sobie, wypytując, ile może być warte.

fot.Yelkrokoyade/CC BY-SA 3.0 Część grobów na prehistorycznym cmentarzysku niedaleko Warny zawierała prawdziwe skarby.

Jako że nie udało mu się znaleźć nikogo, kto byłby w stanie odpowiedzieć na to pytanie, postanowił w końcu zadzwonić do miejscowego muzeum. Pracownicy placówki skontaktowali się z kolei z Muzeum Archeologicznym w Warnie oraz komisariatem milicji. Po tym, jak funkcjonariusze skonfiskowali przedmiot, ustalono, że został on wykonany z czystego złota. W zaistniałej sytuacji zapadła decyzja o podjęciu zakrojonych na szeroką skalę wykopalisk archeologicznych.

W ich trakcie przebadano blisko 300 grobów, z których większość zawierała jedynie skromne wyposażenie, składające się głównie z ceramiki. Jednak w części z nich znajdowały się prawdziwe skarby. Co ciekawe, jak możemy przeczytać w książce Magdaleny Genow „Bułgaria. Złoto i rakija”: