„Nieprzyzwoity, niemoralny”, „oburzający i lubieżny”, „obsceniczny” – brzmi jak recenzja „Pięćdziesięciu twarzy Greya”? Nic bardziej mylnego! Na takie opinie zasłużył sobie w 1933 roku film „Ekstaza”. Dlaczego? Bo po raz pierwszy w dziejach kinematografii pokazano w nim na ekranie nagość i kobiecy orgazm...
Do francuskich kin na projekcje „Ekstazy” waliły tłumy – w Paryżu film nie schodził z afisza przez 22 tygodnie. Tymczasem papież Pius XI otwarcie go potępił, oburzeni dziennikarze odsądzali od czci i wiary oraz obwiniali cenzorów za dopuszczenie go do dystrybucji, a Adolf Hitler całkowicie zakazał wyświetlania go w Niemczech.
fot.kadry z filmu „Ekstaza” z 1933 rokuScena orgazmu w „Ekstazie” wywołała ogólnoświatowy skandal.
Niewiele lepiej było za oceanem. W Stanach Zjednoczonych z powodu protestów Katolickiego Legionu Przyzwoitości, popieranych przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta, kontrowersyjna produkcja weszła na ekrany z trzyletnim opóźnieniem, na dodatek… ocenzurowana. Jednak czemu ten poruszający, lecz w gruncie rzeczy dość banalny film o miłości i pragnieniu macierzyństwa stał się aż takim skandalem? Stało się tak z trzech powodów.
Szczyt nieprzyzwoitości
Po pierwsze, odtwórczyni roli Eve, nieszczęśliwej młodej mężatki, mało jeszcze wówczas znana austriacka aktorka Hedwig Kiesler (która później podbiła Hollywood jako Hedy Lamarr), paradowała w nim bez ubrania. Choć dziś nie zrobiłoby to na nikim wrażenia, w latach 30. nagość na ekranie była niedopuszczalna. Panie występujące, jak je Pan Bóg stworzył, można było zobaczyć co najwyżej w wyświetlanych pokątnie filmach pornograficznych.
fot.domena publicznaZe względu na niezwykłą urodę Hedy została okrzyknięta „najpiękniejszą kobietą świata”. Była jednak nie tylko śliczna, ale i ponadprzeciętnie inteligentna.
Na samą goliznę niejeden koneser damskiej urody mógłby jeszcze przymknąć oko – wszak 18-letnia Hedwig już wtedy nazywana była „najpiękniejszą kobietą świata”, a w „Ekstazie” można było przynajmniej do woli podziwiać jej wdzięki. Reżyser Gustav Machatý posunął się jednak jeszcze o krok dalej i kazał młodziutkiej dziewczynie odegrać orgazm.
Trzeba przyznać, że zrobiła to wyśmienicie. Choć w kontrowersyjnej scenie pokazywana jest głównie jej twarz i dłonie, widzowie nie mogli mieć najmniejszych wątpliwości, co przeżywa bohaterka. Co czuła w tym czasie sama Hedwig? Jej wrażenia opisuje Marie Benedict w powieści historycznej, opartej na biografii tej legendarnej aktorki i wynalazczyni, zatytułowanej „Wszystkie życia Hedy Lamarr”:
Zaraz po premierze z powodu nagości i sceny stosunku seksualnego – podczas której reżyser kłuł mnie szpilką, by uzyskać na mojej twarzy minę sugerującą orgazm – w kilku krajach go zakazano, a w innych ocenzurowano, co rzuciło cień na moje nazwisko. Chociaż oczywiście skandal jedynie podsycił w ludziach pragnienie obejrzenia nieosiągalnego filmu.
Orgazm tylko z mężem!
Ale to wcale nie nagie sceny i sugestywnie ukazane szczytowanie wzbudziły najwięcej sensacji. Trzecim powodem, który obruszył obrońców moralności (przynajmniej tych w USA) najbardziej, był fakt, że bohaterka „Ekstazy”… uprawiała seks pozamałżeński.
Inspiracją dla niniejszej ciekawostki była powieść Marie Benedict „Wszystkie życia Hedy Lamarr”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont.
Dopiero kiedy dodano zdanie o potajemnym ślubie kochanków (naturalnie poprzedzającym lubieżny akt), Amerykanie mogli obejrzeć film oficjalnie w kinach. Mimo to wielu widzów wciąż czuło zgorszenie obscenicznymi fragmentami i opuszczało projekcję w momencie, gdy na ekranie Hedwig z błogim wyrazem twarzy wypalała papierosa…
A jak ekranowy seksskandal wpłynął na karierę Kiesler? W jego następstwie na pewien czas zawiesiła karierę filmową i zaczęła występować na deskach wiedeńskiego teatru. Tam wypatrzył ją Freidrich Mandl, jeden z najbogatszych ludzi w Austrii, handlarz bronią współpracujący między innymi z Hitlerem i Mussolinim.
Z miejsca zakochał się w pięknej dziewczynie i, nie zważając na ciągnącą się za nią złą sławę i jej żydowskie pochodzenie, wkrótce ją poślubił. Małżeństwo (podobnie jak związek filmowej Eve) okazało się nieudane. Hedwig udało się z niego wyplątać. Po rozwodzie uciekła do Londynu, a później za ocean, gdzie zmieniła nazwisko i zrobiła karierę jako aktorka i wynalazczyni. Ale to już zupełnie inna historia…
Inspiracja:
Ciekawostki to kwintesencja naszego portalu. Krótkie materiały poświęcone interesującym anegdotom, zaskakującym detalom z przeszłości, dziwnym wiadomościom z dawnej prasy. Lektura, która zajmie ci nie więcej niż 3 minuty, oparta na pojedynczych źródłach.
Inspiracją do napisania tej ciekawostki stała się powieść historyczna Marie Benedict pod tytułem „Wszystkie życia Hedy Lamarr”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Znak Horyzont.
Bibliografia:
- Eliza Berman, Meet the Actress Who Performed the First Onscreen Orgasm, „Time” (dostęp: 3.02.2019).
- Stephen Michael Shearer, Beautiful: The Life of Hedy Lamarr, Thomas Dunne Books 2010.
KOMENTARZE (5)
a to niespodzianka
Jak ja się cieszę że istnieje taki serwisy jak ten. Bez obaw można by serwis ciekawostki historyczne nazwać najbardziej wartościowym w polskim necie. Chwała wam za to co robicie, że wam się chce i że ma to jakość.
Takie artykuły to ja cenię. Ciekawe jest to jak przez niespełna 100 lat, świadomość społeczeństwa przeszła ze stanu poruszenia, oburzenia czy nawet potępiania intymnością w kinematografii do stanu akceptacji.
Dzisiaj byłby to film dla dzieci, widać, że Pani ma ładne ciało ale nic poza tym. Szybko zmieniają się standardy pokazywania w kinie różnych sytuacji
Faktycznie straszna konserwa była na świecie w tamtych latach. Za to dziś mamy powszechną pornografię, rozpadające się związki, zdemoralizowaną młodzież, popkulturowe wzorce uprzedmiatawiające człowieka, zaniżonych lotów powszechny kod kulturowy i powszechną depresję wśród młodzieży. Nie jest źle. Wiadomo, że prawda po środku. Ludzie ze szczątkowym-względem dorobku cywilizacyjnego i kulturowego ludzkości-kodem kulturowym nie rozumieją genezy oraz wykładni owych konserwatywnych wzorców i nakazów minionych czasów. Być może czeka nas sinusoida na wykresie swobód i ich braku. Ja wolałbym aby odpowiedzią na złotego cielca, bo Mojżesz w górach, była forma emancypacji wykluczająca formatowanie człowieka oparciu o technokratyczny terror ideologiczny a raczej świetna, obiektywna, apolityczna edukacja. Nie indoktrynacja a EDUKACJA. No cóż… Czasy dzisiejsze dalekie od ideału.