Arabski podbój Indii

Sen o indyjskich bogactwach towarzyszył muzułmanom właściwie odkąd tylko rozpoczęli budowę swojego imperium. Według arabskiej tradycji pierwsze plany inwazji na Sind pojawiły się już w 644 r. – nieco ponad dekadę po śmierci Mahometa. Pierwsi kalifowie zakazywali jednak wypraw w te odległe rejony, a relacje o rzekomych kampaniach indyjskich w VII wieku można włożyć między bajki. Interesująco robi się dopiero w latach 710-712.

A wszystko przez te baby!

Zapewne Sind o wiele dłużej cieszyłby się świętym spokojem, gdyby nie piraci. Jakiś czas przed 710 rokiem król Sri Lanki posłał gubernatorowi Iraku i muzułmańskiego wschodu al-Haggagowi osobliwy podarunek. Na statku rozkazał umieścić córki muzułmańskich kupców, którzy dokonali żywota na jego wyspie. Niestety po drodze do gubernatora Iraku piraci z plemienia Mid z Debalu przechwycili statek wraz z pasażerkami. Jedna z przerażonych kobiet miała wzywać imienia al-Haggaga w nadziei na ratunek. Gdy ten usłyszał o całym zajściu postanowił, że sprawiedliwości musi stać się za dość.

Sind na mapie wschodniej części Kalifatu Muzułmańskiego w 750 roku (fragment mapy z książki: Hugh Kennedy, Wielkie arabskie podboje, Wydawnictwo Naukowe PWN 2011).

Najpierw gubernator napisał do władcy, pod którego auspicjami znajdowało się niepokorne plemię. Na wieść, że król Sindu Dahir (tak zwał się ów jegomość) nie ma żadnej władzy nad piratami, urażony al-Haggaga zdecydował się podjąć zdecydowane kroki. Najpierw zorganizował dwie wyprawy, które miały odbić statek wraz z cennym „ładunkiem”. Obie zostały pokonane, a ich dowódcy zamordowani. Taki rozwój wypadków tylko zdenerwował irackiego notabla.

Tak to jest, gdy się zadziera z silniejszym

Muhammad ibn al-Qasim w boju.

Urażony gubernator postanowił zorganizować zbrojną wyprawę z prawdziwego zdarzenia, na czele której postawił swego młodego krewniaka Muhammada ibn al-Qasima. „Młody” to zresztą pewne niedopowiedzenie. Muhammad miał, bagatela, siedemnaście lat! I to właśnie kierowana przez niego ekspedycja miała wreszcie nauczyć króla Dahira moresu.

Do pierwszego poważnego starcia doszło w pobliżu Debalu. Muhammad szturmując miasto używał tam ogromnej katapulty. Ową machinę oblężniczą nazywano „Panną Młodą”, a obsługiwać ją musiało bagatela… pół tysiąca osób! W końcu Dahir uciekł z miasta, a Arabowie rozpoczęli trwającą trzy dni rzeź. Kiedy Muhammad uporał się z miastem, ruszył w głąb lądu.

Przez dłuższy czas ibn al-Qasim i władca Sindu bawili się w kotka i myszkę, jednak w końcu doszło do ostatecznego starcia. Dahir ruszał do boju na białym słoniu razem z dwiema służącymi, z których jedna podawała mu strzały, a druga betel (mieszankę ziół i przypraw do żucia). Wiódł za sobą 60 słoni i 5 tysięcy weteranów. Gdy konstrukcję, na której siedział Dahir dosięgła płonąca strzała, oszalały ze strachu słoń rzucił się do wody. Władcę Sindu schwytano i zabito, a wraz z jego śmiercią skończył się zorganizowany opór w kraju.

Nawet słonie bojowe nie były w stanie powstrzymać arabskiego podboju.

Co kraj to obyczaj

Kiedy wieść o przegranej bitwie oraz o śmierci Dahira i wielu jego ludzi dotarła do ich kobiet, postanowiły one podążyć za swoimi mężami. Jak pisze Hugh Kennedy, autor książki „Wielkie arabskie podboje” podobno weszły razem do domu, zgromadziły drewno, oliwę, bawełnę, swój dobytek oraz służących i dokonały samospalenia. Postępowanie tych kobiet przypomina hinduistyczny zwyczaj noszący nazwę sati (było to spalenie wdowy na stosie pogrzebowym męża).

Artykuł powstał w oparciu o książkę „Wielkie arabskie podboje” autorstwa Hugh Kennedy’ego (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011).

Teoretycznie taka śmierć była dobrowolna, a nawet zaszczytna, jednak w praktyce żyjąca wdowa była spychana poza nawias społeczeństwa i pogardzana. Na szczęście dla Arabów nie wszystkie piękne i dobrze urodzone niewiasty postanowiły się zabić. Wiele urodziwych niewolnic popłynęło na statkach do al-Haggaga…

Przed Arabami w Sindzie stanął jednak drobny problem. Mieszkańcy większości krajów, które na wczesnym etapie objęły podboje muzułmanów spokojnie mogli zostać uznani za tak zwane Ludy Księgi. W Koranie określenie to występuje w odniesieniu do wyznawców monoteistycznych religii abrahamowych, tj. Żydów i chrześcijan. Muzułmanie mieli zapewniać im wolność wyznania, prawo do posiadania majątku i życia niemal po staremu, dopóki będą uznawać zwierzchność wyznawców Allaha… i płacić odpowiedni podatek. Wraz z podbojem kolejnych ziem na wschodzie pojawił się problem pogodzenia założeń tolerancji dla „Ludów Księgi” z wyjątkowo niemonosteistycznymi wierzeniami ludności zamieszkującej Sind. Wszak hinduiści i buddyści ze swoimi bogami i posągami byli dla muzułmanów bałwochwalcami. Żeby wyjść z tej sytuacji bez nowych konfliktów w świeżo podbitym państwie trzeba było podejść do sprawy pragmatycznie. Politeistycznych mieszkańców uznano na potrzeby polityki monoteistami i nałożono na nich zwyczajny podatek, pozostawiając wolność wyznania.

Źródło:

• Hugh Kennedy, Wielkie arabskie podboje. Jak ekspansja islamu zmieniła świat, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.