Książka burzy utrwalony obraz patriarchalnej Rosji i udowadnia, że system oparty na niewolnictwie powinien budzić wstyd i zdziwienie, a nie nostalgię. W chwili zniesienia pańszczyzny w 1861 roku dwadzieścia trzy miliony rosyjskich obywateli stanowiło prywatną własność ziemiaństwa. Chłopi byli sprzedawani jako żywy towar, przegrywano ich w karty, zsyłano na Syberię, okrutnie karano za nieposłuszeństwo i składanie skarg. Wiele postaci skrzywdzonych chłopów opisanych przez Turgieniewa, Tołstoja, Puszkina czy Dostojewskiego miało swoje pierwowzory w realnym życiu. Przykład okrutnego księcia Gagarina, który torturował i zabił służącego, po czym zainscenizował jego samobójstwo, jest tego najlepszym dowodem.

Tak jak i plastyczne opisy chłopskich buntów, przeważnie zakończonych rzezią lub zsyłką.
Borys Kierżencew odkrywa nowe karty historii naszego wschodniego sąsiada i skłania do refleksji nad zjawiskiem niewolnictwa w Europie Wschodniej.