Byłem policjantem w getcie. Wstrząsające wspomnienia członka Żydowskiej Służby Porządkowej
ciekawostka | | Autor: Anna Winkler Przy tekście pracowali także: Maria Procner (redaktor) Anna Winkler (fotoedytor)
fot.domena publiczna Calek Perechodnik zaciągnął się do Żydowskiej Służby Bezpieczeństwa w Otwocku w lutym 1941 roku.
Wybrał współpracę z Niemcami, by ratować rodzinę. Ramię w ramię z nazistowskimi żandarmami wsadzał mieszkańców getta do wagonów, które wiozły ich na śmierć. Zbyt późno przekonał się o tym, że obietnicom okupanta nie można ufać…
Calek Perechodnik do Żydowskiej Służby Porządkowej w Otwocku zaciągnął się w lutym 1941 roku. Kierowała nim jedna myśl: stworzyć takie warunki, aby jego żona i córka mogły przetrwać. Kariera policjanta była jedną z niewielu, które dawały nadzieję na lepszy los.
Początkowo praca ta nie wydawała się niczym karygodnym. Stworzenie tak zwanej Jüdischer Ordnungsdienst pod koniec 1940 roku było wszak dziełem żydowskiej administracji getta. Jej zadaniem było wspomaganie Judenratu w utrzymywaniu porządku w coraz bardziej zatłoczonych dzielnicach. „Lepiej przecież być rządzonym przez własnych braci niż oprychów z SS czy Gestapo” – przekonuje w książce „Żydzi 2. Opowieści niepoprawne politycznie” dziennikarz Piotr Zychowicz.
„Każdy przede wszystkim chciał sam z rodziną przeżyć wojnę…”
Praktyka pokazała niestety, że odemani, jak nazywano funkcjonariuszy Służby Porządkowej, byli szczególnie narażeni na demoralizację. Praca ta dawała możliwość szybkiego wzbogacenia się. Łapownictwo szybko stało się wśród policjantów powszechne. Nierzadko zdarzały się też przypadki ich nieludzkiego wręcz okrucieństwa wobec pozostałych mieszkańców gett.
Tak naprawdę sytuacja Żydów z Ordnungdienst skomplikowała się jednak dopiero na początku 1942 roku. To wtedy przywódcy III Rzeszy podjęli decyzje dotyczące ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. A ponieważ sami nie byli w stanie zorganizować wywózki przedstawicieli znienawidzonego narodu z gett… zwrócili się do Służb Porządkowych. W Warszawie nakazali policjantom dostarczać każdego dnia określoną liczbę rodaków na Umschlagplatz.
Takie samo zadanie dostał Perechodnik. On i jego współpracownicy z Służby mieli zapędzić na plac mieszkańców otwockiego getta. Akcję zaplanowano na 18 sierpnia 1942 roku. Aby skłonić żydowskich funkcjonariuszy do posłuszeństwa, Niemcy obiecali im, że ich rodziny i oni sami nie zostaną wywiezieni. Odbierano to w gruncie rzeczy jako darowanie życia. „Żandarmeria wpoiła w Żydów przekonanie, że wyjście z getta jest równoznaczne z wyrokiem śmierci” – wspominał później policjant.
fot. Bundesarchiv / Knobloch, Ludwig / CC-BY-SA 3.0 Żydowska policja powstała, by pilnować porządku w getcie. Na zdjęciu warszawscy odemani.
Jak wielu innych, Calek zdecydował się przyjąć tę ofertę. „Wytworzyła się taka atmosfera, że każdy przede wszystkim chciał sam z rodziną przeżyć wojnę, samemu żyć, dobrze żyć i jak najmniej własnych rzeczy sprzedać” – wspominał po latach. Tymczasem, jak pisze Zychowicz:
Ufny w niemiecką gwarancję bezpieczeństwa Perechodnik nie próbował ukryć żony i dziecka. Przeciwnie, sam zaprowadził je na plac. Anna i Alusia znalazły się w tłumie oczekujących na deportację, a uzbrojony w pałkę Calek wraz z niemieckimi żandarmami pilnował porządku.
O autorze
Anna Winkler - Doktor nauk społecznych, absolwentka filozofii i politologii. Interesuje się historią najnowszą i historią rewolucji, chętnie poznaje też dzieje kultur pozaeuropejskich. Zajmuje się przede wszystkim losami radykalizmu społecznego. Jest sekretarzem redakcji "CiekawostekHistorycznych.pl".
Zobacz też
Buchenwald był dla mnie jak wakacje! Wspomnienia nazistki z obozu koncentracyjnego
Nienawidzili Żydów, ale kochali żydowskie kobiety. Przemilczane związki czołowych nazistów
Ilu Żydów naprawdę zginęło w Auschwitz?
Polscy bohaterowie ratujący Żydów. Trzy przejmujące dowody polskiego heroizmu w obliczu Zagłady
Czy wiesz, że ...
...polska lekarka, Stefania Perzanowska, gdy za swoją działalność w podziemiu została aresztowana i wywieziona do Majdanka, od razu zakasała rękawy i na przekór Niemcom zaczęła ratować ludzi. Udało jej się zorganizować w obozie szpital, który szybko stał się ogromnym przedsięwzięciem, a ona sama była w nim… jedynym lekarzem.
...jedyna polska cichociemna generał Elżbieta Zawacka będąc dzieckiem nie umiała powiedzieć ani słowa po polsku? Było to bezpośrednim tego, że mieszkała na ziemiach zaboru pruskiego, gdzie jej rodzinę poddawano germanizacji.
...kiedy Armia Andersa przebywała w Palestynie, dezercje żołnierzy pochodzenia żydowskiego odbywały się… za wiedzą i aprobatą polskiego dowództwa? Zdarzały się nawet takie przypadki, że przyszły „dezerter” przed ucieczką przechodził dodatkowe przeszkolenie dywersyjno-sabotażowe.
...w jednym z domów w Oszmianie czerwonoarmiści w 1939 roku spożyli właścicielce cały zapas kremu Nivea? Smarowali nim chleb, sądząc być może, że był to smalec ze specjalnymi dodatkami smakowymi.
Komentarze (20)
Odpowiedz na „Muchor” Anuluj pisanie odpowiedzi
Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.
Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.
Znów powielany błąd „Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej”. Świadczy to o braku historycznej wiedzy i dyletanctwie. Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej było wprowadzone przez Hitlera w okresie między wojennym i oznaczało pozbycie się żydów z Niemiec. Na początku nie miało nic wspólnego z eksterminacją. Żydzi byli masowo przesiedlani na teren Izraela. W dodatku organizacje żydowskie współpracowały w tej kwestii z nazistami ( naziści – jak wiemy ścisłe przywództwo to była mieszanka Niemców i żydów).
Drogi Uczciesię, oczywiście mowa o „ostatecznym rozwiązaniu” była już wcześniej, ale to na konferencji w Wannsee zaczęto otwarcie mówić o eksterminacji – i do tego, a nie do wcześniejszych planów, odwołuje się ten fragment.
Czy ja jestem mordercą? Na to pytanie jest bardzo prosta odpowiedź. Nie jest mordercą, jest zbrodniarzem.
Coś się nie zgadza.Wspomnienia Calka Perechodnika Istnieją pod tytułem „Spowiedź”
Zetknąłem się z nimi już w latach 70-tych ubiegłego wieku.
Drogi Cześku, tak – wspomnienia te sam Perechodnik nazwał „Spowiedzią”. Tytuł „Czy ja jestem mordercą?” jego relacja otrzymała w wydaniu z 1993 roku.
Dlatego Polscy przywódcy wraz z prymasem Hlondem w dniu 17 września 1939 rokspieprzyli przez Zaleszczyki do Rumuni zostawiając swoje owce i barany do pasienia dla bacy Hitlera i staina
Reklamowanie pseudohistoryka jakim jest Zychowicz jest na tym portalu conajmniej nieodpowiednie…
Zgadzam się całkowicie!
Pseudoohistoryka…? Ejże… Pseudohistorykami nazwij też Łysiaka, Bieleckiego, Jasienicę, Wołoszańskiego, Szenica…. A ileż oni zrobili dla popularyzacji wiedzy historycznej….!? Mnóstwo!!!
Historia, a popularyzacja wiedzy to dwie zupełnie różne rzeczy. Jasienica to również pseudohistoryk. O Wołoszańskim i jego ,,teoriach,, nie wspominam. Nazwijmy jeszcze wybitnych komunistycznych historyków popularyzatorami wiedzy historycznej. W końcu też to robili, prawda? Choćby Miśkiewicz.
Tak. Jak mozna promowac osobe, ktora uwazala, ze najlepszy bylby pakt z 3 Rzesza…
Pakt z III Rzeszą był wtedy najbardziej racjonalnym rozwiązaniem, które mogli podjąć w tamtym okresie czasu polscy politycy. Za zabawy w honory i dumy narodowe zapłaciło polskie i żydowskie społeczeństwo. Być może, Ci drudzy uniknęliby tak strasznych strat, gdyby ten pakt zaistniał.
A kim ty jesteś, że oceniasz innych ? Może przedstaw swoja wersje, pewnie się wtedy pośmiejemy.
Jestem historykiem. Chętnie przedstawię ,,swoją wersję,,. Tylko czego?
Ktos podpowie czy to dobra książka ? Warto czytać ? Niektóre tego autora co najmniej dyskusyjne
Bez wyrobionego własnego zdania i posiadania wiedzy na ten temat radzę się nie zabierać za lekturę.
Rozumiem że ty już je masz. Znaczy: zdanie. Pewnie czytałeś Grossa, Grabowskiego i Engelking?
Zgadza się. Z niektórymi z nich miałem do czynienia jako, że obracam się w środowisku naukowym.
Pozdrawiam…
Tyle o sobie wiemy, ile nas sprawdzono.
Nie wiemy, jak my byśmy postąpili w takiej sytuacji.
… i nie wódź nas na pokuszenie.
Pamiętajmy, nie osądzajmy.
Zawsze osądzamy i wydajemy opinie, na tym polega ludzka świadomość i inteligencja. Dodam do tego, że mam moralne i etyczne prawo osądzać ludzi którzy mordują, gwałcą i denuncjują współplemieńców. Po to homo sapiens stworzył kodeks Hammurabiego i prawo rzymskie aby eliminować jednostki zbrodnicze i sadystyczne lub tak zdemoralizowane, że niezdolne do istnienia w społeczeństwie. Perechodnik to kanalia która się wybiela, idąc twoim tokiem rozumowania można wytłumaczyć Hitlera i Mao czy Stalina. Martwi mnie Muchor twoja kondycja moralna bo o autorce artykułu mam już wyrobioną opinię.