Ciekawostki Historyczne
Dwudziestolecie międzywojenne

Edward VIII „nazistowski król” Wielkiej Brytanii. Abdykował z miłości do kobiety i… Hitlera

Przez wiele lat uważano, że abdykacja Edwarda VIII była spowodowana zbyt niskim pochodzeniem jego ukochanej Wallis Simpson i jej burzliwą przeszłością. W rzeczywistości niechęć Brytyjczyków do tej kobiety wynikała z jej... pronazistowskich sympatii. Zresztą to małżeństwo chyba nie przyniosło Edwardowi szczęścia.

42-letni Edward VIII wstąpił na tron 20 stycznia 1936 roku po śmierci swojego ojca Jerzego V. Cieszył się sympatią poddanych, bo był czarujący, potrafił nawiązać kontakt z przedstawicielami wszystkich warstw społecznych i troszczył się o byt robotników.

Małżeństwo z Wallis Simpson nie przyniosło Edwardowi szczęścia, choć dla niej zrezygnował z brytyjskiej koronyfot.National Media Museum/CC0

Małżeństwo z Wallis Simpson nie przyniosło Edwardowi szczęścia, choć dla niej zrezygnował z brytyjskiej korony

Oczekiwano, że nowy władca wprowadzi do monarchii powiew świeżości po długich rządach swojego konserwatywnego ojca. Edward VIII rzeczywiście zburzył wiele zasad rodziny królewskiej. Najbardziej zaszokował poddanych związkiem z Amerykanką Wallis Simpson, dwukrotną rozwódką, w której żyłach nie płynęła ani kropla błękitnej krwi.

Czy ten romans to coś poważnego?

Edward poznał swoją przyszłą żonę w 1931 roku, jeszcze jako książę Walii, na przyjęciu u przyjaciół. Po pewnym czasie zostali kochankami, ale wówczas ten związek nie martwił ani rodziny królewskiej, ani parlamentu, bo następca tronu jak dotąd romansował tylko z mężatkami, z którymi ostatecznie się rozstawał.

O wiele większym zmartwieniem dla brytyjskich polityków były rosnące pronazistowskie sympatie przyszłego króla. Edward zaczął podziwiać Hitlera za jego politykę gospodarczą, która doprowadziła do poprawy warunków życia obywateli Rzeszy. Utrzymywał, że nikt nie ma prawa ingerować w sprawy wewnętrzne Niemiec. Twierdził też, że nazizm jest zaporą przeciwko ideologii komunistycznej.

Edward z biegiem czasu coraz bardziej podziwiał Hitlera. Również Wallis wykazywała pronazistowskie ciągoty.fot.domena publiczna

Edward z biegiem czasu coraz bardziej podziwiał Hitlera. Również Wallis wykazywała pronazistowskie ciągoty.

Nie wahał się wyrażać swojego poparcia dla nazistowskiego reżimu publicznie. Na przykład w 1935 roku na spotkaniu z przedstawicielami Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego stawiał Rzeszę za wzór i radził wojskowym pojechać do Niemiec, by na własne oczy zobaczyli niemiecki cud gospodarczy. Takie wypowiedzi martwiły premiera Baldwina i MSZ, bo były sprzeczne z oficjalną brytyjską polityką zagraniczną i zagrażały stosunkom z sojusznikiem – Francją. Edward jednak nie zważał na uwagi doradców.

Tymczasem jego romans z Wallis trwał w najlepsze. Już po wstąpieniu na tron Edward VIII wykazywał oznaki coraz większego uzależnienia od tej kobiety. W marcu 1936 roku jego młodszy brat Jerzy z żoną Elżbietą (rodzice obecnie panującej Elżbiety II) nabrali pewności, że monarcha pragnie poślubić Wallis, która… wciąż jeszcze była mężatką. Otoczenie Edwarda z niesmakiem odnotowało, że Amerykanka niepodzielnie rządzi w domu króla, każąc mu sobie usługiwać i bezlitośnie krytykując go w obecności znajomych oraz przyjaciół.

Czytaj też: Księżniczki dla naiwnych. Kobiety, które wmówiły światu, że mają w żyłach błękitną krew

Dalsza część artykułu pod ramką
Zobacz również:

Zagrożenie dla kraju

Simpson oczywiście nie była idealną kandydatką na królową. Dwukrotna mężatka (rozwiodła się po raz drugi 27 października 1936 roku), na dodatek pochodząca z Ameryki i z wieloma kochankami na koncie. Jednak najgorszy – według premiera Baldwina i Ministerstwa Spraw Zewnętrznych – był fakt, że Wallis otwarcie wyrażała poparcie dla polityki Rzeszy.

Joachim von Ribbentrop, w latach 30. ambasador Niemiec w Londynie, robił wszystko, by zyskać jej przyjaźń i poparcie, co łechtało próżność pani Simpson (podobno Wallis przez pewien czas była nawet jego kochanką; Ribbentrop ponoć często przysyłał jej wiązankę złożoną z 17 goździków). W ten sposób niemiecki dyplomata starał się zdobyć bezpośredni wpływ na Edwarda. 

Najwięksi wrogowie Amerykanki twierdzili, że kobieta była opłacanym agentem Rzeszy. Nie jest to jednak prawda. Wallis po prostu podzielała poglądy swojego wybranka o „zmierzchu” Francji i wyższości niemieckiej kultury. I razem z Edwardem popierała rodzimą partię faszystowską.

Brytyjski Foreign Office z niepokojem obserwował rozwój sytuacji. Wywiad zaczął inwigilację zakochanych. Premier przestał nawet przesyłać do króla dokumenty dotyczące polityki zagranicznej Wielkiej Brytanii i jej relacji z Niemcami. Bał się, że Edward – wiedziony sympatią dla Rzeszy – zdradzi tajemnice państwowe. Dostęp do ściśle tajnych spraw zyskałaby także Wallis, która mogła przekazać treść dokumentów swoim niemieckim przyjaciołom. Edward otrzymywał więc tylko te papiery, które wymagały jego podpisu monarchy. Ale władca, zajęty swoim życiem prywatnym, w ogóle tego nie zauważył.

Na początku grudnia 1936 roku Edward oznajmił, że chcę zrezygnować z korony, żeby ożenić się z kochanką. Podobno wówczas Baldwin odetchnął z ulgą. 9 grudnia, w przededniu podpisania aktu abdykacji, przed Pałacem Buckingham zebrali się członkowie angielskiej partii faszystowskiej i domagali się, by monarcha pozostał na swoim stanowisku.

Czytaj też: W tej katastrofie lotniczej zginęła niemal cała rodzina królewska, co doprowadziło do upadku dynastii

Kompromitacja

Po abdykacji Edward otrzymał tytuł księcia Windsoru. 3 czerwca 1937 roku były monarcha poślubił panią Simpson, która została księżną. Kobiecie nie nadano jednak tytułu „Jej Królewskiej Mości”, co rozwścieczyło i boleśnie dotknęło małżonków.

Książę Edward w nazistowskim ośrodku szkoleniowym koło Złocieńcafot.Bundesarchiv, Bild 102-17964 / Pahl, Georg / CC-BY-SA 3.0

Książę Edward w nazistowskim ośrodku szkoleniowym koło Złocieńca

Z dnia na dzień ekskról, który niegdyś dzierżył ogrom władzy, okazał się „bezrobotny” i zaczął prowadzić życie prywatnej osoby. A Wallis – nawet jako jego żona – nie była przyjmowana na europejskich dworach. Jedynym miejscem, gdzie była mile widziana, były Niemcy, dokąd małżonkowie udali się jesienią 1937 roku. Tam traktowano ich niczym prawdziwą parę królewską. Brytyjski Foreign Office skontaktował się z Edwardem i podkreślił niestosowność jego zachowania, lecz książę Windsoru ignorował rady zawodowych dyplomatów.

Podczas II wojny światowej Edward i jego ukochana przebywali m.in. w Portugalii. Król Jerzy VI i Winston Churchill obawiali się, że Niemcy mogą porwać byłego władcę i próbować zmusić Brytyjczyków do ustępstw. Poza tym – jak udowodniły niedawno odtajnione dokumenty – Berlin planował osadzenie Edwarda na tronie. Główny zainteresowany bynajmniej nie oponował.

Aby książę Windsoru i jego żona nie trafili w ręce Niemców, mianowano go gubernatorem Bahamów. A kiedy Edward ociągał się z wyjazdem, Winston Churchill zagroził mu sądem…

Jałowe życie

Po II wojnie światowej były monarcha i Wallis prowadzili nudne, bogate życie celebrytów w Paryżu. Często podróżowali do Nowego Jorku i Cannes. Książę Windsoru nie pełnił już żadnej oficjalnej funkcji.

Dopiero w 1965 roku małżonkowie mogli odwiedzić Londyn. Nie oznaczało to jednak, że brytyjska rodzina królewska zaakceptowała ich związek. Tak naprawdę Elżbieta II złagodziła swoje stanowisko wobec wuja dopiero krótko przed jego śmiercią w 1972 roku.

Bibliografia

  1. Van der Kiste J. George V`s Children. London, 1991.
  2. Morton A. 17 goździków. Warszawa, 2015.

Zobacz również

Zimna wojna

Operacja Unthinkable

1945 rok. III Rzesza upadła, ale ZSRR się wzmocnił. Mógł zagrozić Wielkiej Brytanii, chyba że uderzyłaby pierwsza. Tak narodził się plan operacji Unthinkable.

6 lipca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Druga wojna światowa

Operacja „Catapult” (1940)

Kapitulacja Francji 22 czerwca 1940 roku była dla Anglii poważnym zagrożeniem. By francuska flota nie dostała się w ręce Hitlera, Churchill kazał ją... zatopić.

15 czerwca 2022 | Autorzy: Herbert Gnaś

Historia najnowsza

Książę Filip. Kim był mąż brytyjskiej królowej Elżbiety II?

20 listopada 1947 roku 21-letnia księżniczka Elżbieta, następczyni angielskiego tronu, poślubiła 26-letniego księcia Filipa. Młody człowiek nie wydawał się dobrym kandydatem na męża dla przyszłej...

17 kwietnia 2021 | Autorzy: Violetta Wiernicka

Dwudziestolecie międzywojenne

Pakt Wschodni. Czy dzięki niemu można było uniknąć II wojny światowej?

Iwan Majski pełnił funkcję ambasadora ZSRR w Wielkiej Brytanii. Od 1934 roku prowadził dzienniki. Opisał w nich m.in. historię skierowanego przeciwko III Rzeszy Paktu Wschodniego...

27 lutego 2021 | Autorzy: Iwan Majski

Zimna wojna

Mgła, która zabija. W 1952 roku smog w Londynie spowodował śmierć nawet 12 tysięcy osób!

Mgła, ciemność i dym. Duszące, gryzące w gardło powietrze. Trudności przy każdej próbie nabrania powietrza do płuc. Załzawione i podrażnione oczy. Wszechogarniający smród ciężkich metali....

1 lutego 2021 | Autorzy: Bartłomiej Gajek

XIX wiek

Była nazywana babcią Europy, choć tak naprawdę nie znosiła dzieci. Nawet własnych…

Mimo że królowa Wiktoria miała aż dziewięcioro synów i córek, tak naprawdę nie przepadała za dziećmi. Bała się posiadania potomstwa, a na każdą kolejną ciążę...

25 października 2020 | Autorzy: Violetta Wiernicka

KOMENTARZE (1)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Jakub

Bardzo ciekawy i dużo wnoszący artykuł jednak jest jeden rażący i wręcz niedopuszczalny na tego typu portalu błąd – autorka tekstu, notorycznie myli faszyzm (który wywodzi się z Włoch i tam też funkcjonował) z nazizmem niemieckim. Proszę to skorygować.

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.