Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA

W latach 1939–1946 członkowie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oraz Ukraińskiej Powstańczej Armii dopuścili się licznych mordów na polskiej ludności. Zabitych zostało wtedy ponad 100 000 naszych rodaków, przy czym na samym Wołyniu zginęło od 40 do 60 000, a w Galicji Wschodniej od 20 do 40 000. Działania te zostały wprost uznane za ludobójstwo. Zniszczone zostało też wtedy mienie tysięcy Polaków, a wielu terror zmusił do ucieczki.

Do tej pory te tragiczne wydarzenia były upamiętnione Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP, któremu przyporządkowano datę 11 lipca – rocznicę tzw. krwawej niedzieli. W 1943 roku tego dnia na Wołyniu dopuszczono się mordów na Polakach w aż 100 miejscowościach. Szacuje się, że łącznie zginęło wówczas ok. 8 000 naszych rodaków – przede wszystkim dzieci, kobiet i seniorów.

Nowe święto państwowe

Zdaniem części polskich środowisk była to forma niewystarczająca – święto to miało umocowanie jedynie w przyjętej 22 lipca 2016 roku uchwale, która miała charakter deklaratywny, a zatem nie niosła za sobą mocy prawnej. Dlatego posłowie Polskiego Stronnictwa Ludowego przygotowali projekt ustawy w tej sprawie. Zdaniem wnioskodawców reprezentowanych przez wicemarszałka Piotra Zgorzelskiego ustawa miałaby sprawić, że pamięć o ofiarach ludobójstwa stałaby się bardziej trwała. Idea ta spotkała się w polskim parlamencie z niemalże jednogłośnym poparciem.

fot.Gov.pl/CC BY 3.0 pl

Drugiego lipca ustawa została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Jak czytamy w treści aktu prawnego: „męczeńska śmierć z powodu przynależności do narodu polskiego zasługuje na pamięć w formie dnia wyróżnianego corocznie przez państwo polskie, w którym ofiarom będzie oddawany hołd”. Drugiego lipca ustawa została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Po raz pierwszy nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II RP – obchodzić będziemy w tym roku.

Źródła:

1. Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa, gov.pl, dostęp: 03.07.2025.
2. Musianek, Nowe święto w lipcu, Andrzej Duda podpisał już ustawę. Będzie dniem wolnym od pracy?, wiadomosci.radiozet.pl, dostęp: 03.07.2025.
3. Parzysz, Nowe święto państwowe. Andrzej Duda podpisał ustawę, rmf24.pl, dostęp: 03.07.2025.
4. Sekmistrz, Nowe święto państwowe w Polsce. Andrzej Duda podpisał ustawę, polsatnews.pl, dostęp: 03.07.2025.

Zdj. otwierające tekst: Silar/CC BY-SA 3.0; Gov.pl/CC BY 3.0 pl