Homoseksualizm w rodzinach królewskich – jak wyglądało sekretne życie książąt?

Powodem tej polityki matrymonialnej było inne niż obecnie postrzeganie homoseksualizmu. Wówczas pociąg do własnej płci traktowano jako… wybryk młodości lub nałóg, którego należało się wyzbyć. Rodziny młodych mężczyzn ignorowały ich potrzeby. Jeśli chodzi o narzeczone książąt, to nie informowano ich o orientacji przyszłych mężów. Gdy w trakcie małżeństwa prawda wychodziła na jaw, kobiety musiały – zgodnie z panującymi obyczajami– zacisnąć zęby i robić dobrą minę do złej gry.

Jak wyglądało życie homoseksualistów na dworach?

Żony cierpią w milczeniu

Jedną z ofiar zaaranżowanego małżeństwa była Olga (1822-1891), córka Mikołaja I, która w 1846 roku wyszła za mąż za księcia Karola, następcę tronu Wirtembergii. Szybko okazało się, że młody żonkoś woli spędzać czas nie w towarzystwie swojej uroczej i wykształconej żony, lecz innych panów.

A po swoim wstąpieniu na tron w 1864 roku król Karol I zaczął już otwarcie pokazywać się z młodszymi mężczyznami. Jednemu z nich – Amerykaninowi – nawet nadał tytuł szlachecki. Gdy w życiu monarchy pojawił się kolejny kochanek, mężczyźni zaczęli nosić identyczne ubrania, aby podkreślić swoją bliską relację. W tym czasie królowa Olga udawała, że nie wie o wybrykach męża i coraz więcej czasu poświęcała działalności charytatywnej, dzięki której zresztą pozostała w historii Wirtembergii.

Olga Romanowa z mężem i adoptowaną córką

Podobny los spotkał wnuczkę królowej Wiktorii – księżniczkę Marię Luizę (1872-1956). Młoda kobieta poślubiła księcia Ariberta z niemieckiego księstwa Anhaltu, który oświadczył się jej zaledwie po jednym przypadkowym spotkaniu na ślubie kuzynki Marii Luizy. Zapewne za tym pośpiechem stał fakt, że wnuczka potężnej królowej była łakomym kąskiem na matrymonialnym rynku Europy.

Maria Luiza i Aribert pobrali się w 1891 roku. Ich małżeństwo trwało 9 lat, ale związek nigdy nie został skonsumowany. Para spotykała się jedynie podczas posiłków, a książę spędzał czas w towarzystwie swojego służącego. W 1900 roku nastąpił rozwód Ariberta i Marii Luizy, która wróciła do Londynu. Kobieta nie wyszła ponownie za mąż, bo uważała siebie za związaną przysięgą z pierwszym mężem.

Grzech śmiertelny

Najczęściej odmienna orientacja seksualna stawała się źródłem cierpienia, jak to było w przypadku wielkiego księcia Konstantego (1858–1915), jednego z dalszych wujków Mikołaja II i znanego poety piszącego pod pseudonimem K.R. Już jako nastolatek Konstanty, który wstąpił do marynarki wojennej, zakochiwał się w młodych i przystojnych oficerach. „Jestem zafascynowany męskością i kocham męską urodę”, a „miłość do kobiet napawa mnie odrazą” – zwierzał się swojemu dziennikowi.

Już jako nastolatek Konstanty zakochiwał się w młodych i przystojnych oficerach

Wielki książę wiedział, iż jego obowiązkiem – jako członka rodziny panującej – było poślubienie odpowiedniej, wysoko urodzonej panny.

Okazała się nią niemiecka księżniczka Elżbieta Saxe-Altenburg, którą poślubił w 1884 roku. Para została rodzicami dziewięciorga dzieci, z których ośmioro osiągnęło dorosłość. W trakcie ich trwającego ponad 30 lat małżeństwa Konstanty zmagał się ze swoją homoseksualnością, którą odbierał jako grzech śmiertelny. Wielki książę wielokrotnie składał sobie obietnice, iż już nigdy więcej nie znajdzie się w sytuacji intymnej z innym mężczyzną: „Zaczynam walkę z moimi brudnymi myślami i żądzami” – deklarował w dzienniku.

Jego natura okazywała się silniejsza i Konstanty znowu zaczynał spotykać się z przystojnymi chłopcami. Jedynym wentylem bezpieczeństwa był dla niego dziennik, który do końca życia skrzętnie ukrywał przed żoną.

Wyjątek od reguły

Bodajże jedynym udanym małżeństwem tego typu był związek pomiędzy księżniczką Iriną, siostrzenicą Mikołaja II, i księciem Feliksem Jusupowym. Młody człowiek był dziedzicem jednej z największych fortun imperium – kaukaskie posiadłości Jusupowów rozciągały się na 200 km wzdłuż Morza Kaspijskiego, a rozrzucone po całym kraju pałace przez większość roku stały puste, bo ich właścicielom brakowało czasu na wizyty w każdym z nich.

Wydawałoby się, że tak majętny młody człowiek jest odpowiednią partią dla Iriny, która zresztą pokochała Feliksa z wzajemnością. Ale rodzice dziewczyny byli przeciwni temu związkowi, bo do ich uszu doszły słuchy o romansach Jusupowa z przedstawicielami obojga płci. Ciekawostką jest, iż sama księżniczka trwała przy swojej decyzji poślubienia Feliksa nawet po tym, jak ten opowiedział jej o swoich skłonnościach.

Irina i Feliks Jusupow

Aby otrzymać zgodę na ten mariaż, młody człowiek zwrócił się do babki dziewczyny – cesarzowej wdowy Marii Fiodorowny, dla której Irina była ulubioną wnuczką. Ta starsza dama posiadała ogromne wpływy w rodzinie Romanowów, więc Feliks musiał przekonać ją do siebie. Podczas audiencji u babki Iriny Feliks kajał się i deklarował, iż skończy z niemoralnym postępowaniem. Pod koniec spotkania cesarzowa wdowa była zadowolona z podejścia Jusupowa i zadeklarowała, że zrobi, co w jej mocy, aby młodzi byli szczęśliwi. I dotrzymała słowa, bo już wkrótce Irina i Feliks pobrali się, a rok później zostali rodzicami córki. Ich małżeństwo okazało się udane, historyczne źródła nie donoszą o żadnych skandalach obyczajowych w tej rodzinie.

Bibliografia:

1. The Grand Duchesses: Daughters & Granddaughters of Russia’s Tsars, Beeche A. ( red.). Eurohistory, 2004
2. Packard. J. Queen Victoria`s Daughters. St. Martin`s Press, 1998
3. Wiernicka V. Sekrety rosyjskich carów. Księży Młyn. 2018