fot.domena publiczna Żuli surowe końskie mięso i skórę własnych butów. Nierzadko z głodu zjadali się nawzajem. Los napoleońskich oddziałów wracających spod Moskwy był nie do pozazdroszczenia.

Marsz kobiet na Wersal, powstanie „wielkopolskiego Auschwitz”, bunt Żeligowskiego, początek Wielkiego Kryzysu i wprowadzenie zakazu aborcji w Rumunii. Co łączy te wydarzenia? Wszystkie miały miejsce w październiku.

Jak zwykle wszystkie pozycje z TOP10 pochodzą z publikowanych przez nas artykułów. Więcej rocznic możecie znaleźć codziennie na stronach „Ciekawostek Historycznych”, „Twojej Historii” oraz profilu facebookowym „Rocznica historyczna na każdy dzień”.

Jakie październikowe daty koniecznie trzeba zapamiętać?

1 października

Dwadzieścia pięć milionów Rumunów w 2000 roku – taki cel postawił społeczeństwu Nicolae Ceauşescu. W myśl jego dekretu z 1 października 1966 roku prawo do antykoncepcji i aborcji miały tylko te kobiety, które urodziły minimum czwórkę dzieci. Skutki zakazu aborcji były tragiczne.

fot. Institutul de Investigare a Crimelor Comunismului în România „Nie ma w Rumunii miejsca dla kobiet, które nie są matkami!” – grzmiał z mównicy Ceauşescu do swoich partyjnych towarzyszy i towarzyszek.

5 października

Marsz kobiet na Wersal w 1789 roku stał się jednym z najważniejszych wydarzeń rewolucji francuskiej. Uzbrojone panie wymusiły na Ludwiku XVI podpisanie Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela oraz… przeprowadzkę do Paryża.

fot.domena publiczna W pochodzie do Wersalu wzięło udział kilka tysięcy kobiet.

7 października

Powstanie Niemieckiej Republiki Demokratycznej w 1949 roku przypieczętowało podział Niemiec na dwie strefy wpływów. W oczach Stalina NRD stanowiła jedynie „bazę wypadową” na zachód. Z tego powodu całkowicie zaniedbano rozwój kraju, czego skutki Niemcy odczuwają do dziś.

fot.Bundesarchiv/ CC-BY-SA 3.0 Pierwszym premierem NRD został Otto Grotewohl.

10 października

Fort VII w Poznaniu, który utworzono już 10 października 1939 roku, przeszedł do historii jako wielkopolskie Auschwitz. To tu przeprowadzono „próby generalne” z komorami gazowymi. Był to jeden z pierwszych niemieckich obozów w Polsce – dziś już praktycznie zapomniany.

fot.Radomil/GFDL 1.2 Schron numer 17 na trenie Fortu VII w Poznaniu. To ta Niemcy zainstalowali komorę gazową.

12 października

1920 roku generał Lucjan Żeligowski ogłosił powstanie tak zwanej Litwy Środkowej. Zakończyło to rozpoczętą 8 października operację zajęcia Wileńszczyzny przez polskie wojska. Oficjalnie był to akt buntu przeciwko Piłsudskiemu. W rzeczywistości Marszałek sam zaplanował całą akcję.

fot.domena publiczna Generał Lucjan Żeligowski zajął Wilno, wcześniej wypowiedziawszy posłuszeństwo Rzeczpospolitej.

13 października

Zaplanowany w południe 13 października 1937 roku atak na Fuentes de Ebro miał otworzyć Armii Czerwonej drogę na Saragossę. Operacja zakończyła się jednak kompletną klęską – z powodu braku rozpoznania, zerowej organizacji i niedouczenia żołnierzy.

fot.domena publiczna Czołgi T-26 produkcji radzieckiej podczas Hiszpańskiej Wojny Domowej nie odniosły spodziewanych sukcesów.

14 października

Powołana w 1773 roku Komisja Edukacji Narodowej była pierwszą w Polsce i Europie państwową instytucją oświatową. Dzięki niej udało się w Rzeczpospolitej wprowadzić jednolity system szkolnictwa i zreformować uniwersytety. Dziś w rocznicę jej utworzenia obchodzimy Dzień Nauczyciela.

fot.domena publiczna W KEN działał między innymi Hugo Kołłątaj, który przeprowadził reformę Akademii Krakowskiej.

19 października

1812 roku Wielka Armia na rozkaz Napoleona wyszła z Moskwy. Liczyła już tylko 100 tysięcy żołnierzy. Reszta zginęła w boju, umarła z powodu chorób i wycieńczenia albo zdezerterowała.

fot.domena publiczna Żołnierze Napoleona byli kompletnie nieprzygotowani na rosyjską zimę.

24 października

1929 roku krach na nowojorskiej giełdzie zapoczątkował Wielki Kryzys. Skutki Czarnego Czwartku? Miliony bezrobotnych, setki tysięcy bezdomnych, fala samobójstw i gwałtów. Załamanie gospodarki nie oszczędziło nikogo.

fot.Berenice Abbot/domena publiczna Bez pracy i dachu nad głową znalazły się setki tysięcy ludzi. Prymitywne szałasy, stanowiące tymczasowe schronienie dla bezdomnych, budowane były nawet na Manhattanie.

27 października

1944 roku zaczęła się pierwsza wielka bitwa obronna w Kurlandii. Niemcom udało się wyhamować marsz Armii Czerwonej na zachód. Ale nie na długo. Wynik II wojny światowej był już właściwie przesądzony. Mimo to wielu żołnierzy III Rzeszy walczyło do końca, a nawet dłużej.

fot.Bundesarchiv /CC-BY-SA 3.0 Niemieccy uchodźcy podczas przeprawy przez Morze Bałtyckie. W 1945 z kotła kurlandzkiego cywilów ewakuowano drogą morską.