Ciekawostki Historyczne

Pokazy dziwadeł zapewniały osobom o nietypowym wyglądzie schronienie i możliwość zarobku. Jednak historia „żywego szkieletu” pokazuje, że nie wszystkim...

Isaac W. Spraque przyszedł na świat 21 maja 1841 roku w East Bridgewater w Massachusetts. Przez pierwsze kilkanaście lat życia chłopiec nie wyróżniał się na tle rówieśników. Był zdrowy i rozwijał się normalnie. Wszystko zmieniło się po 12. urodzinach. Isaac zaczął uskarżać się na skurcze (doskwierające mu szczególnie po pływaniu). Ponadto – pomimo wilczego apetytu – drastycznie zaczął tracić na wadze. Zaniepokojeni rodzice rozpoczęli wędrówkę po stanowych lekarzach w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: co doskwiera ich synowi? Niestety, ówczesna medycyna nie była w stanie postawić diagnozy. Jeden z lekarzy zasugerował nawet, że przyczyną problemów Isaaca może być… zbyt częste pływanie.

Czytaj też: Ile „wybryki natury” zarabiały w XIX-wiecznej Ameryce?

Chude życie

Już jako dorosły przy wzroście 168 cm Isaac ważył ok. 19–19,5 kg. Choroba spowodowała, iż mężczyzna nie był w stanie podjąć żadnej pracy wiążącej się z choćby najmniejszym wysiłkiem fizycznym. Musiał jednak w jakiś sposób zadbać o swoje utrzymanie. Dlatego zaczął uczyć się zawodu od ojca – szewca. Poza tym pomagał przy prowadzeniu sklepu spożywczego. Oba te zajęcia okazały się jednak zbyt męczące, przez co nie mógł się im w pełni poświęcić.

Już jako dorosły przy wzroście 168 cm Isaac ważył ok. 19–19,5 kg.fot.domena publiczna

Już jako dorosły przy wzroście 168 cm Isaac ważył ok. 19–19,5 kg.

Jego sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej, gdy z początkiem lat 60. XIX wieku stracił rodziców. Był to ostateczny cios, który zmusił Isaaca do poszukania alternatywnego źródła utrzymania. Stały się nim występy w tak zwanych sideshows – widowiskach cyrkowych i pokazach dziwadeł organizowanych m.in. podczas jarmarków.

Zobacz również:

Szkieletowa atrakcja

Isaac Spraque zaczął być promowany jako „żywy szkielet” czy „oryginalny chudy człowiek”. Jego choroba wyróżniała go spośród innych wychudzonych „dziwadeł”, których unikalność wynikała z celowego głodzenia się. Schorzenie Sprague’a bardzo szybko zwróciło uwagę słynnego P.T. Barnuma. Zaprosił on mężczyznę do występów w znajdującym się w centrum Nowego Jorku Barnum’s American Museum. W zamian zaoferował całkiem hojne wynagrodzenie. Isaac miał zarabiać 80 $ tygodniowo (obecnie to ok. 1 500 $).

fot.Century Flashlight Photographers, Inc. Edward J. Kelty, prezes

Ringling Brothers skład „Kongresu dziwaków” w 1924 r.

W ten oto sposób Sprague zajął miejsce wśród brodatych dam i olbrzymów, przyciągając ciekawskich gapiów pragnących zobaczyć „żywy szkielet”. Jego kariera w muzeum Barnuma trwała do marca 1868 roku. Wówczas to budynek tej nietuzinkowej atrakcji strawił pożar. Sam Isaac ledwo uszedł z niego z życiem. Po tych wydarzeniach postanowił zrobić sobie przerwę od show biznesu.

Czytaj też: Ludzkie zoo, czyli podglądanie „dzikiego”

Rodzinne szczęście

Wrócił do Massachusetts, gdzie poznał Tamar Moore. Niebawem para wzięła ślub. Ich małżeńskie życie początkowo było udane i spokojne. Doczekali się nawet trójki zdrowych synów. Isaac stwierdził wtedy, że „życie, które czasami wydawało się tak mało warte zachowania, teraz stało się cenniejsze”.

Zdawało się, że Sprague nareszcie odnalazł szczęście. Było to jednak bardzo złudne uczucie. Szybko powróciły do niego problemy życia codziennego, z których najważniejszym był brak możliwości podjęcia normalnej pracy. Każde zajęcie wymagało od niego energii, jakiej nie mogło wykrzesać z siebie jego 19-kilogramowe ciało. Potrzeba utrzymania rodziny zmusiła go do powrotu do Barnuma. Tym razem impresario zaproponował mu dołączenie do obwoźnych pokazów. Isaac zaczął swoimi występami zachwycać nie tylko publiczność w Stanach Zjednoczonych, ale również w Kanadzie, Wielkiej Brytanii oraz reszcie Europy.

Czytaj też: Ella Harper – The Camel Girl

Szkodliwy sukces

Chociaż cieszył się niesłabnącą popularnością, Sprague nie lubił cyrkowego życia. Wielokrotnie szukał pracy w innych miejscach. Niestety choroba miała coraz bardziej wyniszczający wpływ na jego organizm, utrudniając mu spożywanie nawet minimalnych ilości składników odżywczych. Isaac szybko się męczył. Coraz częściej zdarzały mu się omdlenia. By ich uniknąć, mężczyzna zaczął nosić na szyi butelkę słodzonego mleka. To pozwalało mu utrzymywać ciało w stanie odżywienia przez cały dzień.

W 1882 roku po licznych badaniach lekarskich w końcu zdiagnozowano u Isaaca atrofię mięśniową. Na tę samą chorobę cierpiała widoczna na zdj. Rosa Lee Plemons.fot.Gould & Pyle – Anomalies and Curiosities of Medicine/domena publiczna

W 1882 roku po licznych badaniach lekarskich w końcu zdiagnozowano u Isaaca atrofię mięśniową. Na tę samą chorobę cierpiała widoczna na zdj. Rosa Lee Plemons.

Za złym zdrowiem szła w parze pogarszająca się sytuacja finansowa. Przed swoimi kłopotami Spraque uciekał w hazard. Jednak nie miał szczęścia do gier, co przypłacił dużymi długami. Te przypieczętowały jego los. Musiał pracować w cyrku, gdyż tylko jako dziwaczna atrakcja był w stanie zarabiać godne pieniądze i jakoś wiązać koniec z końcem.

Czytaj też: Wielki Lentini. Życie „dziwadła”

Diagnoza

Lata jednak mijały, przynosząc kolejne zmiany w różnych dziedzinach życia – w tym również medycynie. W 1882 roku po licznych badaniach lekarskich w końcu zdiagnozowano u Isaaca atrofię mięśniową, objawiającą się agresywnym zanikiem tkanki mięśniowej. Niestety diagnoza nie równała się możliwością wyleczenia. Jedyne, co lekarze z Harvard Medical School byli w stanie zaoferować mężczyźnie, to 1000 $ (obecnie ok. 30 000 $) w zamian za przekazanie ciała po śmierci do badań. Zresztą jak czas miał pokazać – koniec Isaaca był naprawdę bliski.

Permanentny stres oraz brak prawidłowego odżywiania doprowadziły niebawem do zgonu Sprague’a. Zmarł w Chicago, 5 stycznia 1887 roku. Odszedł pogrążony w głębokim ubóstwie. Nie jest jasne, czy jego ciało rzeczywiście trafiło do Harvard Medical School. Jego grób można dziś odwiedzać w rodzinnym mieście jego żony – Hanson w stanie Massachusetts.

Bibliografia

  1. Morgan Dunn, Isaac Sprague Found Sideshow Fame As The ‘Living Skeleton’ — But His Offstage Story Was Tragic, allthatsinteresting.com (dostęp: 13.07.2022).
  2. Isaac W. Sprague – The Original Living Skeleton, thehumanmarvels.com (dostęp: 13.07.2022).
  3. Zaklęte w kadrze: „Żywy szkielet”. Chorobę zdiagnozowano, gdy miał 41 lat, onet.pl (dostęp: 13.07.2022).
  4. Isaac W. Sprague, The Original Thin Man, (dostęp: 13.07.2022).

KOMENTARZE

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W tym momencie nie ma komentrzy.

Zobacz również

Nowożytność

Niepokonany Eclipse. Wygrał wszystkie wyścigi w swojej karierze, dziś nawet 80% koni wyścigowych pełnej krwi angielskiej jest jego potomkami

Nie było biegu, w którym by wystartował i przegrał. Jego zwycięstwa były miażdżące – i z tego powodu musiał zakończyć karierę na rzecz... płodzenia źrebaków.

7 marca 2023 | Autorzy: Herbert Gnaś

Nowożytność

W wieku 20 lat mierzył 71 cm, nigdy nie przekroczył wzrostu 5-latka. Mówiono o nim Joujou – „zabaweczka”. Kim był najsłynniejszy karzeł I Rzeczypospolitej?

Józef Borusławski miał trudne życie. Słynny karzeł bywał w miejscach niedostępnych dla przeciętnych ludzi, lecz mimo popularności traktowano go jak zwierzę.

24 lutego 2023 | Autorzy: Herbert Gnaś

Dwudziestolecie międzywojenne

Prawdziwy Superman pochodził z Polski! Był znany jako najsilniejszy człowiek świata i Król Żelaza. Niesamowita historia Zishego Breitbarta

W roku 1991 wydano w USA kolejny komiks opowiadający historię Supermana. Bohater przypomniał w nim sobie swoje pochodzenie i … wrócił do Polski!

15 stycznia 2023 | Autorzy: Jacek Perzyński

Nowożytność

Gdy go znaleziono, był nagi i nie umiał chodzić ani mówić, choć miał już 12 lat. Tragiczna historia dzikiego chłopca z Hemln

W 1725 r. brytyjski król Jerzy I wybrał się do rodzinnego Hanoweru. Podczas polowania w lesie koło Hameln natrafił na dziecko, które wkrótce zaszokowało Londyn.

20 września 2022 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

XIX wiek

Zrobił międzynarodową karierę jako człowiek lew. Urodził się... koło Płocka

W wielu krajach był znany jako Lionel. Rzadka choroba genetyczna sprawiła, że Stefan Bibrowski został sławny. Jak wyglądało życie człowieka o lwiej twarzy?

2 maja 2022 | Autorzy: Gabriela Bortacka

XIX wiek

Cyrkowa gwiazda o trzech nogach i... dwóch penisach. Kim był Wielki Lentini?

Frank Lentini był sławnym artystą, dwukrotnie się ożenił i spłodził czworo dzieci. Od innych odróżniała go ponadprzeciętna charyzma, trzy nogi i… dwa penisy.

20 kwietnia 2022 | Autorzy: Paweł Filipiak

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.