John Metcalf, czyli Niewidomy Jack – niesamowita historia brytyjskiego inżyniera

John Metcalf urodził się w sierpniu 1717 roku w położonym w North Yorkshire miasteczku Knaresborough jako syn ubogiego hodowcy koni. W wieku 6 lat zachorował na ospę i stracił wzrok. Ta niepełnosprawność nie przeszkodziła mu jednak w pełni korzystać z życia i osiągać sukcesów – nie tylko na polu zawodowym.

Utalentowany pan Metcalf

Pierwszy sukces Niewidomego Jacka wiązał się z grą na skrzypcach, której zaczął się uczyć jako dziecko. Umiejętność ta miała zapewnić chłopcu źródło utrzymania, jednak czas pokazał, że John był całkiem utalentowanym muzykiem. Jeszcze jako nastolatek występował w okolicznych hotelach oraz tawernach. Ale nie było to jedyne zajęcie, jakiego chłopak się imał. Utrata wzroku nie przeszkodziła mu w pływaniu, nurkowaniu czy grze w karty. Dobrze również jeździł konno i lubił brać udział w polowaniach. Jego niespokojna dusza pozwoliła mu także świetnie poznać okolicę, w której mieszkał, przez co nierzadko dorabiał jako przewodnik dla przyjezdnych.

Był również znany ze swojego zamiłowania do kobiet, które przyciągał nie tylko niebywałym charakterem oraz umiejętnościami, ale również wyglądem. Swoją pierwszą miłość, Dorothy Benson, poznał, mając 21 lat, podczas występu w oberży The Granby w Harrogate. Była córką właściciela. Młodzi bardzo szybko zapałali do siebie uczuciem, lecz związek zakończył się gwałtownie, gdy na jaw wyszło, iż w tym samym czasie John sypiał z inną kobietą, która oczekiwała jego dziecka.

Dolly była tak bardzo przerażona wizją małżeństwa ukochanego z inną, że wybłagała go, by rzucił wszystko i wyjechał z miasteczka. Tak Jack rozpoczął swoją podróż wzdłuż wybrzeży Yorkshire aż do Newcastle, a potem do Londynu. Utrzymywał się głównie z gry na skrzypcach, nawiązując po drodze ciekawe kontakty. Po wielu miesiącach w drodze zatęsknił za domem, do którego zdecydował się wrócić ze stolicy… pieszo.

Jego kariera inżyniera dróg trwała 27 lat, w trakcie których wybudował ponad 290 kilometrów tras, mostów, przepustów wodnych oraz murów wspornych.

Na miejscu dowiedział się o zaręczynach Dorothy z miejscowym szewcem oraz rychle planowanym ślubie. Do ceremonii jednak nie doszło, gdyż Johnowi udało się przekonać niedoszłą pannę młodą do ucieczki. Nim ktokolwiek zdążył się zorientować w sytuacji, para była już po zaślubinach. Oczywiście nie spodobało się to rodzinie dziewczyny, ale małżeństwo Dolly i Niewidomego Jacka okazało się bardzo udane. Doczekali się czterech córek.

Kilka lat po ślubie Metcalf nadal poszukiwał swojej drogi zawodowej. Mając rodzinę na utrzymaniu, wstąpił do armii, co ułatwiły mu zdobyte wcześniej koneksje. Został asystentem sierżanta w oddziale generała Wade’a i brał udział w powstaniu jakobickim, które wybuchło w 1745 roku. Oczywiście nie mógł walczyć, ale przygrywał żołnierzom na skrzypcach podczas starć pod Falkirk i Culloden. Pomagał również od strony zaplecza, nosząc bagnety i wspierając morale żołnierzy.

John był znany również ze swojego zamiłowania do hazardu. Z przyjacielem pułkownikiem Georgem Liddell założył się o 10 gwinei, że piechotą szybciej dotrze z Londynu do Harrogate niż jego towarzysz powozem, pokonując po drodze 333 kilometry. I dokonał tego w pięć i pół dnia, wyprzedzając pułkownika, którego podróż została opóźniona przez zły stan dróg. Zresztą temat ich kondycji nie raz powracał do Metcalfa.

Czytaj też: „Napoleon inżynierii” z Polski. Niezwykła kariera budowniczego rekordowych mostów

Niewidomy budowniczy dróg

Na początku lat 50. XVIII wieku John został przewoźnikiem. Pasażerów dyliżansu woził na trasie Knaresborough – York i to właśnie wtedy zwrócił uwagę na problem jakości nawierzchni.  Los chciał, że zbiegło się to w czasie z ustawą angielskiego parlamentu, której celem było wspieranie budowy oraz przebudowy krajowych dróg. Akt pozwalał na zakładanie spółek, które miały zapewniać rozwój infrastruktury i pobierać opłaty na jej utrzymanie. Metcalf dzięki swojej determinacji oraz pomysłowości podpisał kontrakt na budowę odcinka między Minskip i Ferrensby, tym samym rozpoczynając karierę inżyniera dróg.

XVIII wiek był czasem, gdy ta gałąź budownictwa nie była jeszcze wysoko rozwinięta, dlatego rozwiązania, jakie proponował Niewidomy Jack, były dość nowatorskie. Zdawał sobie sprawę z tego, że dobra droga powinna posiadać mocne fundamenty. Być wypukła, a jednocześnie odwodniona. Zaczął zatem stosować metodę trzech warstw, w skład których wchodziły duże kamienie, na które wysypywano mieszankę materiału i następnie wszystko to zasypywano żwirem. Metcalf jest również uważany za pioniera w budowaniu tras wiodących przez torfowiska, do których wykorzystywał wykonane z odmian wrzosu i janowca tratwy.

fot.Wikimedia Commons.

Pomnik Niewidomego Jacka w Knaresborough.

Choć do swoich projektów zatrudniał rzesze robotników, sam odpowiadał za ich powstanie od wykonania pomiarów, przez rozplanowanie, na kosztorysach kończąc. Jego kariera inżyniera dróg trwała 27 lat, w trakcie których wybudował ponad 290 kilometrów tras, mostów, przepustów wodnych oraz murów wspornych. I wszystko to bez specjalistycznego wykształcenia.

W wieku 75 lat przeszedł na emeryturę i zamieszkał wraz z rodziną jednej z córek. Od tej pory wiódł spokojne życie, które zakończył 26 kwietnia 1810 roku w wieku 92 lat. Niewidomy Jack był żywym przykładem na to, iż ludzka determinacja jest w stanie pokonać wiele ograniczeń…

Bibliografia

1. Clissitt, Blind Jack, Historic UK, (dostęp: 31.03.2021).
2. The Life of John Metcalf, S. R. Peck 1795 (dostęp: 31.03.2021).
3. ’Blind Jack’ of Knaresborough, Yorkshire Reporter (dostęp: 31.03.2021).