Ciekawostki Historyczne
Druga wojna światowa

Podziękujmy Szwajcarom. Robili co mogli, by uratować życie Józefa Becka

W 1944 roku, gdy do Rumunii zbliżały się wojska radzieckie, Józef Beck wciąż był internowany na terenie tego kraju. 5 czerwca zmarł w osamotnieniu na gruźlicę. Nowo odkryte dokumenty pokazują jednak, że polskie władze do końca starały się wydostać go z uwięzienia. Pomagali w tym… Szwajcarzy.

Nowe materiały na temat prób uwolnienia byłego ministra spraw zagranicznych znalazły się nie w Polsce, Rumunii czy Londynie, lecz w Szwajcarii. Wynika z nich jednoznacznie, że jeszcze w maju 1944 roku helwecka dyplomacja starała się sprowadzić Józefa Becka do swojego kraju.

Dlaczego robiła to akurat Szwajcaria? Jako państwo neutralne, reprezentowała ona polskie interesy w sprzymierzonej z Niemcami Rumunii i sprawowała opiekę nad przebywającymi tam Polakami. Do tej pory nie były jednak znane świadectwa jakichkolwiek działań podejmowanych przez władze w Bernie na rzecz dawnego polskiego ministra.

Hermann Göring i Józef Beck w lipcu 1935 roku (fot. Lothar Schaack, Bundesarchiv,CC-BY-SA 3.0).

Hermann Göring i Józef Beck w lipcu 1935 roku (fot. Lothar Schaack, Bundesarchiv, CC-BY-SA 3.0).

Rumuńskie kłamstwo

O pomoc w wydostaniu Józefa Becka z Rumunii poprosił w maju 1944 roku polski poseł w Bernie Aleksander Ładoś. Materiały odnalezione przez dr Pawła Dubera z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku pokazują, że Szwajcarzy podjęli faktycznie starania w tej kwestii, ale były one bezowocne. Rumuński wicepremier Mihai Antonesco zapewnił jedynie, że polski minister zostanie ewakuowany w głąb kraju, co było nieprawdą.

Materiał powstał w oparciu o artykuł naukowy opublikowany w periodyku „Pamięć i Sprawiedliwość”.

Materiał powstał w oparciu o artykuł naukowy opublikowany w periodyku „Pamięć i Sprawiedliwość”.

Na początku czerwca polskie władze znów zwróciły się do Szwajcarów o wsparcie w sprawie umierającego w Rumunii Becka. Jak podkreśla Paweł Duber, inicjatywa ta była spóźniona i z góry skazana na niepowodzenie. Były minister zmarł, zanim dyplomacja Helwetów zdążyła cokolwiek zdziałać w tej materii.

Dalsza część artykułu pod ramką
Zobacz również:

***

Dlaczego dopiero wiosną 1944 roku spróbowano sprowadzić Józefa Becka do Szwajcarii? Należał on do osób w największym stopniu obciążanych odpowiedzialnością za klęskę wrześniową i miał wielu wrogów w polskich władzach na uchodźstwie. Pozostawienie go w Rumunii wielu osobom bardzo odpowiadało również ze względów politycznych.

Mimo to nie chciano, aby dawny minister polskiego rządu wpadł w ręce Niemców lub Sowietów. Stąd spóźnione starania o ewakuację na bezpieczny grunt.

Źródłem powyższego newsa jest:

Paweł Duber, Nieznane dokumenty dotyczące próby wydostania ministra Józefa Becka z Rumunii w 1944 roku, „Pamięć i Sprawiedliwość”, r. 2014, nr 2 (24), s. 447–452.

Zobacz również

Dwudziestolecie międzywojenne

Szkoła uczciwości czy partyjniactwa? Sprawdzamy jak wyglądało dzieciństwo przedwojennych polityków

Życiorysy ludzi Sanacji, którzy przejęli władzę w Polsce po zamachu majowym w 1926 roku, do dzisiaj budzą emocję. A jak wyglądała ich młodość? I jakie...

4 lipca 2016 | Autorzy: Paweł Stachnik

Druga wojna światowa

„Bogu dzięki za hitlerowców”. Czy sojusz polsko-nazistowski był możliwy?

W sierpniu 1941 roku w Warszawie umieszczono olbrzymie płachty, przedstawiające żołnierzy Wehrmachtu, zmierzających walczyć z Sowietami. – Na froncie wschodnim, u boku żołnierza niemieckiego są...

2 kwietnia 2014 | Autorzy: Michael Morys-Twarowski

Dwudziestolecie międzywojenne

Żydzi na Madagaskar! Alternatywna wersja historii

Na temat niespełnionych aspiracji kolonialnych II RP napisano już naprawdę wiele. Jednak, co by się stało gdyby historia potoczyła się inaczej i dajmy na to...

1 września 2013 | Autorzy: Rafał Kuzak

Dwudziestolecie międzywojenne

To było niechcący! Największe gafy dyplomatyczne II Rzeczpospolitej

Każdemu zdarza się czasem popełnić w towarzystwie jakąś gafę. A to nieodpowiednio się ubierze, powie coś głupiego czy niestosownego. Większość z takich faux pas da...

4 czerwca 2012 | Autorzy: Aleksandra Zaprutko-Janicka

Druga wojna światowa

Jedyne państwo, któremu Polska wypowiedziała wojnę w XX wieku!

Niewiele osób pamięta dziś, że od momentu odzyskania niepodległości w 1918 roku Polska wypowiedziała wojnę tylko jednemu krajowi. Konflikty z Rosją Radziecką i Trzecią Rzeszą...

12 sierpnia 2011 | Autorzy: Aleksandra Zaprutko-Janicka

KOMENTARZE (5)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

andrzej 64

TUTAJ NIE MOZNA CALOM ODPOWIEDZIALNOSC SKIEROWAC WOBEC JOZEFA BECKA ALE TEZ TRZEBA ZE CZESC ODPOWIEDZIALONOSCI PONOSZA FRANCJA I WIELKA BRYTANIA KTORE DALY POLSCE GWARANCJE NIEPODLEGLOSCI I TO ZE W RAZIE ATAKU NIEMIEC NA POLSKE ONI PRZYJDA POLSCE Z POMOCA MILITARNA A POLSKA MUSILA WALCZYC W OSAMOTNIENIU

    abd

    Owszem, można jeszcze oskarżyć resztę sanacyjnej wierchuszki. Za populizm (Polska jako potęga), szafowanie polską krwią (dowodzenie w 1939), za nieumiejętną politykę zagraniczną (iluzoryczne sojusze), gospodarczą (monopole chociażby) i wewnętrzną (prymitywna polonizacja)… Wymieniać można bez końca.

    sadam 2

    zamiast komentować skup się na ortografii !!!

Bombacjusz

Czy to ramach tej „pomocy” dostarczono niemal dwumetrowemu Beckowi paszport, w którym stało, iż właściciel tegoż jest wzrostu „średniego”?

Charlie

gen. Sikorski od zamachu majowego niecierpiał piłsudczyków. Całe szczęście, że w Kraju była inna sytuacja,

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.