Pamięć Uniwersytetu: W antycznym świecie prof. Aleksandra Krawczuka

Film kręcony był głównie na terenie Włoch (Rzym, Ostia, Cortona, Pierle, Volterra, Sutri, Ferento, Lucca, Carrara, tzw. „Ścieżka Gladiatora” k. Pienzy, Akwileja, Cividale del Friuli), częściowo w Austrii (Carnuntum), oraz w Polsce (wykorzystano ujęcia z Muzeum Narodowego w Warszawie, Arsenału Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie, ogrodu Muzeum Archeologicznego w Krakowie, auli Collegium Novum i Zakładu Nauk Pomocniczych Historii UJ). W produkcji wystąpili uznani polscy badacze kultury i dziejów antyku prof. Elżbieta Jastrzębowska, prof. Agata Kluczek, prof. Edward Dąbrowa, prof. Marek Wilczyński.

„W antycznym świecie profesora Aleksandra Krawczuka” to filmowy hołd z okazji setnych urodzin wieloletniego kierownika Zakładu Historii Starożytnej, byłego ministra kultury i cenionego popularyzatora wiedzy o antyku – profesora Aleksandra Krawczuka. Postać Jubilata i poczytność jego książek są pretekstem, punktem wyjścia do prezentacji w przystępny sposób wybranych problemów z dziejów starożytnego Rzymu. Aleksander Krawczuk, choć przyszedł na świat 7 czerwca 1922 r. w kamienicy przy Rynku Głównym w Krakowie, to całe swoje życie związał z Podgórzem. Tutaj ukończył szkołę średnią, obecne IV LO im T. Kościuszki.

W czasie okupacji należał do zgrupowania „Żelbet” Armii Krajowej. Po wojnie studiował historię i filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim. W roku 1949 został asystentem profesora Ludwika Piotrowicza w Katedrze Historii Starożytnej UJ. Na krótko podjął pracę w dziale numizmatycznym Muzeum Narodowego w Krakowie, by wkrótce na stałe związać się z Uniwersytetem.

Pracę doktorską przygotował i obronił w roku 1960 pod opieką profesora Józefa Wolskiego. Aż do przejścia na emeryturę w roku 1992 był związany z Uniwersytetem Jagiellońskim, gdzie po Józefie Wolskim kierował Zakładem Historii Starożytnej. Przez blisko trzydzieści lat prowadził też wykłady dla studentów ówczesnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, obecnie Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie i Uniwersytetu Rzeszowskiego. Zajmował się początkowo dziejami społecznymi republiki rzymskiej. Tej tematyce poświęcone były jego rozprawa doktorska opublikowana pod tytułem Kolonizacja sullańska (Wrocław-Kraków 1960) oraz habilitacyjna Virtutis ergo.

Nadania obywatelstwa rzymskiego przez wodzów Republiki (Kraków 1963). W roku 1962 opublikował książkę Gajusz Juliusz Cezar, pierwszą polską biografię tej wybitnej postaci. Monografia ta zapoczątkowała realizowaną przez całe późniejsze życie misję popularyzacji wiedzy historycznej. Opublikował blisko czterdzieści książek, niezliczoną ilość artykułów i wywiadów. Jego książki doczekały się kilku wydań i były tłumaczone na wiele języków: arabski, bułgarski, czeski, estoński, litewski, niemiecki, rosyjski, serbsko-chorwacki, słowacki, węgierski i włoski. W roku 2008 z inicjatywy włoskich uczonych został opublikowany w Bolonii przekład jego rozprawy doktorskiej La colonizzazione sillana.

10.06.2013 Krakow Biblioteka Collegium Maius 91 urodziny prof. Aleksandra Krawczuka N/z Prof. Aleksander Krawczuk Fot. M. Lasyk/REPORTER

W ich przekonaniu monografia, mimo upływu blisko pięćdziesięciu lat, zachowała swoją dużą wartość naukową. Profesor prowadził stałe cykle w kilku czasopismach na czele z najbardziej znanym Pocztem cesarzy rzymskich publikowanym od 1980 r. na łamach „Przekroju”. Przez dziesięć lat miał też własną audycję telewizyjną Antyczny świat profesora Krawczuka, cieszącą się bardzo dużą popularnością wśród widzów. Jego publikacje, programy telewizyjne i spotkania z publicznością organizowane w różnych zakątkach Polski uczynił go postacią powszechnie znaną.

W roku 1986 zdecydował się zaangażować w życie polityczne obejmując funkcję Ministra Kultury i Sztuki, którą pełnił przez trzy lata. W latach 1991-1997 był posłem na Sejm RP I i II kadencji. Pełnił funkcję prezesa krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich oraz prezesa krakowskiego oddziału Fundacji Kultury Polskiej. Za osiągnięcia badawcze, popularyzację kultury klasycznej oraz twórczość literacką był wielokrotnie nagradzany: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1997), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009); nagroda m. Krakowa (1973).