Machu Picchu – nowy cud świata

Redakcja: Co przyciągnęło cię do Andów? Jak twoja kariera jako naukowa zaprowadziła cię do Machu Picchu?

Dr Dominika Sieczkowska-Jacyna z Politechniki Śląskiej w Gliwicach: Wiele lat temu, kiedy byłam studentką, mieszkałam w Meksyku i zakochałam się w kulturach Majów i Azteków. Bardzo mnie to interesowało. Kiedy na uniwesytecie dowiedziałam się, że są wykopaliska w Peru, zgłosiłam się do tego projektu. Ponieważ już mówiłam po hiszpańsku itp., zaoferowali mi stypendium na zamieszkanie w Cuzco i dzięki temu zaczęłam pracować w Machu Picchu z Peruwiańczykami. Chyba byli po prostu zadowoleni z moich studiów i zaprosili mnie do współpracy.

fot.mat. Polsat Viasat History

Dr Dominika Sieczkowska-Jacyna z Politechniki Śląskiej w Gliwicach prowadzi badania nad Machu Picchu – kamiennym miastem Inków.

Twoje badania skupiały się na płaszczu wodnym Inków. Czy możesz nam powiedzieć, dlaczego woda była tak ważna w ich cywilizacji i w jaki sposób jest ona widoczna na stanowiskach archeologicznych, nad którymi pracujesz?

Pracowałam głównie nad zaopatrzeniem w wodę w Narodowym Parku Archeologicznym Machu Picchu. Więc to nie tylko Machu Picchu, ale prawie 60 stanowisk archeologicznych, które znajdują się w parku. Pracowałam nad kilkoma z nich, ale głównie nad stanowiskiem o nazwie Chachabamba i badałam tamtejszy system wodny.

Było to naprawdę interesujące dowiedzieć się, że ten system wodny miał cel rytualny i służył Inkom do ablucji, czyli oczyszczenia przed pielgrzymką do samego Machu Picchu. Systemy wodne pełniły różne funkcje, ale sama woda była bardzo ważnym elementem dla Inków, ponieważ była w jakiś sposób manifestacją mocy boga i woli boga dla Inków. Zatem osoba, która kontroluje wodę poprzez system wodny, była postrzegana jako bóstwo, jako bardzo ważna osoba, w tym przypadku był to władca Inków, Sapa Inca.

Czytaj też: Inkowie odurzali dzieci

Czy możesz nam powiedzieć, jakie są niektóre z największych mitów na temat Inków i Machu Picchu? Jest wiele legend, wiele mitów.

Tak, jest ich wiele. W ramach mojej pracy badałam system wodny, byliśmy w stanie znaleźć struktury wodne pod ziemią. Dzięki badaniom teledetekcji dowiedzieliśmy się, że Inkowie zaplanowali to miejsce przed jego zbudowaniem. Po tym, jak osiedliłam się w Machu Picchu i pracowałam z moimi peruwiańskimi przyjaciółmi, zaczęliśmy przeprowadzać badania datowania radiowęglowego. Dzięki analizie radiowęglowej byliśmy w stanie ustalić kompletną chronologię budowy Machu Picchu.

fot.Materiał Polsat Viasat History

Dzięki szczegółowym badaniom eksperci, tacy jak dr Dominika Sieczkowska-Jacyna, zdołali odkryć sekrety stojące za budową Machu Picchu i geniuszem inkaskich budowniczych. O ich fascynujących ustaleniach opowiada nowy film dokumentalny „Machu Picchu: kamienne miasto”. Emisja na kanale Polsat Viasat History w niedzielę 11 maja o godz. 15:50.

I było to duże zaskoczenie, gdy dowiedzieliśmy się, że te struktury były o wiele starsze, niż myśleliśmy, ponieważ wszyscy myśleli, że Machu Picchu zostało zbudowane w powiedzmy 50 lat, a całe państwo Inków przez około 100 lat, ale dowiedzieliśmy się, że to miejsce jest dużo starsze. Było to było duże zaskoczenie, i dla Machu Picchu i dla różnych stanowisk archeologicznych w tym obszarze.

Czego dowiedzą się widzowie z nowego dokumentu o mieście z kamienia, o czym jeszcze nie wiedzieli?

Myślę, że w dokumencie najnowsze informacje to badania radiowęglowe, chronologia. Ponieważ niewiele wiedzieliśmy, szacowaliśmy na podstawie hiszpańskich kronik. Ale nie były one wystarczająco precyzyjne. Nie miały wystarczających informacji. Dzięki współczesnej nauce byliśmy w stanie ustalić chronologię Machu Picchu i budowę całego kompleksu i różnych miejsc, które otaczają ten obszar. Teraz możemy powiedzieć, że inwestycja w Machu Picchu była 10 razy większa, niż myśleliśmy, ponieważ to nie tylko Machu Picchu. Są tam różne miejsca. Musiała być zaplanowana na wielu poziomach.

A jako naukowiec, jaką tajemnicę dotyczącą tego miejsca chciałabyś rozwiązać?

Myślę, że nie będę w stanie rozwiązać tajemnicy Machu Picchu. Nikt tego nie zrobi, ponieważ Machu Picchu ma swoje własne sekrety. Tak naprawdę interesują mnie ludzie, którzy stoją za budową Machu Picchu. Wierzę, że dzięki dokładniejszym badaniom, dzięki nowym narzędziom, które mamy w archeologii, możemy odkryć, kto zbudował Machu Picchu, kiedy i jak, ponieważ na razie tego nie wiemy.

fot.mat. Polsat Viasat History

Dzięki współczesnej nauce byliśmy w stanie ustalić chronologię Machu Picchu i budowę całego kompleksu i różnych miejsc, które otaczają ten obszar – mówi dr Dominika Sieczkowska-Jacyna.

Czytaj też: Vilcabamba – ostatni bastion Inków

Machu Picchu odwiedza około miliona osób rocznie, co budzi obawy o jego przetrwanie. Ostatnie zarządzenia ograniczają dostęp do dwugodzinnych wizyt na wyznaczonym terenie, ale niektórzy twierdzą, że stanowisko powinno zostać całkowicie zamknięte, aby zapobiec dalszym szkodom. Czy uważasz, że te środki są wystarczające, czy w przyszłości można wprowadzić bardziej rygorystyczne przepisy? Co o tym myślisz?

Peruwiańskie Ministerstwo Kultury ściśle współpracuje z UNESCO w zakresie zarządzania samym Machu Picchu i wiem, że włożyli wiele pracy w tworzenie nowych kręgów dla turystów i otwarcie nowego wejścia dla turystów na dnie doliny. Więc skoro turystyka na całym świecie rośnie z roku na rok, myślę, że powinniśmy się dostosować. I widzę, że Park Narodowy Machu Picchu dostosowuje się do tego, ponieważ na przykład zamykane są niektóre obszary.

W tym roku zamknięto obszar Intihuatana, nie jest już dostępny dla turystów. Zatem jest kilka kroków i kilka czynników, które powinniśmy mieć na uwadze, ale uważam, że peruwiańskie Ministerstwo Kultury ściśle współpracuje z Machu Picchu i wie, jak tym zarządzać.

Co najbardziej fascynuje cię w badaniach nad Machu Picchu i co zmotywowało cię do skupienia się na tym temacie?

Zawsze interesowały mnie kultury prekolumbijskie i zaczęłam studiować kulturę Inków, kiedy przyjechałam na swoje pierwsze wykopaliska do Peru, wiele lat temu. Kiedy przeprowadziłam się do Cuzco na stypendium, zaproponowano mi pracę w Machu Picchu przy wykopaliskach i od razu zakochałam się nie tylko w widoku, ale także w tym, jak wiele możemy się jeszcze nauczyć z Machu Picchu, a każdego roku przychodzą ogromne odkrycia, które zmieniają naszą wiedzę o Machu Picchu, a my ciągle się wiele uczymy.

fot.mat. Polsat Viasat History

Machu Picchu jest nie tylko jednym z nowych cudów świata.

Jak nowoczesne technologie zmieniły sposób, w jaki badamy stanowiska archeologiczne, takie jak Machu Picchu?

Cóż, uwielbiam stosować nowoczesne technologie jak i analizy laboratoryjne do badania Machu Picchu i okolicznych stanowisk, ponieważ jest to o wiele mniej inwazyjne i pomaga nam czasami zrozumieć o wiele więcej niż tylko archeologia. Więc tylko dzięki datowaniu radiowęglowemu, z małymi próbkami, byliśmy w stanie ustalić całą chronologię stanowiska. A dzięki teledetekcji gleby, na przykład, możemy zobaczyć, co dzieje się pod ziemią, jak Inkowie zbudowali Machu Picchu, nawet bez poruszania gleby. Myślę, że to przyszłość archeologii.

Czytaj też: Jak uzbrojeni byli Inkowie?

Jak opisałbyś, na czym skupia się ten program dokumentalny?

Bardzo zainteresował mnie ten dokument, ponieważ jego celem, z mojego punktu widzenia, było pokazanie, że dzięki nowoczesnym narzędziom, nowoczesnej technologii i najnowszej wiedzy wiemy o wiele więcej, niż kilka lat temu. I to zmienia się tak szybko. Więc tylko dzięki datowaniu radiowęglowemu dowiedzieliśmy się wiele o Machu Picchu, o procesie budowy, kiedy i jak zostało zbudowane. Dzięki tym nieinwazyjnym technologiom poznaliśmy proces budowy itp. Myślę, że dzięki temu dokumentowi możemy zobaczyć, że Machu Picchu jest nie tylko jednym z nowych cudów świata, ale nadal dzieje się o wiele więcej na temat badań i dzięki nowym rozwijającym się technologiom, uczymy się wiele.

Wokół Machu Picchu narosło wiele mitów i teorii. Twoim zdaniem, jaki jest najczęstszy mit, który obala ten dokument?

Myślę, że największy dotyczy budowy Machu Picchu, ponieważ zmieniliśmy datę budowy Machu Picchu. Myśleliśmy, że zostało zbudowane około 1450 roku na podstawie hiszpańskich kronik, ale na podstawie datowania bezwzględnego radiowęglowego wiemy, że jest o wiele starsze i faktycznie zmienia naszą wiedzę o historii państwa Inków w ogóle.

fot.mat. Polsat Viasat History

Machu Picchu, czyli miasto Inków, znajduje się w Peru.

Często dokumenty ujawniają nową wiedzę o starych miejscach. Jaka jest nowa wiedza, którą zdobyłaś dzięki temu dokumentowi?

Tak, myślę, że to w 100% dużo nowych informacji, nowej wiedzy. Głównie o konstrukcji, którą bardzo pomógł nam zrozumieć. Tak naprawdę minęło 100 lat od odkrycia przez Hirę Binghama, i dopiero to odkrywamy.

Czytaj też: Dekonstrukcja zaginionego miasta, czyli cała prawda o Machu Picchu

A jakie były twoje odczucia? Nie był to pierwszy raz, kiedy byłaś na miejscu. Jakie więc było doświadczenie filmowania w tak wyjątkowym i historycznie ważnym miejscu?

Tak, pracuję w samym Machu Picchu już od ponad 10 lat. Tak naprawdę dla niektórych może się wydawać, że to już 10 lat, ale dla mnie, za każdym razem, gdy wchodzę do Machu Picchu, jestem zdumiona. Czuję się uprzywilejowana, ponieważ wiem, że nie każdy może tam pracować, i uwielbiam pracować z moimi peruwiańskimi kolegami, ponieważ są bardzo pomocni. Właściwie dla mnie wizyta w Machu Picchu jest jak wizyta u rodziny, u przyjaciół, ponieważ są dla mnie najważniejszymi osobami.

Mogę sobie wyobrazić, że jesteś tam traktowana jak miejscowy.

Mam taką nadzieję.

W jaki sposób Machu Picchu i jego historia nadal inspirują badaczy i turystów na całym świecie?

Po 100 latach od naukowego odkrycia Machu Picchu, dowiedzieliśmy się czegoś nowego. I to jest ważne, ponieważ widzimy, że nie powinniśmy zaprzestawać eksploracji. Zawsze możemy dowiedzieć się czegoś nowego, czego nie wiedzieliśmy. To mnie motywuje, że jest tak wiele pytań naukowych, które należy zadać, zarówno naukowcom, jak i turystom. Myślę, że ważne jest, aby zobaczyć, jak sobie radzi, jak się rozwija, jak ogłaszane są najnowsze odkrycia, ponieważ zmienia to naszą wizję Machu Picchu. Nie jest tak, że zostało zbudowane przez kosmitów itp. Dlatego ważne jest, aby nadal to studiować.

fot.mat. Polsat Viasat History

Machu Picchu wciąż skrywa wiele sekretów.

Czy pamiętasz swój pierwszy krok na tym miejscu? I czy pamiętasz uczucia, które ci wtedy towarzyszyły?

Tak, pamiętam, jak pojechałam do Machu Picchu po raz pierwszy. Odwiedziłam już kilka miejsc Inków w Peru i był to mój ostatni krok podróży. Więc pomyślałam: „och, okej, oto jest, to będzie kolejne miejsce Inków”. Ale kiedy weszłam do Machu Picchu, byłam bardzo zdumiona. Nie mogłam uwierzyć, że jest takie miejsce na Ziemi. To najpiękniejszy widok. I czuję się tak za każdym razem, kiedy tam jestem, ponieważ nie można mieć dość widoku Machu Picchu. Jest tak piękne. Próbujesz uchwycić ten widok w swoich oczach.

Dlaczego turyści powinni to miejsce odwiedzić? Ktoś taki jak ja? Dlaczego powinniśmy pojechać do Machu Picchu? Co powinniśmy tam uszanować? Czego możemy się nauczyć z tego miejsca i ze sposobu, w jaki ludzie tam żyli?

Dużo się mówi o turystyce, że się rozwija, i myślę, że są miejsca, które borykają się z tym problemem z powodu dużego ruchu turystycznego, ale w Machu Picchu radzą sobie z tym bardzo dobrze, moim zdaniem, i próbują pokazać odwiedzającym, że to nie tylko Machu Picchu, miejsce, które widzimy na pocztówce. Jest muzeum, jest miasto. Dzieje się tak wiele. Jest wiele opcji wędrówek, zwiedzania różnych stanowisk archeologicznych. Więc z mojego punktu widzenia, główną radą dla turysty, który jest zainteresowany wyjazdem tam, jest to, aby wiedział, że to nie tylko Machu Picchu i może spróbować znaleźć trochę więcej czasu, aby tam spędzić, odwiedzić różne miejsca i zobaczyć cały park, aby zrozumieć, jak się rozwijał i dlaczego Machu Picchu jest tak ważne.

***

Na wysokości ponad 2400 metrów n.p.m. Inkowie zdołali wciąć się głęboko w skały, aby wznieść arcydzieło architektury i inżynierii w doskonałej harmonii z naturą. Choć nie posiadali żadnego systemu pisma, udało im się opracować złożony system odprowadzania wody i zaprojektować budynki zgodnie z mapą nieba.

Dzięki szczegółowym badaniom eksperci, tacy jak dr Dominika Sieczkowska-Jacyna, zdołali odkryć sekrety stojące za budową Machu Picchu i geniuszem inkaskich budowniczych. O ich fascynujących ustaleniach opowiada film dokumentalny „Machu Picchu: kamienne miasto”. Emisja na kanale Polsat Viasat History w niedzielę 11 maja o godz. 15:50.

Zdj. otwierające tekst: mat. Polsat Viasat History