Ciekawostki Historyczne

Historia religii i wierzeń

Jak wyglądał chrzest Litwy?

Litwa długo opierała się chrześcijaństwu. W końcu jednak przyjęła nową wiarę – gdy Władysław Jagiełło został królem Polski. Jak wyglądał jej chrzest?

22 lutego 2025 | Autorzy: Robert Frost

Elegia dla bidoków

Od ponad 60. tygodni bestseller „New York Timesa”, niemal 2 miliony sprzedanych egzemplarzy. Prawa do tłumaczenia nabyli wydawcy z kilkunastu krajów. W produkcji film w...

4 lutego 2025 | Autorzy: Redakcja

Czy Carl Jung był okultystą?

Większość ludzi zna go jako psychiatrę i psychologa, badacza kultury, miłośnika sztuki oraz ucznia Freuda. Ale Jung interesował się też... wiedzą tajemną.

24 stycznia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Czym był małpi proces?

W USA teoria ewolucji początkowo została uznana za... demoralizującą. W kilku stanach zakazano jej nauczania w szkołach. Zaowocowało to tzw. małpim procesem.

19 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Męczęństwo Iwana Tyszkiewicza

W dobie reformacji Polska była oazą tolerancji? Bynajmniej! Pierwszy męczennik unitariański zginął nad Wisłą, a do jego śmierci przyłożyła rękę sama królowa.

5 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Miejsca kultu pogan w Polsce

Najsłynniejszym miejscem kultu pogan w Polsce jest Wolin. Ale w naszym kraju nie brak kurhanów, świętych gajów i kamiennych kręgów. Oto parę tych mniej znanych.

23 grudnia 2024 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Boże Narodzenie w średniowieczu

Zamiast choinki – polano, ubrania i klejnoty w prezencie oraz „składkowa” świąteczna uczta. Jak celebrowano Boże Narodzenie w średniowiecznej Europie?

22 grudnia 2024 | Autorzy: Frances Gies

I sobór nicejski (325)

Pierwszy sobór nicejski miał zjednoczyć chrześcijan wokół wspólnie ustalonego credo. Ale odgórnie narzucona doktryna nie wszystkim przypadła do gustu...

9 grudnia 2024 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Chrzest króla Chlodwiga I

Chrzest króla Franków Chlodwiga w obrządku nicejskim był momentem zwrotnym w historii Europy. Ale niewiele brakowało, by potoczyła się ona zupełnie inaczej.

3 grudnia 2024 | Autorzy: Peter Heather

Wampirzyca Zosia spod Torunia

Polska „wampirzyca” spod Torunia, nazwana przez naukowców Zosią, zyskała twarz. Kim była zmarła 350 lat temu młoda kobieta i dlaczego wzbudziła sensację?

18 listopada 2024 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Weles – słowiański Hades

Słowiański Weles panował nad światem umarłych. Ale czy tylko? Pewne koncepcje co do jego roli są dość… egzotyczne. Co bóg podziemi miał wspólnego z wołami?

15 listopada 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Wielka schizma zachodnia

W 1378 roku prawowitymi wysłannikami Boga na ziemi ogłosiło się nagle dwóch papieży. Wielka schizma zachodnia wkrótce doprowadziła do rozpadu katolicyzmu.

13 listopada 2024 | Autorzy: Bart van Loo

Tumult krakowski w 1574 roku

Niewiele brakowało, by w XVI wieku w Polsce wybuchła wojna domowa o podłożu religijnym! Wszystko zaczęło się od ślubu i garstki niezadowolonych studentów.

10 listopada 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Jak nomadzi zmienili świat?

Chowali zmarłych w potężnych kurhanach z licznymi skarbami, podarowali ludzkości prajęzyk i wiarę w boga nieba. Jak nomadzi ukształtowali naszą cywilizację?

1 listopada 2024 | Autorzy: Anthony Sattin

Uciekinier z Auschwitz

Porywająca opowieść o życiu Rudolfa Vrby, pierwszego Żyda, który zdołał uciec z Auschwitz.

18 września 2024 | Autorzy: Redakcja

Miłość zostawiłam w getcie

Dramatyczna i wzruszająca historia dwóch Żydówek, które rozdzielił mur getta

9 września 2024 | Autorzy: Redakcja

„Proces Steigera”. Wyrok, który wstrząsnął Polską

Uniewinnienie Steigera wzbudziło ogromne poruszenie – podczas gdy Lwów świętował, prasa narodowa grzmiała o triumfie "żydowskich dolarów" i nawoływała do konsolidacji w walce z rzekomym...

5 września 2024 | Autorzy: Grzegorz Gauden

Historia paryskiej Notre-Dame

Historia nie oszczędzała tej monumentalnej katedry. I nie chodzi tu wyłącznie o niedawny pożar. Słynna paryska Notre-Dame ma naprawdę burzliwe dzieje...

3 września 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Perun – starosłowiański Zeus

Między mitologią słowiańską i grecką są pewne podobieństwa. W obu występował gromowładny bóg. Ale Perun, zamiast na Olimpie, przesiadywał na... dębie.

14 sierpnia 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Kult Rozumu i Istoty Najwyższej

Jedyne, w czym rewolucjoniści byli zgodni, to to, że katolicyzm należy wytępić. Ale czym go zastąpić? Wyobrazić sobie Robespierre’a w roli „papieża” nie byłoby łatwo...

18 lipca 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Antysemityzm na Uniwersytecie Poznańskim

Przedwojenny Poznań nazywano bastionem endecji, a poznaniacy krzywo patrzyli na Żydów. Działały tam nawet bojówki, których jedynym zajęciem było bicie Żydów.

13 lipca 2024 | Autorzy: Łukasz Leśny

Wielka rewolucja… antykościelna

W ogarniętej rewolucją Francji król, stary porządek i niezliczeni wrogowie nowej władzy musieli umrzeć. Również Kościół katolicki zamierzano wytępić do ostatka.

8 lipca 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Wizyta Lutra w Rzymie

Jeśli istnieje piekło, Rzym jest na nim zbudowany – pisał Luter. Po wizycie w mieście uznał, że księża to degeneraci, a papież jest nikczemny jak...

13 czerwca 2024 | Autorzy: Ferdinand Addis

Historia ayahuaski

W USA i Europie halucynogenne środki stały się popularne dopiero w latach 60. XX wieku. Mieszkańcy Amazonii od tysiącleci używali zsyłającej wizje ayahuaski.

2 czerwca 2024 | Autorzy: Michał Piorun

Boże Ciało w międzywojniu

Dziś dla wielu to okazja do przedłużenia weekendu, ale sto lat temu Boże Ciało było jednym z najważniejszych świąt w kościelnym kalendarzu. Jak je obchodzono?

30 maja 2024 | Autorzy: Redakcja

Krwawa pierwsza wyprawa krzyżowa i zdobycie...

Gdy w 1095 roku Urban II wezwał chrześcijan do zniszczenia „podłej rasy” Turków i odebrania Grobu Świętego niewiernym, tysiące krzyżowców ruszyły do Jerozolimy.

27 maja 2024 | Autorzy: Simon Sebag Montefiore

Indeks ksiąg zakazanych

Bez pozwolenia kościelnych władz nie wolno było ich czytać, rozpowszechniać, ani nawet posiadać na półce! Czyje książki Kościół katolicki uznał za bluźniercze?

28 kwietnia 2024 | Autorzy: Emma Smith