Ząb zamordowanego prezydenta (i nie tylko) zwrócony przez Belgię

Istotnym takim gestem jest zwrot zęba należącego do Patrice Lumumby jego rodzinie. Patrice Lumumba stał się dla Konga symbolem niepodległości. Jednakże został obalony w wyniku przewrotu, w którego dalszej konsekwencji do władzy doszedł dyktator Mobutu Sese Seko. Lumumba został uwięziony i zamordowany, a jego ciało rozpuszczono w kwasie, aby jego potencjalny grób nie stał się miejscem kultu.

fot.Onbekend / Anefo/CC0

Pierwszy premier Demokratycznej Republiki Konga – Patrice Lumumba.

Przez lata spekulowano czy za jego śmiercią po części nie stały belgijskie czy nawet amerykańskie służby specjalne. Przyczyną miały być jego relacje ze Związkiem Radzieckim. Sam ząb miał zostać odzyskany dzięki temu, że w jego posiadaniu okazała się być córka belgijskiego funkcjonariusza policji, który miał nadzorować działania mające na celu zniszczenie zwłok Lumumby. Co ciekawe, nie ma absolutnej pewności co do tego, że ząb ten w istocie należał do przywódcy Konga, ponieważ nie zostały przeprowadzone żadne badania DNA. Tak czy inaczej został on zwrócony.

Symbolem zbrodni w Kongo stały się obcięte dłonie tubylców…

Belgia planuje również zwrócić Kongu zrabowane z tego państwa artefakty. Pewne kroki zostały już zresztą w tym kierunku podjęte. Przykładowo w czerwcu zwrócona została słynna maska Kakuungu. Ogółem planowany jest zwrot około 84 000 przedmiotów. Przy okazji jednej z uroczystości obecny król Belgii Filip wyraził „najgłębszy żal” za popełnione przez jego państwo w Kongu zbrodnie. A było ich wiele. Według różnych oszacowań belgijska okupacja kosztowała Kongo nawet 10 milionów ludzkich istnień, a mieszkańców zabijano w okrutny sposób. Czy kiedykolwiek pojawi się w tym kontekście słowo „przepraszam”?

Źródła:

1. Belgium returns Congo independence hero’s tooth to family, https://timesnewsnetwork.com/news/usa/washington/belgium-returns-congo-independence-heros-tooth-to-family/, dostęp: 04.07.2022.
2. Belgium takes small step toward returning artifacts to Congo, https://www.politico.eu/article/belgium-takes-first-small-step-in-returning-art-to-congo/, dostęp: 04.07.2022.
3. Hayden, Belgian king begins return of more than 80,000 artefacts to DRC, https://www.irishtimes.com/world/africa/2022/06/08/belgian-king-begins-return-of-more-than-80000-artefacts-to-drc/, dostęp: 04.07.2022.