Ilu dokładnie gejów trafiło do Auschwitz?

Bohdan Piętka w artykule „Więźniowie z różowym trójkątem w KL Auschwitz” dotyka drażliwej i mało zbadanej problematyki. Chodzi o losy więźniów osadzonych w KL Auschwitz na podstawie paragrafu 175 niemieckiego kodeksu karnego. Głosił on: „Przeciwny naturze nierząd, do którego dochodzi pomiędzy osobami płci męskiej albo między człowiekiem i zwierzęciem, jest karany więzieniem z możliwością utraty praw obywatelskich”. Ustawodawca nie karał, co ciekawe, stosunków homoseksualnych między kobietami.

Zwyrodnialcy z różowym trójkątem

Badacz podaje, że w KL Auschwitz siedziało z powodu homoseksualizmu 97 osób, w tym głównie Niemcy. Na 400 tys. więźniów i więźniarek zarejestrowanych w KL Auschwitz, osadzeni na podstawie paragrafu 175 stanowili co najmniej 0,019 proc do nawet 0,025 proc. ogółu więźniów. Na podstawie zbadanych przez autora częściowo zachowanych materiałów archiwalnych byłego obozu (listy transportowe, książki stanów dziennych, zbiór fotografii obozowych i in.) ustalono dane prawie 80 z nich.

Fotografie obozowe dwóch więźniów Auschwitz zesłanych do obozu za homoseksualizm.

Tylko jeden z więźniów był Żydem (niemieckim), kilku było Czechami. Mieli status więźniów kryminalnych lub przestępców seksualnych. Łączyła ich „ohydna zbrodnia” oraz różowy trójkąt, który musieli nosić w obozie. Okoliczności aresztowania większości pozostają nieznane, choć autor artykułu do kilku z nich dotarł. Niektórych osadzonych obserwowała policja obyczajowa i przyłapała na prostytucji. Podczas przesłuchania wskazali oni swoich klientów, których również aresztowano. Jednego z więźniów zadenuncjował zazdrosny partner.

Policjanci, inżynierowie, duchowni, lekarze…

Na podstawie zachowanych aktów zgonu autorowi udało się ustalić, że 24 osadzonych w Auschwitz gejów było wyznania ewangelickiego, a 11 – katolickiego. Pod względem społecznym reprezentowali oni cały przekrój ówczesnego społeczeństwa niemieckiego: byli wśród nich inteligenci i rzemieślnicy, robotnicy i rolnicy. Wśród inteligentów byli urzędnicy, inżynierowie, pochodzący ze Szczecina aktor, urzędnik policji, student, duchowny, asesor sądowy i lekarz. Był też służący, ceramik i marynarz. Najstarszy gej trafił do obozu w wieku 69 lat 31 października 1941 roku i zginął niespełna miesiąc później. Najmłodszy miał 25 lat i deportowano go 7 listopada 1944 r. z KL Dachau.

August Pfeiffer. Trafił do Auschwitz 1 listopada 1941 roku ukarany z paragrafu 175.

Śmierć lub poniżenie

Większość gejów osadzonych w Auschwitz nie doczekało wyzwolenia. Co najmniej 43 zginęło, 17 na pewno zostało przeniesionych do innych obozów koncentracyjnych. Jeden doczekał wyzwolenia w Auschwitz. Jeden odzyskał wolność w nieznanych okolicznościach. Los reszty pozostaje nieznany. Jednak nawet ci, którym udałoby się przeżyć obozy, niekoniecznie zostaliby zwolnieni po upadku nazistowskich Niemiec. Jeszcze w latach 50. XX wieku wspólna komisja powołana przez NRD i RFN odmówiła więźniom osadzonym z paragrafu 175 uznania za ofiary nazizmu. Przyjmowano, że ze względu na swoją orientację seksualną rzeczywiście byli przestępcami.

Na ostateczne zniesienie pozostałości paragrafu 175 w Niemczech trzeba było poczekać aż do lat 90-tych.

Źródłem powyższego newsa jest:

• Bohdan Piętka, Więźniowie z różowym trójkątem w KL Auschwitz, „Dzieje Najnowsze”, nr 2/2014

Newsy historyczne. O co chodzi?

	Rubryka „newsów historycznych” to najnowsze doniesienia ze świata historii. Szukamy przegapionych i przemilczanych odkryć polskich (i nie tylko) naukowców. Pokazujemy, że w badaniach nad przeszłością nieustannie coś się dzieje.
	Nasze newsy są krótkie i przystępne. Na 2-3 tysiącach znaków streścimy dla Was odkrycia, które naukowcy zawarli na dziesiątkach stron hermetycznych prac. Piszemy tylko o tym, co naprawdę ma znaczenie. Bez przynudzania.
	Opieramy się na publikacjach naukowych z ostatnich 18 miesięcy. W świecie historii newsy rozchodzą się powoli, a prace akademickie trafiają do potencjalnych odbiorców z dużym opóźnieniem. To co w innych dziedzinach przestaje być newsem po 24 godzinach w historii może nim być nawet rok później.
	Przygotowując newsy kierujemy się listą najbardziej prestiżowych periodyków historycznych. Jeśli jesteś wydawcą lub autorem i chciałbyś, abyśmy sięgnęli do konkretnej publikacji – wyślij ją na adres korespondencyjny naszej redakcji lub w wersji elektronicznej.