Czy Luke Skywalker walczył z nazistami?
artykuł | | Autor: Dawid Rydzek
Czyżby tak zachęcano szturmowców do rekrutowania się? (nazistowski plakat propagandowy i zdjęcie szturmowca z Tokyo Game Show 2007, fot. Shin, lic, CC BY 2.0, wikimedia commons).
„Gwiezdne wojny”. Opowieść, która rozgrywała się „dawno, dawno temu w odległej galaktyce”. Czy aby na pewno? Wiele wskazuje na to, że Imperium to tak naprawdę… Kosmiczna Trzecia Rzesza.
Urodzony w 1944 roku w Kalifornii George Lucas, twórca „Gwiezdnych Wojen”, spędził młodość z dala od koszmarów konfliktu zbrojnego. Zimna wojna, w czasie której dorastał, nie przerodziła się w otwarcie starcie. Być może właśnie dlatego Lucas szukał inspiracji dla gwiezdnej sagi we wcześniejszym konflikcie – okrutnej i znacznie bardziej spektakularnej II wojnie światowej.
Oprócz efektownych strzelanin i ataków amerykańskiego reżysera zainteresował również aspekt polityczny tego konfliktu. W żadnej z dotychczasowych części „Gwiezdnych Wojen” nie brakuje rzecz jasna widowiskowych bitew, niemniej główną osią fabuły jest stopniowa przemiana panującego w galaktyce ustroju. Żywcem przypominającej dzieje Niemiec.
Od demokracji do dyktatury
Powstała po I wojny światowej Republika Weimarska była państwem demokratycznym – do czasu, gdy wyborów w 1933 roku nie wygrała partia NSDAP z Adolfem Hitlerem na czele. Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników już od kilku lat rosła w siłę, a w wyniku narastających kryzysów gospodarczych i społecznych udało jej się w końcu zdobyć parlamentarną większość.
Naziści szykują się do przejęcia władzy… jak Sithowie (Parteitag w Norymbergii, 1927 rok, Bundesarchiv, Bild 146-1969-054-53A, lic. CC-BY-SA 3.0 de).
Ten demokratyczny wybór szybko okazał się jednak dla ustroju Niemiec rewolucyjny. Hitler zaczął pełnić funkcję prezydenta i kanclerza jednocześnie (jako Wódz i Kanclerz Rzeszy), a ustawa o pełnomocnictwach rządu, według której mógł wydawać ustawy sprzeczne z konstytucją, zapewniła mu właściwie władzę absolutną.
Tak jak Republika Weimarska zmieniła się wolą większości w Trzecią Rzeszę, tak Republika ze świata „Gwiezdnych Wojen” przekształciła się w Imperium Galaktyczne. Kanclerz Palpatine, podobnie jak Hitler, zdobył nieograniczoną władzę nie w wyniku zamachu stanu, ale tradycyjnego głosowania w parlamencie.
Oczywiście grany przez Iana McDiarmida bohater osiągnął swój cel dzięki spiskom i potajemnemu pozbywaniu się przeciwników, niemniej nie można uznać, że przechwycił ster rządów siłą. Jako kanclerz kierujący Republiką z jednej strony i lord Sith stojący na czele Separatystów z drugiej, tak manipulował senatem, że ten postanowił powierzyć mu władzę absolutną. Więc tak ginie wolność. Przy burzy oklasków – komentowała w „Zemście Sithów” Padmé Amidala.
Artykuł powstał m.in. na podstawie książki Chrisa Taylora „Gwiezdne wojny. Jak podbiły wszechświat?” (Znak Horyzont 2015).
Palpatine i Hitler
Proces przejścia od demokracji do dyktatury to nie jedyne, co zaczerpnął z historii Niemiec George Lucas. To właśnie na wspomnianym już wodzu III Rzeszy twórca „Gwiezdnych Wojen” modelował postać Wielkiego Kanclerza Sheeva Palpatine’a. Przywódca Imperium i jeden z głównych czarnych bohaterów kosmicznej sagi, podobnie jak Adolf Hitler, nie sprawiał wrażenia zbyt niebezpiecznego.
Palpatine był spokojny i wyrachowany, a jego wygląd – mężczyzny zadbanego, ale już nadszarpniętego wiekiem – nie budził specjalnego strachu czy respektu. Kanclerz Republiki zdobywał szacunek dzięki swojemu urokowi osobistemu i zdolnościom do intryg. Zawsze doskonale wiedział, do kogo się uśmiechnąć, kogo poprosić o przysługę i komu udzielić dobrej rady.
O autorze
Dawid Rydzek - Dziennikarz, filmoznawca i krytyk filmowy. Na co dzień pracuje w Faktach TVN, po godzinach zajmuje się blogiem kulturapolityczna.pl. W wolnych chwilach pisze doktorat na temat wpływu seriali politycznych na światopogląd odbiorców.
Zobacz też
Czy wiesz, że ...
...pogrzeb Reinharda Heydricha w 1942 roku był kolosalną uroczystością, w której udział wzięli najważniejsi przywódcy III Rzeszy, z samym Fuehrerem na czele? Heinrich Himmler w trakcie przemówienia powiedział: „Ty, Reinhardzie Heydrichu byłeś naprawdę dobrym esesmanem”.
...poeta francuski Paul Eluard był tak dumny ze swojej pięknej żony, że nosił w portfelu jej nagie zdjęcia, które pokazywał swoim rozmówcom?
...jeden z najpotężniejszych rodów w historii Polski sfałszował swój rodowód? Genealodzy na usługach familii wyprowadzali pochodzenia Radziwiłłów od litewskiego księcia Narymunta. W rzeczywistości wywodzili się oni ze zwykłego bojarskiego rodu.
... żona rządzącego Rwandą dyktatora Juvénala Habyarimana, choć próbowała wszystkim wmówić, że jest kurą domową, w rzeczywistości rządziła krajem. Była u steru władzy także wtedy, gdy rozpoczęło się ludobójstwo. Nie miała zamiru go powstrzymywać.
Komentarze (10)
Dodaj komentarz
Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.
Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.
Informujemy, że nasza strona może dostosowywać treści reklamowe do Twoich zainteresowań i preferencji. Aby to robić, potrzebujemy Twojej zgody na przechowywanie plików cookies oraz podobnych technologii w Twoim urządzeniu końcowym oraz na przetwarzanie danych w celach personalizacji treści marketingowych.
Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie, w tym poprzez profilowanie przez Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, Twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach stosowanych w serwisie przez Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK i zaufanych partnerów w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam w tym serwisie oraz w Internecie.
Pamiętaj, możesz w każdej chwili nie wyrazić zgody lub cofnąć zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Szczegóły dotyczące wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w ustawieniach.
Informujemy także, że poprzez korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień prywatności w Twojej przeglądarce wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania treści marketingowych i reklam.
Więcej informacji na temat zasad przetwarzania danych osobowych, w tym o Twoich uprawnieniach, znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.
Jak to historia przekłada się ładnie na popkulturę :)
Myśle, że to troche przesadzone. Nazizm niestety mial to do siebie, że był bardzo „teatralny”, „wizualny”, np. wymyślili widowiska typu „światło i dźwięk”. III Rzesza była czymś w rodzaju zbiorowej hipnozy, halucynacji wywołanej przez pewne bodżce wizualne. To jest atrakcyjne dla filmowców. A już nazwanie logo Gwiezdnych Wojen „faszystowskim” to znaczna nadinterpretacja, mnie to raczej kojarzy się z tania dyskoteką z lat 70 :)
Harrison Ford jako Hans Kloss ? :-)
Akurat mundury Floty Imperium były wzorowane na mundurach Cesarskiej Armii Japońskiej. Zresztą fascynacja Lucasa kulturą Azji jest powszechnie znana.
Naciągane… Totalitaryzm komunistyczny był by równie „inspirujący” tyle że siermięga państwa chłopów i robotników była całkiem nie filmowa…
czemummnie za anonima uznało?
Przesada. Dorabianie ideologii, nic więcej. Poza tym stroje szturmowców i samego Dartha Vadera były wzorowane na samurajskich zbrojach.
„Obydwaj publicznie popierali demokrację, podczas gdy po cichu opracowywali plan zniszczenia jej.” – bzdura. Adolf Hitler publicznie ZAWSZE krytykował demokrację, system wielopartyjny itd. przeciwstawiał demokracji zasadę wodzostwa oczywiście publicznie.
Po co siegac po hitlera i jego wesolej gromadki skoro mamy w polsce partie zwana Paranoja i Szalenstwo(czy jakos tak)
Według mnie to bzdury. Nie chciało mi się nawet czytać tego bełkotu do końca. Czego to ludzie już nie stworzą swoją wyobraźnią :D