Ciekawostki Historyczne
Druga wojna światowa

Odkrycie, które przywraca pamięć. Wyjątkowa kolekcja unikalnych zdjęć powojennej Warszawy w zbiorach Instytutu Strat Wojennych

Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego zaprezentował niezwykłe odkrycie – kolekcję niemal trzech tysięcy niepublikowanych fotografii powojennej Warszawy. Zdjęcia zgromadzone przez architekta Andrzeja Leonarda Nitscha ukazują zrujnowane miasto tuż po zakończeniu II wojny światowej – miejsca, których dziś często już nie ma na mapie stolicy oraz nieznane dotąd szczegóły, związane z odbudową.

„Kolekcja zdjęć Andrzeja Nitscha to nie tylko dokumentacja zniszczeń Warszawy, ale też wyjątkowe świadectwo narodowej determinacji w odbudowie stolicy. To źródło wiedzy o przeszłości, które pozwala zrozumieć skalę poświęcenia i odwagi tamtych pokoleń.” – podkreślił dr Bartosz Gondek, Dyrektor Instytutu Strat Wojennych.

„To zbiór o wyjątkowej wartości dokumentalnej i emocjonalnej – kronika odradzającej się Warszawy, której duch przetrwał zgliszcza i śmierć.” – dodała Aldona Machnowska-Góra, Zastępczynią Prezydenta m.st. Warszawy.

Nitsch, architekt i pracownik Biura Odbudowy Stolicy, utrwalił moment narodzin nowej Warszawy. W czasie pracy w BOS stworzył zbiór ponad czterech tysięcy fotografii, dokumentujących zarówno wojenne ruiny, jak i pierwsze etapy odbudowy miasta. W zbiorach ISW znajduje się dziś 2868 zdjęć, a kolejne, około 1200 fotografii, przechowywane jest w Narodowym Instytucie Dziedzictwa.

Warszawa. Miasto powstałe z ruin

„Kolekcja wyróżnia się autentyzmem i skalą ujęć. To nie tylko bezcenne źródło historyczne, ale i wizualna kronika dramatycznych losów stolicy, od ruin po pierwsze ślady nadziei. – mówił podczas konferencji znany varsawianista, Jerzy Majewski. – Na zdjęciach widać m.in. zburzone kamienice, powstańcze barykady, miejsca kaźni, a także makiety i szkice prof. Jana Zachwatowicza, dokumentujące proces odbudowy Starego Miasta. Unikatową część zbioru stanowią fotografie budynków, które decyzją BOS i władz miasta zostały ostatecznie rozebrane.”

Andrzej Leonard Nitsch (1911–2002) był architektem, absolwentem Politechniki Lwowskiej i członkiem warszawskiego Stowarzyszenia Architektów RP. Po wojnie pracował w Biurze Odbudowy Stolicy, dokumentując przemiany miasta z niezwykłą precyzją i wrażliwością na detal.

Warszawa. Miasto powstałe z ruin

Instytut Strat Wojennych przygotowuje obecnie wystawy tematyczne i ekspozycje poświęcone nieistniejącym dziś warszawskim budowlom. W przyszłości planowane są kolejne wydarzenia popularyzujące dorobek Andrzeja Nitscha. Cały zasób kolekcji jest dostępny dla badaczy i historyków w siedzibie Instytutu.

Prezentacja kolekcji była wspólnym przedsięwzięciem, którego partnerami byli: warszawski ratusz, Dom Spotkań z Historią w Warszawie, Lech Parell, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jakub Stefaniak, Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Warszawa. Miasto powstałe z ruin

Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego prowadzi interdyscyplinarne badania nad wszelkimi skutkami okupacji niemieckiej i sowieckiej w XX wieku. Działa na rzecz dokumentowania strat wojennych oraz upowszechniania wiedzy o historii Polski w kraju i za granicą.

Źródło: Instytutu Strat Wojennych

fot.Materiał prasowy

Ulica Krakowskie Przedmieście. Pomnik Adama Mickiewicza [oderwana głowa]. 10 czerwca 1948

Ulica Karowa. 26 sierpnia 1948

 

Ulica Mariensztat, kamienica z napisem propagandowym „Ten dom zbudujemy w 19 dni dla uczczenia zjednoczenia partii.”

Ulica Grodzka. Stajnie królewskie. 13 kwietnia 1948

 

Ulica Freta 4, 6, 8, 10. czerwiec 1946

 

Pałac Teppera, 3 kwietnia 1948

Ulica Nowy Świat. Bunkier niemiecki. kwiecień 1945

Zobacz również

Druga wojna światowa

Jak Breslau stał się Wrocławiem – historia miasta zniszczonego i odrodzonego

Wrocław, dawny Breslau, przeszedł drogę od nazistowskiej twierdzy po polskie miasto. Zrujnowany w wojnie, odrodził się jako wielokulturowy ośrodek. Jak wyglądała ta droga?

27 września 2025 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Druga wojna światowa

Manifest Lipcowy i PKWN – narzucona fikcja, która zbudowała realną władzę

To był dokument, który oficjalnie powstał w Polsce, ale faktycznie został nam „zaimportowany” – ze Wschodu. Narzucony, złożony z górnolotnych deklaracji, które miały nigdy nie...

14 sierpnia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Druga wojna światowa

Wystawa Praga ’44 – nieznana historia powstania warszawskiego na prawym brzegu Wisły

Wybuch powstania warszawskiego podzielił Warszawę wzdłuż linii Wisły. Historia miasta od sierpnia 1944 do stycznia 1945 roku to dwie odrębne, choć związane z sobą opowieści....

23 sierpnia 2024 | Autorzy: Redakcja

Dwudziestolecie międzywojenne

Pomnik Chopina w Warszawie

To, że ten pomnik w ogóle mógł powstać, zawdzięczamy pewnej kobiecie. Powstał na bazie „buntowniczego” projektu, a Niemcy zniszczyli pierwszą jego wersję.

26 maja 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Dwudziestolecie międzywojenne

Jak będzie wyglądał odbudowany Pałac Saski w Warszawie? Znamy zwycięski projekt

Zakończono konkurs architektoniczny na odbudowę Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla i kamienic przy ul. Królewskiej w Warszawie. Zwycięzcą została pracownia WXCA Group sp. z o.o.

13 października 2023 | Autorzy: Redakcja

Druga wojna światowa

Odbudowa Warszawy po wojnie

Miała zostać zrównana z ziemią, by zrobić miejsce dla nowego, nazistowskiego tworu. Ale Warszawa przetrwała, choć pierwsze lata jej odbudowy nie były łatwe.

1 września 2023 | Autorzy: Herbert Gnaś

KOMENTARZE

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W tym momencie nie ma komentrzy.

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.