Ciekawostki Historyczne
Dwudziestolecie międzywojenne

Podziemne miasta podczas I wojny światowej

Chyba każdemu "wielka wojna" z lat 1914-1918 kojarzy się z okopami, zasiekami i tunelami. Mało kto uświadamia sobie jednak jak bardzo armie obsadzające linię frontu zachodniego były zdeterminowane ukryć się przed wzrokiem przeciwnika. Przed bitwą pod Arras w 1917 roku alianci stworzyli najprawdziwsze podziemne miasto, kwaterując w jaskiniach, tunelach i piwnicach... 24500 żołnierzy!

Pomysł przenoszenia całego wojskowego życia pod ziemię pojawił się już w pierwszych miesiącach wojny, z czasem przybierając coraz bardziej i bardziej gargantuiczne rozmiary. Początkowo w bunkrach mieli się ukrywać wyłącznie żołnierze pełniący służbę bezpośrednio na linii frontu, ale straty sięgające setek i tysięcy zabitych dziennie zmuszały do bardziej twórczego myślenia.

W efekcie w 1917 roku wielu żołnierzy w ogóle nie wychodziło już na światło dzienne. Pod ziemią spali, jedli, pełnili służbę, przesyłali meldunki, umierali od ran. Brytyjski oficer sztabowy Cyril Falls opowiadał ze wstrętem o kompleksie bunkrów zbudowanym przed trzecią bitwą pod Ypres i mieszczącym 10200 żołnierzy:

Schrony pod Wieltje! Któż z tych, co je widzieli zdoła zapomnieć te wstrętne podziemia z ich „burmistrzem”, trzynastoma kantynami, wodą płynącą głównymi przejściami i ściekającą ze ścian, elektrycznym oświetleniem jaśniejącym słabo przez zaparowane lampy, ich chorobliwą atmosferą, zapachami, ogromną populacją żołnierzy – a co ze szczurami?

Sieć tuneli i jaskiń na froncie w pobliżu Arrasfot.domena publiczna

Sieć tuneli i jaskiń na froncie w pobliżu Arras

Zza przysłoniętych workami otworów drzwiowych dobiegał kaszel i jęki niespokojnie śpiących żołnierzy, pomieszane ze stukotem maszyn do pisania. W korytarzu można było wpaść na gońca, śliskiego od stóp do głowy od błota. (…) Miały tylko jedną pozytywną cechę: wewnątrz było bezpiecznie.

Jak widać podziemne miasta istniały w rzeczywistości, choć w niczym nie przypominały twierdz krasnoludów, które fani fantastyki mogą pamiętać chociażby z trylogii Tolkiena. Życie pod ziemią było dla zmuszanych do niego żołnierzy prawdziwą katorgą, ale rzeczywiście obniżało straty, więc dowództwo nie zamierzało rezygnować z nowej metody prowadzenia wojny. Prawdziwy rekord pobito podczas bitwy pod Arras w kwietniu i maju 1917 roku.

A tak prezentował się w grudniu 1917 r. jeden z tuneli podziemnego miasta pod Arras.

A tak prezentował się w grudniu 1917 r. jeden z tuneli podziemnego miasta pod Arras.

To francuskie miasto leży na twardej kredzie i wiele domów pochodzących z XVII stulecia miało głębokie piwnice, często już połączone ze sobą. To właśnie w nich zakwaterowano pierwsze 13 000 brytyjskich żołnierzy. Co więcej w pobliżu Arras odkryto nieużywane kamieniołomy, do których zagospodarowania wysłano specjalne oddziały saperskie.

Artykuł powstał w oparciu o książkę: Simon Jones, "Wojna pod ziemią 1914-1918", Replika 2011.

Artykuł powstał w oparciu o książkę: Simon Jones, „Wojna pod ziemią 1914-1918”, Replika 2011.

W zabezpieczonych jaskiniach lokum znalazło 11500 żołnierzy, a tylko w jednej, największej z nich – 4000. Do pieczar dociągnięto oczywiście elektryczność, linie telefoniczne, tory kolejowe. Zamontowano drzwi i zorganizowano punkty opatrunkowe, centrale komunikacji, punkty dowodzenia i kantyny. Co więcej kilkanaście kompleksów jaskiń połączono ze sobą tunelami.

Tylko główny tunel, prowadzący z miasta na linię frontu miał około dwóch kilometrów długości. Po wszystkich jego odgałęzieniach można było krążyć godzinami: mierzyły przeszło 11 kilometrów. Doszło nawet do tego, że nowozelandzcy saperzy niechcący… przebili się do niemieckiego tunelu. Oczywiście szybko zawrócili i zasypali za sobą drogę, ale wpierw zostawili sąsiadowi prezent, w postaci 2200 funtów materiałów wybuchowych.

Niestety cały ten skomplikowany system zakwaterowania, transportu i organizacji walki nie przyniósł tak dobrych rezultatów, jak oczekiwano. Bitwa pod Arras zakończyła się bez jasnego rozstrzygnięcia. Alianci stracili 158 000 żołnierzy.

Źródło:

Simon Jones, Wojna pod ziemią 1914-1918, Replika 2011.

Zobacz również

Dwudziestolecie międzywojenne

Zapomniana okupacja. Polacy dali popalić Niemcom ćwierć wieku przed Hitlerem

W 1939 roku hitlerowcy nie mieli najzieleńszego pojęcia o tym, jak dobrze Polacy są przygotowani na ich najazd. Już raz nasza konspiracja walczyła z Niemcami....

3 października 2014 | Autorzy: Wojciech Lada

Dwudziestolecie międzywojenne

Rosyjski podkop pod polską redutą. Najsłynniejsza legionowa legenda

Bitwa pod Kostiuchnówką z początku lipca 1916 r. to jedno z najkrwawszych starć w dziejach I Brygady Legionów. Zanim jednak do niego doszło, strzelcy spędzili...

11 stycznia 2013 | Autorzy: Rafał Kuzak

Dwudziestolecie międzywojenne

Jak trudno było wziąć udział w I wojnie światowej?

Dziesiątki tysięcy żołnierzy obsadzających błotniste okopy frontu zachodniego nie marzyły o niczym innym, jak tylko wyplątaniu się z nieludzkiej wojny. Byli jednak także ludzie żywiący...

17 listopada 2011 | Autorzy: Kamil Janicki

Dwudziestolecie międzywojenne

Burdele na kółkach. Płatna miłość w ogniu wojny

Wydaje wam się, że to my żyjemy w wyzwolonych czasach? A może myślicie, że rewolucja seksualna wybuchła w latach 60. ubiegłego wieku? W rzeczywistości największy...

10 listopada 2011 | Autorzy: Kamil Janicki

Dwudziestolecie międzywojenne

Kiedy właściwie była I wojna światowa?

Chrzest Polski rok 966, bitwa pod Grunwaldem 1410, powstanie listopadowe 1830, a pierwsza wojna światowa? Do głowy przychodzą lata 1914 – 1918. To nasz punkt...

7 września 2010 | Autorzy: Aleksandra Zaprutko-Janicka

KOMENTARZE (4)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Anonim

Od kiedy pierwszy raz odwiedziałem Międzyrzecki Rejon Umocniony bardzo zainteresowałem się tą tematyką dlatego bardzo polecam artykuł.

Nasz publicysta | Autor publikacji | Redakcja

Wybrane komentarze do artykułu z serwisu wykop.pl:

btr:
W miękkich skałach Anatolii powstawały nawet większe takie kompleksy: np. Derinkuyu gdzie na 11 piętrach mieszkać mogło 35 – 50 000 ludzi. Miasto powstało w VIII-VII wieku p.n.e. Dzisiaj część jest udostępniona do zwiedzania.

histeryk_13:

Ciekawe, nigdy o tym nie słyszałem wcześniej. W sumie też nie ma się co dziwić, I wojna światowa to wybitnie nie moja „bajka” (no może poza czynem legionowym), zresztą u nas niewiele się wydaje książek na ten temat. Jedno co wiem, to że ewidentnie II wojna światowa przesłoniła liczbę ofiar Wielkiej Wojny, a przecież w jej trakcie zginęło, zostało rannych lub zaginęło miliony żołnierzy. Gdzieś kiedyś czytałem, że na froncie zachodnim straty dzienne w pewnych okresach dochodziły do ponad 3 tys. zabitych.

Anonim

Dziękuję bardzo :) interesują mnie takie rzeczy…

london5

Przypominam, że wojna minowa była również podczas bitwy pod bolimowem. Niemcy stosowali trujący gaz, a Rosjanie podkopy pod niemieckimi okopami.

Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.

Najciekawsze historie wprost na Twoim mailu!

Zapisując się na newsletter zgadzasz się na otrzymywanie informacji z serwisu Lubimyczytac.pl w tym informacji handlowych, oraz informacji dopasowanych do twoich zainteresowań i preferencji. Twój adres email będziemy przetwarzać w celu kierowania do Ciebie treści marketingowych w formie newslettera. Więcej informacji w Polityce Prywatności.