Ojciec WSZYSTKICH dzieci. Galeria najbardziej kuriozalnych ilustracji Stalina z dziatwą

„Dziękujemy towarzyszu Stalin za nasze szczęśliwe dzieciństwo” w 1936 roku.

Przyniesione przez dzieci naręcza kwiatów sprawiły chyba Stalinowi ogromną przyjemność. Na to przynajmniej  wskazuje jego delikatny uśmiech. A może po prostu cieszył się, że „artysta” przedstawił go znacznie większego nie tylko od dzieci, ale i od budynku w tle?

„Róże dla Stalina” – obraz socrealistycznego twórcy Borysa Władymirskiego z 1949 roku. Dzieło to zresztą uważane jest za klasyczny przykład propagandowej twórczości socrealistycznej.

Obraz Borysa Władymirskiego to klasyka propagandy. Jest tu wszystko: imponujący przywódca, szczęśliwe dzieci, kwiaty w rozkwicie i błękitne niebo.  Aż chciałoby się wiedzieć, jak na socrealistyczne dzieło zareagował sam Stalin. Bo postać na obrazie zdaje się kwiatów w ogóle nie zauważać. Ani dzieci, jeśli już o tym mowa.

fot.domena publiczna

„Opieka Stalina rozświetla przyszłość naszych dzieci”. Plakat Irakliego Toidze z 1947 roku.

Socrealizm bywał nieubłagany. Nawet oseski musiały dawać Stalinowi kwiatki. A w drugiej rączce obowiązkowo trzymać flagę ZSRR. Dobrze, że to tylko obraz, bo prawdziwe dziecko z przejęcia mogłoby coś upuścić i przy okazji uszkodzić trzymającego je pana z wąsem… Ale może dzięki takiemu doświadczeniu jego pierwsze słowo brzmiałoby: „Stalin”?

„Dziękujemy drogiemu Stalinowi za nasze szczęśliwe dzieciństwo”. Plakat autorstwa Niny Watoliny, powstały w 1950 roku.

Afekt malujący się na twarzy chłopca nie pozostawia wiele pola dla wyobraźni. Młodzieniec bardzo się cieszy z możliwości przytulania się do wodza. Mamy jednak wątpliwości co do dziewczynki. Naszym zdaniem mówi coś w rodzaju: „Stalinie, mam dwie sprawy. Po pierwsze, czy mogę dotknąć róży? Po drugie, czy weźmiesz mój bukiecik, mimo że się nie umywa do twojego?”. My na jej miejscu chyba balibyśmy się pytać.

„Stalin i dzieci”. Olej na płótnie autorstwa Konstantyna Titowa z 1950 roku.

Na obrazie Konstantyna Titowa do tradycyjnych kwiatów i dzieci dołączył chłopczyk grający na trąbce. Niestety koncert chyba nie wyszedł najlepiej, sądząc po minie dziewczynki znajdującej się tuż nad instrumentem. Na dodatek część zgromadzonej młodzieży straciła… twarze. Ze szczęścia?

„Dziękujemy partii, dziękujemy drogiemu Stalinowi, za nasze szczęśliwe, wesołe dzieciństwo”. Plakat Dmitrija Grinieca z 1937 roku.

Kolejny koncert na cześć Stalina… i kolejne podejrzenia, że nie była to uczta dla koneserów. Bo co innego może oznaczać ręka generalissimusa, spoczywająca na uchu młodzieńca z modelem radzieckiego samolotu w rękach? „No już, maleńki! Zasłonię ci uszka, nie będziesz musiał słuchać tego rzępolenia” – usłyszał pewnie chłopiec parę chwil wcześniej…

Wasyl Prokofiejewicz Jefanow „Stalin i Mołotow z dziećmi”. Socrealistyczny obraz propagandowy z 1947 roku.

Istna poranna sielanka. Józef Stalin, Wiaczesław Mołotow i trójka dzieci przemierzają ukwieconą łąkę. W planach, jak widać, nawet łapanie motyli. Oczywiście jeśli Stalin nie zaleje się wcześniej potem. Bo przecież skwar się z nieba leje, a on nie dość, że zapięty pod szyję, to jeszcze z zimowymi buciorami na nogach…

„Dziękujemy ukochanemu Stalinowi za szczęśliwe dzieciństwo”. Plakat autorstwa Wiktora Goworkowa z 1947 roku.

Co zrobić, gdy w krzakach czai się Stalin? Najlepiej podejść, przytulić się i zaprezentować swoje zabawki. Szczególnie, jeśli są wystarczająco patriotyczne, jak stateczek czy samolocik. Albo pochwalić się rysunkiem Kremla. Kto nie ma nic do pokazania, jak biedna stojąca z tyłu dziewczynka, słusznie się czerwieni.

„Stalin z dziećmi”. Obraz olejny Wiktora Jakowlewicza Konowałowa z lat pięćdziesiątych.

Jak wyglądała radziecka codzienność według Wiktora Konowałowa? Stalin siedzi sobie na ławeczce w parku, wokół niego zbiega się gromadka dzieci i zasypuje go swoim szczebiotem. Po prostu dzień jak co dzień. Zresztą może nie tylko radziecki, ale i polski, bo przecież Stalin to także „ojciec wszystkich polskich dzieci”.

„Dziękujemy towarzyszu Stalinie za szczęśliwe dzieciństwo” Plakat Niny Watoliny, Nikołaja Dienisowa, Władimira Prawdina i Zoi Ryłowej-Prawdiny z 1938 roku.

Nie ma Boga. Zatem nie ma Bożego Narodzenia. Dziadka Mroza chyba też już nie ma. Jest za to choinka, a na niej oczywiście takie świąteczne ozdoby, jak samoloty, spadochrony i rybki. A także znacznie bardziej tradycyjne gwiazdki, oczywiście w kolorze czerwonym. Ale dzieci chyba nie mają z czego się cieszyć, bo wygląda na to, że wszystkie prezenty w tym roku dostanie Stalin. Zwyczajowe kwiaty i flagi już na niego czekają.

„Wszystkiego najlepszego w nowym roku, kochany Stalinie„. Plakat autorstwa Konstantina Iwanowa z 1952 roku.

Bez Stalina nie mogły się też obejść obchody Nowego Roku. Nawet jeśli obecność wodza symbolizował jedynie portret wiszący na ścianie. Na obrazie Konstantina Iwanowa brakuje kwiatów, ale zachęcamy do przyjrzenia się ozdobom choinkowym. Chyba komuś pomyliły się pory roku…

„Kochany Stalin„.

Gdyby dziewczynka z obrazu mogła mówić, zadeklamowałaby pewnie: Choć ze mnie mała dziecina / Znam rozum i czyny Stalina. Albo: Przeszła zima, będzie lato, Dzięki Stalinowi za to! 

„Troska Stalina nas ogrzewa” w 1949 roku.

Jak widać, dzieci-kwiaty pojawiły się w Związku Radzieckim już w erze stalinowskiej. Przewodziła im głowa Stalina zatknięta na szpicy wieży. Dla niepoznaki została osadzona na wieńcu laurowym. Ale to nie wszystko – znano też dzieci-owoce! Najlepiej różnokolorowe winogrona i brzoskwinie.

Bibliografia:

1. Catriona Kelly, Children’s World: Growing up in Russia, 1890 – 1991, Yale University Press 2007.
2. Anita Pisch, The Personality Cult of Stalin in Soviet Posters, 1929–1953, ANU Press 2016.