Ciekawostki Historyczne

XIX wiek

W cieniu orła

Oparta na wydarzeniach historycznych, arcydowcipna nowela w mistrzowskim przekładzie Filipa Łobodzińskiego.

7 marca 2025 | Autorzy: Redakcja

Dobry Marks, zły Engels?

Myśl komunistyczną często uważa się za wspólne „dziecko” Marksa i Engelsa. Jednak w rzeczywistości ci dwaj mocno różnili się pod względem wyznawanych poglądów.

4 marca 2025 | Autorzy: Krzysztof Iszkowski

Bitwa o Alamo (1836)

„Pamiętajcie o Alamo!” – krzyczeli Teksańczycy zbuntowani przeciw władzy Meksyku. Bitwa o Alamo była jednym z najkrwawszych epizodów rewolucji teksańskiej.

3 marca 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Jak powstała Polonia w USA?

Zanim Polacy stali się jedną z najbardziej rozpoznawalnych grup etnicznych w Stanach Zjednoczonych, musieli pokonać tysiące kilometrów i przeciwności losu. Co skłoniło ich do emigracji?...

25 lutego 2025 | Autorzy: Zbigniew Byrski

Kapitalizm według Marksa

Niemal 160 lat temu Karol Marks wydał pierwszy tom „Kapitału”, w którym wyłożył podstawy swoich poglądów ekonomicznych. Czym według niego jest kapitalizm?

24 lutego 2025 | Autorzy: Krzysztof Iszkowski

Polska kolonizacja Brazylii

Na przełomie XIX i XX wieku ponad 100 tys. Polaków wyemigrowało do Brazylii. Obiecywano im raj na ziemi, ale na miejscu czekał... południowoamerykański koszmar.

21 lutego 2025 | Autorzy: Maria Procner

Romanse chłopców w edwardiańskiej Anglii

W szkołach prywatnych XIX i XX-wiecznej Anglii pozbawieni kontaktu z kobietami uczniowie wyrastali na greckich mitach o miłości między mężczyznami a chłopcami.

20 lutego 2025 | Autorzy: Wade Davies

Niezwykła Ida Pfeiffer

Ida Pfeiffer, jedna z pierwszych odkrywczyń, wyłamała się z XIX-wiecznych schematów. Dwa razy okrążyła świat, a swe przygody opisała w książkach podróżniczych.

14 lutego 2025 | Autorzy: Paula Apanowicz

Czym było powstanie dekabrystów?

Po śmierci Aleksandra I w Rosji nastał kryzys dynastyczny. Wykorzystali go spiskowcy, chcący obalić carat i wprowadzić oświeceniowe reformy. Z krwawym skutkiem…

3 lutego 2025 | Autorzy: Anna Baron-Jaworska

Meksyk vs USA sto lat temu

Relacje między USA a Meksykiem bywają napięte. W XIX wieku doszło nawet do otwartej wojny! Ale kłopotliwych incydentów nie brakowało również w XX wieku...

31 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Atrakcje Szklarskiej Poręby

Szklarska Poręba ma dużo do zaoferowania miłośnikom historii. Tradycje rzemieślnicze miasta sięgają średniowiecza, a wiele w różnej formie przetrwało do dziś.

26 stycznia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Romanowowie 1613-1918

MISTRZOWSKA BIOGRAFIA NAJPOTĘŻNIEJSZEJ DYNASTII CZASÓW NOWOŻYTNYCH

24 stycznia 2025 | Autorzy: Redakcja

Czy Carl Jung był okultystą?

Większość ludzi zna go jako psychiatrę i psychologa, badacza kultury, miłośnika sztuki oraz ucznia Freuda. Ale Jung interesował się też... wiedzą tajemną.

24 stycznia 2025 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Dowódcy Wielkiej Floty

Nowoczesna Wielka Flota miała zapewnić Wielkiej Brytanii triumf nad Niemcami w wielkiej wojnie. Kim byli admirałowie, którzy stanęli na jej czele?

23 stycznia 2025 | Autorzy: Robert K. Massie

Len – przekleństwo chłopek

W międzywojniu „patriotycznym obowiązkiem” Polek było noszenie ubrań z lnu. Chłopki wyprzedziły tę modę o stulecia, acz było to okupione potwornym wysiłkiem.

18 stycznia 2025 | Autorzy: Maria Procner

Polscy żuawi śmierci

Wzorowany na żuawach francuskich oddział Franciszka Rochebrune’a cechowała surowa dyscyplina i świetne wyszkolenie. Szybko zyskał miano formacji specjalnej.

15 stycznia 2025 | Autorzy: Marcin Moneta

Jak USA próbowały podbić Kanadę?

Pomysły Donalda Trumpa w kwestii aneksji Kanady nie są niczym nowym. Amerykanie już w XVIII i XIX wieku uważali, że sąsiedni kraj powinien być częścią...

14 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Narodziny morskiej potęgi Niemiec

Ostatni król Prus i cesarz niemiecki Wilhelm II marzył, by stworzyć światową potęgę, „Weltmacht”. W tym celu potrzebował jednak marynarki wojennej...

13 stycznia 2025 | Autorzy: Robert K. Massie

Truciciel z Lambeth

Trzy lata po ostatniej zbrodni Kuby Rozpruwacza w Londynie zginęła kolejna prostytutka. Tym razem seryjny morderca posługiwał się jednak innym narzędziem...

8 stycznia 2025 | Autorzy: Maria Procner

Najgorsi piraci w dziejach

Brutalnie napadali na statki, łupili je i pozbywali się załóg. Marynarze drżeli na sam widok czerwonej lub czarnej bandery z kościotrupem albo kieliszkiem...

7 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Prawdziwy koniec „Reduty Ordona”

W „Reducie Ordona” Mickiewicza główny bohater wysadza się w powietrze. W rzeczywistości jednak Ordon przeżył i nawet spotkał się z poetą… Co sobie powiedzieli?

6 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Powstanie chochołowskie

To miał być kolejny wielki zryw narodowy, ale w ostatniej chwili został odwołany. Jednak chochołowscy górale się o tym nie dowiedzieli – i stanęli do...

1 stycznia 2025 | Autorzy: Herbert Gnaś

Chłop, czyli… chodząca rzecz

Honor, siła, sukces – po tym można poznać „prawdziwego” mężczyznę. A gdzie w tym wszystkim chłopi zniewoleni przez pańszczyznę?

29 grudnia 2024 | Autorzy: Gabriela Bortacka

Porażka pod Bladensburgiem

Był to jeden z największych pogromów w historii USA, wydarzenie wstydliwe i żałosne. Czemu bitwa pod Bladensburgiem skończyła się sromotną porażką Amerykanów?

28 grudnia 2024 | Autorzy: Simon Winchester

Dzień chłopa pańszczyźnianego

Praca od świtu do nocy, brutalne kary za ociąganie się z robotą i niekończąca się lista obowiązków. Jak wyglądała codzienność pańszczyźnianych chłopów?

21 grudnia 2024 | Autorzy: Maria Procner

Kim był legendarny Sabała?

Ten przewodnik i gawędziarz był legendą polskich Tatr, acz cokolwiek kontrowersyjną... Nie tylko trudnił się kłusownictwem. Sabała był zwykłym zbójcą!

20 grudnia 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś

Polscy legioniści na Haiti

Polacy liczyli, że dzięki Napoleonowi odzyskają ojczyznę. Ale on miał wobec nich inne plany. Wysłał ich na Haiti, by tłumili dążenia niepodległościowe innych.

19 grudnia 2024 | Autorzy: Herbert Gnaś