Tropy dinozaurów na Mazowszu

Jak informują naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego, są to najlepiej zachowane pozostałości drapieżnych dinozaurów znalezione w Polsce. Niektóre z tropów mają nawet 40 centymetrów długości.

Naturalne odlewy

Do odkrycia doszło latem tego roku. Na tropy natrafili prof. dr hab. Grzegorz Pieńkowski z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego oraz dr Grzegorz Niedźwiedzki z Uniwersytetu w Uppsali. Pozostałości znajdowały się na płytach dolnojurajskich piaskowców w kamieniołomie w Borkowicach.

fot.Archiwum PIG-PIB

fot.Archiwum PIG-PIB Skan 3D powierzchni z tropami, ujawniający zagłębienie poszczególnych ich elementów oraz kolejne szczegóły anatomiczne

Znalezisko jest równie dobrze zachowane jak najlepsze skamieliny odkrywane dotychczas na Grenlandii, w Ameryce Północnej, Afryce Południowej czy w Chinach. Skany 3D śladów nóg odciśniętych w skale osadowej pokazują nawet utrwalone odciski łusek pokrywających palce dinozaurów! Prof. dr hab. Grzegorz Pieńkowski z PIG-PIB tłumaczy:

Aby taki stan zachowania był możliwy, musiała nastąpić w krótkim czasie sekwencja wydarzeń: ustąpienie z tego obszaru wód laguny, odsłonięcie ilastego dna, wejście dinozaurów na wciąż plastyczny (ale niezbyt grząski) grunt, wyschnięcie podłoża i utrwalenie tropów (na co dowodem są szczeliny z wysychania przecinające niektóre tropy), ponowne szybkie zalanie obszaru i równie szybkie przykrycie powierzchni przez sedymentację ławicy piasku nasuwającej się bariery – przez co ślady zostały utrwalone jako naturalne odlewy.

Czytaj też: W poszukiwaniu ropena – czy pterozaury przetrwały do naszych czasów?

Wyjątkowo cenne okazy

Poza tropami uczeni odnaleźli również ślady kości w formie pustek i odlewów w piaskowcach. Te znajdują się ponad warstwą, w której odkryto tropy, i stanowią podstawę do uzupełnienia wiedzy na temat zbiorowisk dinozaurów zamieszkujących prehistoryczne Borkowice. Poza kośćmi dinozaurów natrafiono także na ślady ryb i innych zwierząt. Dr Grzegorz Niedźwiedzki mówi:

W śladach pozostawionych przez dinozaury można odczytać ich zachowania i zwyczaje. I tak w Borkowicach mamy ślady pozostawione przez dinozaury biegające, pływające, odpoczywające i siedzące na błotnistym osadzie oraz wiele enigmatycznych biogenicznych struktur, zapewne związanych z różnorodnymi aktywnościami życiowymi bytujących tam dinozaurów (np. ślady żerowania czy grzebania w osadzie). Znaleziska tropów wskazują na wyjątkowo złożony zespół faunistyczny zamieszkujący ten obszar.

fot.Archiwum PIG-PIB

Tropy trójpalczastych dinozaurów drapieżnych

Na terenie odkrywki zabezpieczono kilkaset tropów dinozaurów należących do co najmniej siedmiu różnych gatunków. Przed uczonymi stoi trudne zadanie: Borkowice prawdopodobnie kryją znacznie więcej paleontologicznych skarbów, ale do ich wydobycia potrzebny jest ciężki sprzęt i znaczne nakłady finansowe. Obecnie trwają procedury mające na celu ustanowienie stanowiska dokumentacyjnego i objęcie miejsca znalezienia tropów ochroną.

Źródło:

• Odkrycie unikatowych w skali światowej śladów dinozaurów na Mazowszu, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (dostęp: 14.12.2021).