Bojowniczka uniknęła plutonu egzekucyjnego. W ostatniej chwili!

Andrée Peel urodziła się 3 lutego 1905 roku w Breście, w północno-zachodniej Francji. Jej rodzina była głęboko religijna, Andrée odebrała również gruntowne, patriotyczne wychowanie. Prowadziła salon piękności, lecz jej pracę przerwał wybuch II wojny światowej. Kiedy hitlerowcy wkroczyli do Paryża, nie mogła pozostać bierna. Postanowiła działać.

102 pilotów. Tysiące uratowanych ludzi!

Pierwsze, raczej spontaniczne akcje ograniczały się do ukrywania francuskich żołnierzy oraz zdobywania dla nich cywilnych ubrań, aby mogli wtopić się w tłum i uniknąć aresztowania. Latem 1940 roku wraz z grupą przyjaciół wydrukowała i rozpowszechniła słynną wypowiedź 18 lipca. Mówił sam Charles de Gaulle:

Francja przegrała bitwę, ale Francja nie przegrała wojny.

Słowa te, w sposób oczywisty, odnosiły się do porażki Francji w walkach, ale jednocześnie zapowiadały tworzenie sił Wolnej Francji.

Andrée wstąpiła do francuskiego ruchu oporu. Początkowo zajmowała się kolportażem podziemnej prasy, z czasem jej działalność stała się jeszcze bardziej ryzykowna. Została odpowiedzialna za przekazywanie informacji aliantom, podjęła współpracę z brytyjskim Kierownictwem Operacji Specjalnych (SOE – Special Operations Executive). Wraz z zespołem, przy użyciu płonących pochodni, wytyczała nocami bezpieczne trasy lądowania pilotom samolotów alianckich.

Andrée szybko awansowała, została sierżantką i tajną agentką brytyjskiego wywiadu o kryptonimie „X”, a następnie „Róża” – co ciekawe, ten sam kryptonim wykorzystywany był również przez  Eileen Nearne, inną francuską działaczkę SOE. W czasie swojej służby Andrée pomogła uratować ponad stu brytyjskich pilotów, którzy na pokładzie okrętów podwodnych opuścili Europę. Szacuje się, iż łącznie pomogła lub w sposób decydujący przyczyniła się do pomocy dwudziestu tysiącom ludzi.

Wpadka była nieunikniona

W 1943 r. wydał ją towarzysz, kiedy na jego oczach gestapo torturowało członków jego rodziny. Andrée została zmuszona do ucieczki z Brestu. Azyl znalazła w Paryżu, jednak i tam została wydana przez torturowanego członka ruchu oporu. Osaczona – wpadła w ręce gestapo w 1944 roku.

Poddano ją okrutnym torturom: rozebrano do naga, bito i podtapiano. Do końca życia cierpiała z powodu urazów w okolicy gardła, miała przemieszczony przełyk i zmiażdżone migdałki. Po przesłuchaniu wysłano ją do kobiecego obozu koncentracyjnego Ravensbrück, gdzie kilkakrotnie uniknęła śmierci w komorze gazowej. Ostatecznie została przeniesiona do Buchenwaldu. W tym czasie cierpiała na zapalenie opon mózgowych.

fot.CC BY-SA 2.0 FR

Za swoją działalność Andrée Peel została odznaczona m.in. Medalem Ruchu Oporu

Pewnego ranka stała już przed plutonem egzekucyjnym, kiedy wojska alianckie wyzwoliły obóz. W późniejszych wspomnieniach opisała, iż wraz z grupą więźniów zostali ustawieni w linii, kiedy w obozie zadzwonił telefon. Amerykanie informowali o przejęciu obozu, zapowiedzieli również, iż członkowie niemieckiego plutonu przeżyją, jeśli nie wykonają wyroku na więźniach. W ten sposób Andrée cudem uniknęła śmierci. Kolejny raz. 

Miracles Do Happen! Urodziłam się, by walczyć!

O tych wydarzeniach mówiła później: „cuda się jednak zdarzają”. To właśnie te słowa stały się tytułem jej autobiografii, która niestety nigdy nie została wydana w Polsce.

Po wojnie przez krótki czas pracowała w paryskiej restauracji, lecz wkrótce poznała swojego przyszłego męża – Johna Peela – i wraz z nim przeniosła się do Anglii.
Zmarła 5 marca 2010 roku, w wieku… 105 lat!

Za swoją bohaterską działalność w czasie II wojny została odznaczona Medalem Ruchu Oporu, Krzyżem Wojennym, Orderem Wyzwolenia, Amerykańskim Medalem Wolności. Otrzymała również list z podziękowaniami od samego Winstona Churchilla, który zniszczyła po przeczytaniu.

Andrée stała się wzorem niezłomności i odwagi. Mówiła o sobie, że urodziła się, by walczyć: „Jestem  bojowniczką”.

Źródła:

Inspiracją do napisania artykułu stała się książka Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. Tom 2

1. telegraph.co.uk: Andrée Peel
2. womenshistorynetwork.org: Andrée Peel, 1905 – 2010
3. news.bbc.co.uk: „WWII heroine Andree Peel dies in Long Ashton aged 105”