Zdaniem Niemców był tyranem, jakich mało. Polscy kronikarze doszczętnie wymazali go z historii. I nic dziwnego. Wszystko wskazuje na to, że Bezprym dokonał jednej z największych zbrodni w dziejach Polski.
Przeklęty syn Bolesława Chrobrego nie przebierał w środkach. Jesienią 1031 roku uchwycił tron, wysługując się Niemcom i Rusom. Przeprowadził pierwszy rozbiór Polski, ale wcale nie zadowolił swoich mocodawców. Wiemy o tym dobrze dzięki autorowi tak zwanych roczników hildesheimskich.
Anonimowy saski mnich miał wszelkie powody popierać roszczenia Bezpryma. Obalony król Mieszko II był dla niego wrogiem numer jeden. Uzurpatorem, sługą szatana, bezkarnym awanturnikiem. Można by oczekiwać, że tak bardzo uprzedzony do prawowitego władcy Polski rocznikarz przyjmie zmianę na tronie z satysfakcją. Przecież ta roszada wyraźnie dowodziła, iż sam stworzyciel zlitował się nad światem, pozbawiając niegodziwca wpływów! Autor nie próbował jednak pudrować rzeczywistości. Rzucił krótko i zjadliwie, że ledwie Bezprym objął rządy w Polsce, a już dał wyraz „najsroższej srogości swego tyraństwa”.
Tyran na miarę epoki
Nie wiemy, co dokładnie kryło się pod tym cierpkim stwierdzeniem. Kroków Bezpryma można się jednak domyślać na podstawie postępowania innych władców wczesnego średniowiecza. A przede wszystkim: na bazie tego, co pisali o nich kronikarze.
Śmierć poprzez ścięcie mieczem. Miniatura z flamandzkiego kodeksu z końca XV stulecia.
Tyranem nazywano w XI czy XII stuleciu bardzo konkretny typ człowieka. Kogoś, kto nie potrafił oddzielić wojny od pokoju i przenosił reguły panujące w bitwie do wnętrza kraju. Skazywał poddanych na tortury, pozbywał się nie pojedynczych przeciwników, ale całych rzesz społeczeństwa, a do tego pastwił się nad tymi, którzy znikąd nie mogli oczekiwać pomocy. Mianem tyrana był określany chociażby król Anglów Ethelred, panujący w tych samych mniej więcej latach co Bolesław Chrobry. Na kartach spisanych jeszcze w XI wieku Czynów książąt normandzkich wysunięto przeciwko niemu najcięższe działa:
W nagłym szale rozkazał, aby jednego dnia zostali zabici Duńczycy, którzy przez całe jego panowanie za jednomyślną zgodą pokojowo mieszkali w tym kraju. Rozkazał także, aby kobiety niemal po samo łono zakopane zostały w ziemi i aby okrutnie ich piersi od ciała zostały oderwane przez najdziksze psy. Dzieci karmione piersią miały z kolei zostać roztrzaskane na drzwiach domów.
Mniejsza o to, czy relacja była prawdziwa. Do Ethelreda przylgnęło odtąd miano bezwzględnego, a zarazem bezmyślnego despoty.
Rzeź na kartach flamandzkiego kodeksu z połowy XV stulecia.
Rody jednorazowego użytku
Podobnie był postrzegany książę Czech Światopełk, panujący na początku XII wieku. Na tronie utrzymywał się dzięki wsparciu wpływowego rodu Wrszowców. Zdarzyło się jednak podczas polskiego najazdu, że jeden ze Wrszowców, niejaki Męcina, niemrawo przystąpił do obrony. Może stchórzył albo uznał, że siły wroga są zbyt wielkie, by warto było ryzykować. Wyjaśnienia da się mnożyć, ale Światopełkowi sprawa wydawała się aż nadto jasna. Wmówił sobie, że Męcina zdradził. I zapłonął, jak to ujął kronikarz Kosmas, gniewem gorętszym od rozpalonego pieca. „Zgrzytał zębami, błyskał oczyma i głęboko wzdychał. Ledwie mógł doczekać się dnia, w którym na niego wyleje swój gniew” – czytamy w dziele praskiego kanonika.
To nie była nawet egzekucja, ale zwyczajny mord. Książę, na oczach swych dworzan i dostojników państwowych, kazał siec Męcinę bez litości. Wyznaczony do roli kata dryblas dwa razy chlastał mężczyznę mieczem, a dopiero za trzecim ciosem – gdy ten usiłował wstać – odrąbał mu głowę. Śmierć rzekomego spiskowca nie ukoiła gniewu Światopełka. Postanowił, że całą jego rodzinę „zgasi niczym świecę”. Kronikarz stwierdził bezradnie, że nie udało mu się dowiedzieć, ilu ludzi zginęło w olbrzymiej rzezi.
Dzięki książce Kamila Janickiego poznasz historię kobiet, które ocaliły Polskę. Bezkompromisowa historia upadku polskiego imperium. Kup już dzisiaj z rabatem na empik.com.
Mordy trwały wiele dni i objęły cały niemal obszar państwa. Jednych „prowadzono na rynek i dźgano jak bydło”. Inni zostali „ścięci na górze Petrin”. Nie brakowało też takich, co zostali „pozabijani w domach i na ulicach”. Niemieccy autorzy twierdzili, że życie postradały trzy tysiące osób. Choćby nawet pomnożyli prawdziwą liczbę ofiar razy pięć czy dziesięć, to wciąż zostaje prawdziwe morze trupów.
Szybkie, niemal bandyckie mordy przeplatały się z wymyślnymi torturami. Zabijano dorosłych, ale też maleńkie dzieci. Wśród ofiar byli chociażby dwaj synowie Męciny. Drobnych chłopców siłą zawleczono na plac targowy. Po drodze wyrywali się, krzycząc „Matko moja, matko moja!”. Na nic się zdały ich błagania o litość. Kat „obydwu, jak prosięta trzymając pod pachą, zabił nożem”. Pomordowani nie mogli liczyć nawet na chrześcijański pochówek. „Jak bydło, nadzy byli wrzuceni do rowu”.
Rotacja na szczytach władzy
Ród Wrszowców, zdolny wynosić książąt do władzy i odbierać im tron jednym skinieniem dłoni swego patriarchy, na dobrą sprawę przestał istnieć. I to wcale nie był pierwszy tak brutalny i zakrojony na równie wielką skalę mord. Czystki na szczytach władzy przeprowadzano w Czechach co kilka dekad.
Ci sami Wrszowcy u schyłku X stulecia sami pomogli w bezwzględnej eksterminacji innego wysoko postawionego rodu – Sławnikowiców, których przedstawicielem był sam święty Wojciech. Wtedy też wycięto w pień każdego, od rosłych mężczyzn po malutkie dzieci. Jeszcze pół wieku wcześniej własne czystki organizował książę Bolesław nazywany Okrutnym. Kazał topić dzieci swych wrogów w Wełtawie, a ich żony przymusowo wydawać za mąż za innych mężczyzn.
Egzekucja kobiety na miniaturze z francuskiego kodeksu. Przełom XIV i XV wieku.
I choć brzmi to wszystko jak opowieść rodem z horroru, to historycy nie mają wątpliwości, że w szeregach czeskich elit trwała niemal nieprzerwana rotacja. Spośród ważnych rodów znanych z późniejszego średniowiecza właściwie żaden nie miał historii sięgającej czasów odleglejszych niż XII wiek. Ci, co wcześniej znajdowali się u boku książąt, zostali niemal bez wyjątku pomordowani lub przepędzeni. Na ich miejsce przychodzili nowi możnowładcy, często przejmując te same pałace, majątki, a nawet herby i zawołania…
Nie ma żadnych powodów, by twierdzić, że w Polsce polityka była bardziej stateczną i cywilizowaną sztuką. Przecież właśnie z Czech przyszło do nas chrześcijaństwo. A wraz z nim: także prawidła sprawnych rządów.
Wiadomo, że Bolesław Chrobry nie czuł oporów przed pozbawianiem oczu nie tylko swoich sąsiadów, ale też mało lojalnych poddanych. Podobnie musiał postępować Mieszko II. Po nim przyszła z kolei pora na Bezpryma. Człowieka, o którym wprost powiedziano, że był „tyranem”. Zupełnie jak czeski Światopełk.
Kto wie, czy też nie ucinał swym wrogom jąder, nosów, warg i uszu. Szczegóły kaźni pozostaną tajemnicą. Istnieją jednak twarde przesłanki, pozwalające przyjąć, że skala masakry była nawet większa niż podczas czeskiego mordu na Wrszowcach.
Konsekwencje mordu
To nie była zbrodnia doskonała. Bezprym mógł się postarać, by nikt nie zrelacjonował jej na pergaminie. Nie był jednak w stanie… zamknąć ust genealogom. I jeśli możemy postawić królewicza przynajmniej przed sądem historii, to właśnie dzięki tej niedocenianej nauce. Rozliczni badacze, tak specjaliści, jak i amatorzy, rekonstruują w najdrobniejszych szczegółach rodzinne powiązania dawnych rodów rycerskich. I niezmiennie natrafiają na bardzo osobliwy fenomen.
Należałoby oczekiwać, że polskie rody trwały u boku Piastów już od zarania państwa. Że przedstawiciele przynajmniej niektórych z nich walczyli w drużynach kolejno Mieszka I, jego syna, wnuka, prawnuka… W XII stuleciu wysoko postawione rodziny powinny już być bardzo rozrodzone. Tymczasem kiedy wreszcie pojawiają się pierwsze teksty historyczne traktujące nie tylko o wodzach, ale też o elitach państwa, jest w nich… wyjątkowo pusto.
Egzekucja na miniaturze z francuskiego kodeksu z XIII stulecia.
Oczywiście nie brakuje możnowładców, ale rzadko da się wskazać więcej niż kilku ich braci, wujów, kuzynów. Liczba koneksji jest uderzająco skromna. Zupełnie tak, jakby wszystkie te rodziny wzięły swój początek nie w czasach Siemomysła i Mieszka I, ale dopiero gdzieś w pierwszej połowie XI stulecia.
Bazując na tym rozumowaniu, profesor Błażej Śliwiński postawił niedawno tyleż odważną, co makabryczną hipotezę. Jego zdaniem Bezprym zrobił to, na co nawet żaden z czeskich władców nie byłby się w stanie odważyć. Kazał wymordować nie kilka rodzin, ale wszystkich niemal ważnych popleczników swojego brata i ojca. Na ich miejsce sprowadził natomiast zupełnie nowych ludzi.
Wiatr ze wschodu
To, jacy szubrawcy zapełnili teraz pałace i warownie księcia, łatwo sobie wyobrazić, podczytując pochodzące właśnie z XI wieku… roczniki Irlandii. Ich autor opisał krwawą bitwę toczoną między dwiema obcymi armiami. Każda ze stron dawała popis brutalności i pogardy dla śmierci. To byli ludzie dzicy i groźni. Gdy wreszcie jedno wojsko wzięło górę nad drugim, zwycięscy wojownicy zorganizowali istną krwawą łaźnię.
Egzekucja na oczach monarchy. Miniatura z Paryża. Pierwsza połowa XV wieku.
Każdemu z poległych wrogów odcięto głowę. Na samym pobojowisku odbyła się uczta. Trupy podpierały kotły, leżały wokół palenisk. Ręce i nogi wrzucano do ognia, niczym opał. Z pokiereszowanych brzuchów ofiar wylewały się flaki i resztki niestrawionych posiłków… Nic to jednak nie obchodziło zwycięzców. Jedli i pili, odśpiewując chwalebne pieśni.
Antybohaterami irlandzkich annałów byli odpowiednio Norwegowie oraz Duńczycy. I, jak się zdaje, zarówno pierwszych, jak i drugich ściągnął do Polski Bezprym. Po części to byli najemnicy ruskiego księcia Jarosława, którzy po skończonej kampanii postanowili zatrzymać się nad Wartą. Nie mogło też zabraknąć żołdaków zwerbowanych przez samego Piasta. Pewnie jeszcze przed sforsowaniem granic Mieszkowego władztwa obiecywał im majątki i ziemię…
Teraz wojownicy z północy mieli się stać podporą jego rządów. Zastąpili rdzenne polskie rody. I jeśli można mówić o tym, że żywioł wikiński miał wpływ na budowę państwa polskiego, to chyba właśnie z myślą o ekscesach dziejących się na polecenie Bezpryma.
Dzięki książce Kamila Janickiego poznasz historię kobiet, które ocaliły Polskę. Bezkompromisowa historia upadku polskiego imperium. Kup już dzisiaj z rabatem na empik.com.
Haniebna tradycja
Ślady ówczesnych zajść przetrwały w tradycjach wielkich rodów. Możni legitymujący się herbem Łabędziów wprost wywodzili swoich przodków od Duńczyków. I co charakterystyczne, pierwszy znany przedstawiciel tej rodziny działał właśnie w czasach Mieszka II i Bezpryma.
Powstała nawet teoria, że funkcjonujący w tym rodzie przydomek Włost (nosił go słynny Piotr Włost, walczący z księciem Władysławem Wygnańcem w pierwszych latach rozbicia dzielnicowego) był w istocie swoistym zaklęciem. Oznaczał „człowieka bogatego”, obdarowanego wielkim majątkiem. W tym mianie mógł przetrwać ślad po łupach, jakie przodkowie Włosta zrabowali zabitym podkomendnym Mieszka II.
Podobne tradycje uchowały się wśród Awdańców. Całe stulecia później pamiętali oni, że u podstaw potęgi ich familii stał jakiś bliżej nieokreślony skarb. Nadawali nawet swym synom związane z tym imię… Skarbimir. O Awdańcach powszechnie wiedziano, że nie są polskiego pochodzenia. I choć sami przypisywali sobie bardzo odległe korzenie, to u źródeł ich rodzinnych opowieści leżała bliżej niesprecyzowana wojna z polskim księciem. Co zaś do kierunku, z jakiego przybyli Awdańcy, łatwo go określić, pochylając się nad jeszcze jednym popularnym wśród nich imieniem. Jaszczołd to w końcu nic innego, jak tylko lekko spolszczony wariant wikińskiego Askolda.
Kain morduje Abla. Miniatura z francuskiego kodeksu z początku XIV wieku.
Przykłady można mnożyć. I choć mówimy o teorii, to takiej, która jest wyjątkowo przekonująca. Pojedynczy wojownicy, zakładający w Polsce nowe rody – lub kradnący tytuły pomordowanych familii – pół wieku później rzeczywiście nie mogli się jeszcze poszczycić tuzinami pociotków. A prawdziwie polscy urzędnicy, doradcy i dowódcy wojsk Mieszka po prostu zostali unicestwieni.
Wszystko to było niechlubną zasługą Bezpryma. Książę liczył, że dzięki wielkiej czystce zdoła ugruntować swoją pozycję. Tyrania miała mu zastąpić poparcie poddanych. Nie mógł się bardziej pomylić: stracił życie w zamachu już kilka miesięcy po przejęciu władzy. Ale dokonane przez niego ludobójstwo przesądziło o losach Polski na całe dekady, jeśli nie stulecia.
***
Kobiety, które dały Polsce koronę. Bezkompromisowa opowieść o czasach upadku i moralnej degrengolady. Uderzające sylwetki wielkich szubrawców. I historia zwracająca godność najważniejszym damom w dziejach polskiego średniowiecza. Już dzisiaj możesz zamówić książkę Kamila Janickiego pod tytułem „Damy ze skazą” na empik.com.
Wybrana bibliografia:
Artykuł został oparty na materiałach zebranych przez autora podczas prac nad książką „Damy ze skazą. Kobiety, które dały Polsce koronę”. Poniżej wybrane z tych pozycji. Pełna bibliografia w książce.
- J. Bieniak, Polska elita polityczna XII wieku, „Społeczeństwo Polski Średniowiecznej”, t. 10 (2004).
- J. Bieniak, Ród Łabędziów [w:] Genealogia – studia nad wspólnotami krewniaczymi i terytorialnymi w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. J. Hertel, J. Wroniszewski, Toruń 1990.
- D. Borawska, Kryzys monarchii wczesnopiastowskiej w latach trzydziestych XI wieku, Warszawa 2013.
- T. Kiersnowska, O pochodzeniu rodu Awdańców, „Społeczeństwo Polski średniowiecznej”, t. 5 (1992).
- K. Kollinger, Polityka wschodnia Bolesława Chrobrego (992–1025), Wrocław 2014.
- J. Kurtyka, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997.
- G. Labuda, Mieszko II król Polski (1025–1034). Czasy przełomu w dziejach państwa polskiego, Poznań 2008.
- M.R. Pauk, Homines novi? Problem kontynuacji i przełomu w czeskiej elicie możnowładczej drugiej połowy XII wieku [w:] Hominem quaerere. Człowiek w źródle historycznym, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław 2008.
- A. Pleszczyński, Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963–1034). Narodziny stereotypu, Lublin 2008.
- A. Pleszczyński, Sobiesław I – Rex Ninivitarum. Książę czeski w walce z ordynariuszem praskim Meinhardem, biskupem Rzeszy [w:] Monarchia w średniowieczu. Władza nad ludźmi, władza nad terytorium, Kraków 2002.
- W. Polak, Kronika Galla Anonima a pochodzenie rodu Awdańców [w:] Peregrinatio ad veritatem. Studia ofiarowane Profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. U. Borkowska, Cz. Deptuła, R. Knapiński, Lublin 2004.
- J. Powierski, Ruś w opiniach najwcześniejszych polskich kronikarzy [w:] Polacy o Ukraińcach, Ukraińcy o Polakach. Materiały z sesji naukowej, red. T. Stegner, Gdańsk 1993.
- W. Semkowicz, Ród Awdańców w wiekach średnich, Poznań 1920.
- B. Śliwiński, Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski (986–zima/wiosna 1032), Kraków 2014.
- P. Żmudzki, Władca i wojownicy. Narracje o wodzach, drużynie i wojnach w najdawniejszej historiografii Polski i Rusi, Wrocław 2009.
KOMENTARZE (32)
bez urazy, ale text nędzny i to bardzo :/
Bez urazy, ale bez argumentacji to taki komentarz nędzny bardzo
A co tu uzasadniać? Beztroską paplaninę bredniopisarza? Przecież tu nie ma ani jednego dowodu źródłowego na „wymordowanie całej elity” przez Bezpryma.
seczytam.blogspot.com
artykuł więcej zapowiada niż przynosi
bez urazy dziwaczny tytuł (czy autor aby wie co znaczy ludobójstwo?)
hipotezy traktowane jak fakty
Bezprym u władzy był krótko, a w polskich źródłach zapisać się zdołał
miało być „zapisać się nie zdołał”
Bezprym najprawdopodobniej był ostatnim polskim władcą, który był zwolennikiem powrotu do pogaństwa i odcięcia się od chrześcijaństwa. Stąd mogą wynikać te łatki tyrana, które mu przypisali chrześcijańscy przecież kronikarze i stąd może wynikać, że został on wymazany z historii, zapomniany. Artykuł bardzo jednostronny.
nic nie potwierdza, aby zamierzal wrocic do poganstwa
nic nie wskazuje, aby Bezprym zamierzal powrocic do poganstwa
A czy po chrzcie Polski nie było tak że każdy władca musiał być zatwierdzony przez biskupa Rzymu? Przykład ojciec Bezpryma, Bolesław I otrzymał zgodę na koronacje od papieża Jana XIX, więc dziwi mnie wątek „powrotu” do pogaństwa. Papieże prowadzili wojny i krucjaty z „heretykami rożnej maści”, więc zachowana informacja że objął panowanie sugeruje iż papież wiedział kto obejmuje władzę zanim ją otrzyma. W klasztorze go pogaństwa nikt nie uczył, a jego zachowanie jest podobne do nie jednego religijnego szaleńca widzącego wokół siebie samych sług piekła i ciemności. Tak mi się wydaje :)
U Jasienicy spotkałem się z opinią, że Bezprym skłaniał się do prawosławia.
w którym miejscu?
pomijając to że było to na 20 lat przed schizma z 1054 r.
na okłądce Sigourney Weaver :)
a na okładce Sigourney Weaver :)
No gdzie. Przexiez to nie ona
Chciałabym żeby autor dopowiedzał coś – skąd wzięły się w takim razie polskie elity, bo jeśli konflikt był tak krwawy, nie spodziewałabym się żeby pogromcy Bezpryma postąpili z jego zwolennikami łagodniej niż on sam wcześniej z arystokracją którą zastał. Może jeden lub dwa rody mogły przejść na stronę zwycięzców i ocaleć, ale niemożliwe żeby wszystkim darowano. Może byli to ludzie „nowi” – drobni rycerze, którzy wykazali się walką z Bezprymem czy nowi Wikingowie itd. (?..)
Norwegowie i Duńczycy z Annałów irlandzkich byli raczej poganami niż chrześcijanami, tak poza tym. Literatura staroirlandzka w ogóle obfituje w makabryczne opisy, a jednym z ulubionych jej motywów jest ścięta głowa, która czasem przemawia i śpiewa lub kłóci się z zabójcami – specyfika celtycka.. ;)
Bezprym – patron Targowiczan, folksdojczów i KODowców.
a przede wszystkim patron Jarka i spółki.
dokładnie jak czytałam to jakby postepowanie pisu, wyciac elity dotychczasowe , zmienic historie, ale długo nie porzadził bo był brutalny nawet jak na tamta epoke, ale zniwa po takich partaczach sa zatrwazajace i moga państwu zaszkodzic na lata
No, jak dla kogoś Donek „Ambergold” Tusk, Bronek „Żyrandol” Bul – Komorowski, Sławek „Zegarmistrz” Nowak, Bartek „Ch…, d… i kamieni kupa” Sienkiewicz i Ewka „Na metr głęboko” Kopacz są elitami to ja bardzo współczuję. Jarek zresztą wcale ich nie „wycina”. „Wycięli” ich obywatele w czasie ostatnich wyborów. Niestety jeszcze nie całkiem ale „co ma wisieć nie utonie” i przy najbliższej okazji trzeba będzie „dorżnąć watahę”.
Do rocga tak wole donka was jest tylko 30 kilka procent a nas 60 kilka procent,jak sie zjednoczymy wkurzeni to (…).
Redakcja: Prosimy, bez pogróżek…
Anonim sranonim
Och ci chrzescijanie……
Moim zdaniem znaczny wpływ na zagładę ówczesnych elit państwa Piastów miały bunty ludowe (oraz powrót do pogaństwa) z lat 30. XI. w. Analogicznie do np. czasów żakerii, wojny chłopskiej w Niemczech czy też powstania Chmielnickiego chłopi mścili się na swoich „panach”, mordując ich wraz z rodzinami. Skutkowało to zagładą całych rodów. Niejako była to sprawiedliwość dziejowa, elity państwa Polan wcześniej prawdopodobnie przynajmniej częściowo wyrżnęły arystokrację sąsiednich plemion podczas zjednoczeniowych wojen w IX-X w.
Jesli idzie o chmielnickiego to juz troche inna epoka i inna bajka jest. Bardziej bym przyrównała Polaków do anglików a Ukrainców, Rusinow do szkotów. zrobilismy im duza krzywde i potraktowalismy podle czy sie komus podoba czy nie. to było powstanie kozackie nie chłopskie a kozacy byli mpzna rzec jakby srednia szlachta rusińska, ale nie mieli praw szlacheckich i walczyli o te prawa. gdyby im je dano byłby spokoj w państwie i uspokoiłoby to na kilkadziesiat lat co najmniej Ukraine dzisiejsza.Polakom sie wydawało ,ze moga historia pokazała ,ze nie mogli , jestsmy , bylismy blisko rosji jak polacy nie dali to poszli reka w reke w druga strone , polityk ma byc sprytny a polscy politycy to potrafia szabelka machac i nic wiecej.
Hmm… .W tym portalu wciaz popelnia sie blad myslowy , taki ze traktuje sie „panstwo ” Piastow jako panstwo w rozumieniu XXI wieku, a tymczasem byla to zwyczajna farma majaca przynosic zysk.Nie ,liczyla sie jednosc kulturowa czy etniczana. Ludzi uzupelniano niewolnikami ze zwyciezkich wojen z siasiadami.Ziemie w lezace w pewnych granicachm etnicznych nie byly az tak istotne jak to aby dawaly dochod i tak nasi krolowie byli wlascicielami ziem na Wegrzech, Austrii, Czechach.
Dlatego Piastowie nie dbali o ludzi czyli Polakow ale o „srodki produkcji”jakimi byly ziemie rolne i uprawa ich. Daltego pozniej sprowadzano Niemcow, Holendrow, Szkotow itd .Stad ich obecnosc w ramach naszego ” panstwa”. Mieli pomnazac i stymulowac wytwarzanie dochodow dla krola.
To myslenie o panstwie jako farmie zemscilo sie w 1795 r gdy oscienne mocarstwa ” zagarnely nasze ziemie” w ramach zaplaty za dlugi krola Stasia , ktory jak widomo nie,liczyl sie z wydatkami.Lubil dobrze i wygodnie zyc :)
w ramach zapłaty za długi króla Stasia zgodził się on abdykację
Artykuł o Bezprymie a jakoś niewiele tu o samym Bezprymie:) Więcej o Czechu Świętopełku i królu Anglów, Ethelredzie.
Bezprym był pierworodny i jako taki winien zostać następcą ..Kto wie coby było gdyby to ON chowałs ię na dworze zachodniego króla i uczył”zawodu”
Nie ważne co napisane, ważne jak napisane.
Czyta się świetnie!
@baratek2: W imieniu autora i Redakcji bardzo dziękujemy za słowa uznania :)
Spekulacje, spekulacje – i nic więcej. Czyta się może i dobrze, jednak – podobnie jak w wielu innych artykułach, czy ciekawostkach – tytułma się nijak do treści. Miało byc o bezprymie – a o nim jest najmniej, miało być o „wycięciu w pień elity piastów” – a jest tylko niczym nie poparta spekulacja. Mówimy o czasach średniowiecza, gdzie jakby na to nie patrzeć- umrzeć można było z naprawde wielu przyczyn. To, że rody, które „znikneły’ nie pojawiły się ponownie, faktycznie dugeruje, że wymarły, a nie zostały po prostu odsunięte na „boczny tor” – tyle, że nie musiały powymierać za sprawa władcy. Jakby na to nie patrzeć, mowa jest tu o konkretnej grupie, która miała ze sobą styczność – cokolwiek zakaźnego i z rodu pozostają niedobitki (albo i nie)
Ale się facet napala, że tego pożaru nikt nie jest w stanie ugasić. Szkoda tylko, że nie na temat. W artykule nie ma nic o martyrologii Polaków. A przy publikacji Śliwińskiego na którą się powołuje nie stał bliżej niż 100 m.