fot.domena publicznaLudwika Maria Gonzaga
Ludwika Maria Gonzaga, Maria Ludwika Gonzaga
Królowa Polski, żona Władysława IV Wazy, a następnie Jana Kazimierza Wazy. Jedyna władczyni w historii kraju, która poślubiła dwóch panujących po sobie władców, a do tego: dwóch braci.
Była świetnie urodzoną francuską arystokratką, od 1637 roku rządziła położonym w Burgundii Nevers oraz innymi posiadłościami rodu Gonzagów. Propozycja jej małżeństwa z polskim królem, Władysławem IV, wyszła od wpływowego kardynała Mazzariniego, ogrywającego kluczową rolę na paryskim dworze. Do ślubu doszło w roku 1646. U boku męża Ludwika Maria odgrywała ograniczoną rolę, kiedy jednak ten przedwcześnie umarł, szybko wyszła za jego brata i następcę.
Bardzo aktywna zarówno przed potopem szwedzkim, jak i w jego trakcie; to ona doprowadziła do złożenia słynnych ślubów lwowskich, w których królestwo zostało oddane pod opiekę Matki Boskiej. Ona też zawarła w 1656 roku sojusz z Habsburgami przeciwko Szwecji. Stworzyła silne stronnictwo profrancuskie na polskim dworze. Próbowała również, choć bezskutecznie, przeforsować kandydaturę Francuza, Henryka d’Enghien, na następcę Jana Kazimierza.
Zmarła w 1667 roku, co w dużym stopniu popchnęło owdowiałego króla do zrzeczenia się korony.
