Ciekawostki Historyczne

Historia religii i wierzeń

Drzewa w medycynie ludowej

Chrystianizacja Słowian wiązała się z niszczeniem świętych gajów, ale drzewa nie straciły na znaczeniu. Jaką rolę odgrywały w życiu naszych przodków?

12 listopada 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Jak przesłuchiwano templariuszy i do czego...

Wyrok na zakon templariuszy zapadł chyba na długo przedtem, zanim jeszcze doszło do pierwszych aresztowań. Prowadzący przesłuchania inkwizytorzy nie pragnęli prawdy, a jedynie potwierdzenia z...

6 listopada 2022 | Autorzy: Dan Jones

Día de los Muertos – meksykańskie...

Gdy w USA trwa Halloween, w Meksyku świętuje się Día de los Muertos. Wiąże się z nim pieczenie specjalnego chleba, pisanie „czaszeczek” i... hollywoodzki mit.

1 listopada 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Samhain – „prawdziwe” Halloween

Nazwa „Halloween” wzięła się od wigilii Wszystkich Świętych (All Hallows’ Eve). Samo święto jest jednak starsze. Wywodzi się od celtyckiego powitania zimy.

31 października 2022 | Autorzy: Maria Procner

Paweł III – mistrz nepotyzmu

„Świętym cię zwać nie mogę” – pisał Jan Kochanowski o papieżu. Czy miał na myśli Pawła III? Niewykluczone. Zachowanie Ojca Świętego szokowało nawet liberałów.

28 października 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Biblijne miasta grzechu

Długo uważano, że Troja to wymysł Homera. Aż Heinrich Schliemann potraktował Iliadę poważnie. Czy podobnie jest z biblijnymi miastami, które uznajemy za fikcję?

25 września 2022 | Autorzy: Marcin Moneta

Egzorcyzmy Juana Toledo

Egzorcyzmy są praktyką kultywowaną w wielu religiach, w tym w chrześcijańskiej. Hiszpański misjonarz, Juan Toledo, przeprowadził ich w Nowym Meksyku całą serię.

14 września 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Mikołaj Sapieha Pobożny – złodziej?

Jaki jest lepszy sposób na podziękowanie cudownemu obrazowi niż… go ukraść? Na taki właśnie pomysł – z wdzięczności za uzdrowienie – miał wpaść Mikołaj Sapieha.

11 września 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Czym były kościoły Pokoju?

Powstałe w wyniku wielkiego konfliktu kościoły Pokoju dopiero po przeszło 300 latach stały się jego prawdziwym symbolem. O co poszło w tym sporze?

4 września 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Karaimi mają swój pierwszy skwer w...

O najmniejszej mniejszości w Polsce w ostatnich latach zrobiło się głośniej. Powstała pierwsza płyta z karaimską muzyką czy kolejne wirtualne mapy opowiadające ich międzynarodową i...

2 września 2022 | Autorzy: Redakcja

Kim są mormoni?

Bywają myleni z innymi, konserwatywnymi ruchami religijnymi, choć są sfery, w których są bardzo elastyczni. Ich początki były jednak mocno kontrowersyjne...

29 sierpnia 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Papież, który przeklął Lutra

Leon X był jednym z największych hulaków w dziejach papiestwa. Mawiał ponoć: „Wiadomo, ile korzyści przyniosła nam i naszym ludziom bajeczka o Chrystusie”.

16 sierpnia 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Unia brzeska i grekokatolicy

Powstanie Kościoła grekokatolickiego trudno nazwać niepokalanym poczęciem. Przeciwnicy unii brzeskiej, gdzie się zrodził, uważali ją za zdradę prawosławia.

14 sierpnia 2022 | Autorzy: Piotr Janczarek

Obrzędy i rytuały na wybrzeżach Hawajów....

Posiłkując się badaniami etnografów, archeolodzy byli w stanie zinterpretować znaczenie jamy ze szczątkami zwierząt odkrytej na wyspie Moloka’i, na terenie wysp archipelagu Hawajów.

7 sierpnia 2022 | Autorzy: Archeowieści

Tajemnica Całunu Turyńskiego

Ma 437 cm długości, 113 cm szerokości i waży około 2,5 kg. Utkany z lnianej nici, splotem „trzy na jeden”, uchodzi za jedną z najważniejszych...

2 sierpnia 2022 | Autorzy: Tomek Sowa

Ad extirpanda i herezja

Walka z herezją w coraz większym stopniu zaprzątała głowy hierarchów Kościoła. Jednak brakowało kogoś, kto po prostu uderzyłby pięścią w stół i postanowił, że trzeba...

31 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Wielka schizma wschodnia

Na wydarzenie, które znamy jako wielka schizma wschodnia, złożyła się olbrzymia liczba czynników. Tak politycznych, jak i dogmatycznych. A nawet ambicjonalnych.

28 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Spór Henryka IV z papieżem Grzegorzem...

Ten konflikt wstrząsnął Europą. Wreszcie Henryk IV udał się do Canossy, by ukorzyć się przed papieżem. Ale nie był to koniec sporu o inwestyturę. 

24 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Męczeństwo Andrzeja Boboli

Andrzej Bobola był człowiekiem impulsywnym, ale pracował nad swoim charakterem. Był też odważny i wytrwały. Cechy te sprawiły, że nawet przed śmiercią, w trakcie brutalnych...

21 lipca 2022 | Autorzy: Tomek Sowa

Benedykt IX – papież dewiant

Papież Benedykt IX był prawdziwym dewiantem. Organizował orgie z udziałem dzieci, a jego ulubioną rozrywką było polowanie na ludzi i ich torturowanie.

29 czerwca 2022 | Autorzy: Piotr Dróżdż

Ludowa magia w Bieszczadach

Kacze mydło, pogańskie rytuały i szeptuchy... Można odnieść wrażenie, że w bieszczadzkich wioskach na pograniczu ukraińsko-polskim czas się zatrzymał.

21 czerwca 2022 | Autorzy: Krzysztof Potaczała

Historia cmentarzy dla zwierząt

Tysiące lat temu ludzie oswajali dzikie zwierzęta i się do nich przywiązywali. Ich pupile mieli nawet cmentarze. I to dużo wcześniej, niż mogłoby się wydawać.

16 czerwca 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Geniusz Galileusza

Był genialnym naukowcem-wynalazcą, filozofem, matematykiem i astronomem. Niczym lew bronił swoich poglądów. Często parł pod prąd, głosząc twierdzenia, które nie zawsze były zgodne z myśleniem...

8 czerwca 2022 | Autorzy: Tomek Sowa

Katarzy – najgorsi heretycy

Według papieża Innocentego III największe zagrożenie dla chrześcijaństwa stanowili wszelkiej maści heretycy. A najgorsi z nich byli katarzy.

3 czerwca 2022 | Autorzy: Paweł Filipiak

Noc Walpurgi – święto czarownic

W nocy z 30 kwietnia na 1 maja na górze Brocken zbierały się czarownice. Na miotłach i kozach docierały na Walpurgisnacht. Skąd się wzięło to...

28 maja 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Społeczność amiszów

Kojarzą się nam z mężczyznami noszącymi szerokie kapelusze, kobietami w długich, purytańskich sukniach, drewnianych konstrukcjach domów oraz ortodoksyjnymi, hermetycznymi społecznościami religijnymi żyjącymi gdzieś w Stanach...

21 maja 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Procesy o czary w Polsce

„Procesy o czary to był istotny element codzienności Polaków” – mówi prof. Wijaczka. Właśnie ukazała się jego książka „Czarownicom żyć nie dopuścisz”.

19 maja 2022 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska