Nikt nie trzymał pacjentów w klatkach, nie poprawiał im humoru przez lobotomię ani nie faszerował lekami uspokajającymi. Umysłowo chorzy mieli rozrywek pod dostatkiem. I często bawili się razem z… personelem medycznym.
Janina Sroka całe swoje życie spędziła w Kobierzynie. Pracowała tam już w latach 30., jako salowa i pomoc pielęgniarska. Pracowała nadal w latach 80. – w roli emerytowanej, ale niezmiennie związanej z placówką pielęgniarki. Dzięki jej unikalnym wspomnieniom można poznać prawdziwy obraz słynnego krakowskiego zakładu dla umysłowo chorych. Relacja Janiny Sroki właśnie ukazała się na kartach książki „Można oszaleć. Osobliwy świat szpitala psychiatrycznego”.
Pielęgniarka szczerze opowiadała o tym, jak dawniej traktowano szczególnie znękanych i porywczych pacjentów. Zrelacjonowała też jednak codzienne życie szpitala. W tym także rozrywki, jakie zapewniano hospitalizowanym osobom.
W soboty i niedziele popołudniami, pacjenci i służba szpitalna urządzali wspólne zabawy. Bo personel mieszkał przecież tu, w obiektach wzniesionych dla pracowników. W budynku specjalnie przeznaczonym na teatr odbywały się występy zespołu teatralnego szpitala i prezentacje zaproszonym grup.
fot.Archiwum szpitala w KobierzynieSzpitalna kuchnia.
fot.Archiwum szpitala w KobierzynieZbiorowa łaźnia dla pacjentów.
Szpital miał własną orkiestrę, a właściwie – dwie orkiestry. Osobny zespół tworzyła kadra, osobny – uzdolnienie muzycznie pacjenci. Janina Sroka podkreślała, że „pacjenci też potrafią się bawić”. Dawali temu wyraz szczególnie podczas tanecznych wieczorów:
Największe powodzenie miała Frydzia, przebywała tu przez całe lata. Była Czeszką z pochodzenia, do końca kaleczyła mowę polską. Ubierała się w krakowski strój, nakładała gorset, spódniczkę w kwiatki, fartuszek i korale, które kupiła jej służba zakładowa, i szła w tany z takim jak ona chorym, zezowatym chłopakiem.
Świetnie tańczyli, wszystkich bawili tym tańcem i śpiewem. Frydzia tryskała radością, śpiewała czeskie przyśpiewki. Chyba miała zmysł artystyczny, bo szyła w warsztacie piękne lalki.
Pielęgniarka podkreślała, że podczas zabaw nikogo nie wykluczano. Nawet chorzy z zaburzeniami nastroju nagle „ożywiali się, tańczyli, zalecali do siebie”. To zaś wymagało od personelu wyjątkowej czujności:
Trzeba było ich pilnować, by nie przebrali miarki, bo przecież to byli mężczyźni i kobiety. Służba też się bawiła z pacjentami, ale równocześnie miała ich na oku.
Artykuł powstał na podstawie książki Krystyny Różnowskiej pod tytułem „Można oszaleć. Osobliwy świat szpitala psychiatrycznego” (Wydawnictwo WAM 2017).
Pacjentom dawano okazję, by sami wystąpili w przedstawieniach. Raz w roku wystawiano też jasełka, organizowane przy specjalnie przygotowanej szopce z figurkami wykonanymi z chleba. Pacjenci dostawali drugorzędne role, Janina Sroka była jednak przekonana, że nawet taki udział w szpitalnych sztukach dawał im ogromną satysfakcję. „To była doskonała terapia” – podkreślała. – „Szkoda, że dzisiaj rzadziej się ją stosuje”.
Źródło:
Ciekawostki to kwintesencja naszego portalu. Krótkie materiały poświęcone interesującym anegdotom, zaskakującym detalom z przeszłości, dziwnym wiadomościom z dawnej prasy. Lektura, która zajmie ci nie więcej niż 3 minuty, oparta na pojedynczych źródłach. Ten konkretny materiał powstał w oparciu o:
- Krystyna Różnowska, Można oszaleć. Osobliwy świat szpitala psychiatrycznego, Wydawnictwo WAM, Kraków 2017.
Kup książkę na stronie Empik.com:
KOMENTARZE (8)
Jasełka w PRL???
To chyba odnosi się do czasów przedwojennych, więc jeszcze nie w PRL
Co w tym dziwnego? Sam brałem jako dziecko udział w jasełkach w PRL. Dziś mam 44 lata. Nie daj sobie wcisnąć propagandowego kitu, jak to strasznie opresyjnym państwem była PRL.
W ogóle nie była, moja babcia jak rodziła w stanie wojennym została zawrócona z drogi do szpitala, bo była godzina policyjna i wujek musiał się urodzić w domu, ale generalnie było było spoko, jak bili to lekko zawsze.
Szanowny Panie, bardzo trafna ironia. Czy zna Pan więcej rodzinnych historii, które pokazywałaby z autopsji życie w tamtych czasach? Każde świadectwo jest bezcenne. Pozdrawiamy.
Widze ze synek ubeka sie uaktywnil i chce zablysnac z historii. Na zywo strzelilbym cie w ryj – nieopresyjnie tak jak bili mojego ojca. Dziadek AKowiec siedzial w celi smierci przez 7 lat. Ty POstubecka gnido zamilknij na temat PRLu. Tatusiowi obcieli emerytueke?
dziadek akowiec więc nie ma się czym chwalić.
Bardzo pozytywny artykuł :) Potrzeba ludzi z sercem