Rogate diablice. Zapomniane bohaterki drugiej wojny światowej
artykuł | | Autor: Aleksandra Zaprutko-Janicka
Potrafiły przetrwać w każdych warunkach. Żywiły się tym, czego inni nie chcieli nawet tykać. Uratowały życie tysiącom polskich dzieci, dzisiaj nikt jednak nie pamięta o ich ciężkiej pracy pod okupacją. Najwyższa pora to zmienić.
W czasie wojny mięso było towarem deficytowym, kóz nie hodowano jednak na ubój. O ile koźlęcina, czyli mięso koźlątek, porównywana bywa do jagnięciny, to mięso pozyskane ze starszego zwierzęcia przeznaczone jest zdecydowanie dla koneserów (żeby nie powiedzieć – ekscentryków).
Ich głównym zadaniem było dostarczanie mleka. W tej kwestii doceniali je nie tylko Polacy, ale też okupanci. Jak pisze Czesław Łuczak w książce „Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce”, w 1940 roku Niemcy planowali sprowadzić na ziemie polskie wcielone do Rzeszy aż 50 tysięcy kóz!
Populacja tych zwierząt rosła w Kraju Warty przez cały okres okupacji. O ile przed wojną, w 1937 roku, wynosiła około 160 tysięcy osobników, to do grudnia 1941 roku przybyło 15 tysięcy kóz, a dwa lata później łącznie było ich już około 235 tysięcy.
Zwierzę uniwersalne
Kozy nie były objęte przepisami nakazującymi ich rejestrację i kolczykowanie, dlatego łatwo było nimi handlować, nawet w tajemnicy przed okupantem.
Koza w czasie wojny była niemal dobrem luksusowym (zdjęcie opublikowane na licencji CC BY-SA 4.0, autor Melisa Banchero).
Co więcej, ich mleka – inaczej niż mleka krowiego – nie trzeba było przymusowo oddawać do zlewni.
Prawdziwym błogosławieństwem dla hodowców były również… kozie podniebienia: zupełnie niewybredne i gotowe na niemal dowolną okupacyjną dietę. To wszystko czyniło z kóz idealne zwierzęta gospodarskie na trudne czasy wojny.
Zapewne dlatego warszawski maszynista Symeon Surgiewicz zdecydował się trzymać w ogrodzie swojego domu, w którym zamieszkał w lipcu 1939 roku, właśnie kozę.
O autorze
Aleksandra Zaprutko-Janicka - Krakowska historyczka i publicystka, współzałożycielka „Ciekawostek historycznych”. Autorka ponad 800 artykułów popularnonaukowych. Autorka "Okupacji od kuchni" i "Piękna bez konserwantów". W 2017 roku ukazała się jej najnowsza książka "Dwudziestolecie od kuchni. Kulinarna historia przedwojennej Polski". Publikował między innymi w „Focusie Historia”, „KUKBUK-u” i „Fakcie”. Interesuje się historią życia codziennego i kobietami w historii. Kolekcjonuje zabytkowe książki kucharskie i przedwojenne AGD.
Zobacz też
Czy wiesz, że ...
...odpowiedzialność za najkrwawszy zamach izraelskich grup politycznych wzięła organizacja, której przewodził późniejszy premier Izraela, Menachem Begin? W wybuchu bomby, podłożonej pod hotelem King David, zginęło 91 osób.
...w powstańczej Warszawie nie brakowało spekulantów, z którymi polska żandarmeria nie mogła sobie poradzić? Tylko w połowie sierpnia ceny żywności były od 2 do 5 razy większe niż pod koniec lipca. Potem jedzenie sprzedawano jedynie za złote monety lub biżuterię.
... zdarzało się, że ciała Polaków pomordowanych na Wołyniu grzebali później ci sami ludzie, którzy ich zabili? Po wrzuceniu ciał do mogił, ubijali łopatami ziemię i odchodzili jak gdyby nigdy nic.
...feldmarszałek Fedor von Bock zaproponował utworzenie antysowieckiej armii rosyjskiej walczącej u boku Wehrmachtu? Jego memorandum spotkało się jednak ze zdecydowaną odmową szefa Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu, a Wilhelm Keitel nie miał odwagi przedstawić tego pomysłu Hitlerowi.
Komentarze (3)
Dodaj komentarz
Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.
Jeśli chcesz zgłosić literówkę lub błąd ortograficzny kliknij TUTAJ.
Informujemy, że nasza strona może dostosowywać treści reklamowe do Twoich zainteresowań i preferencji. Aby to robić, potrzebujemy Twojej zgody na przechowywanie plików cookies oraz podobnych technologii w Twoim urządzeniu końcowym oraz na przetwarzanie danych w celach personalizacji treści marketingowych.
Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie, w tym poprzez profilowanie przez Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, Twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach stosowanych w serwisie przez Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK i zaufanych partnerów w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam w tym serwisie oraz w Internecie.
Pamiętaj, możesz w każdej chwili nie wyrazić zgody lub cofnąć zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Szczegóły dotyczące wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w ustawieniach.
Informujemy także, że poprzez korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień prywatności w Twojej przeglądarce wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania treści marketingowych i reklam.
Więcej informacji na temat zasad przetwarzania danych osobowych, w tym o Twoich uprawnieniach, znajdziesz w naszej Polityce Prywatności.
Wybrane komentarze do artykułu z serwisu wykop.pl, które mogą Was zaciekawić
http://www.wykop.pl/link/2751923/rogate-diablice-zapomniane-bohaterki-drugiej-wojny-swiatowej/
Wolvi666:
Mój 5 letni ojciec wraz z babcią i ciotką w 39′ zachomikowali koźlątko i nazwali ją Ciuchą, która zdechła w 51 roku… W czasie okupacji (w Gdyni) Ciucha mlekiem karmiła jeszcze 3 innych bąbli na ulicy i uwielbiała liście buraków, więc uprawiać je babcia musiała za siatką, bo cały dzień koza kombinowała jak po jabłonkach przejść do buraków…
W tym roku znalazłem gospodarza co ma 6 kóz i sprzedaj świeże mleko, więc kupowałem dla ojca, któremu zawsze szklanka koziego mleka poprawiała humor, a tak w ogóle to nie pił koziego mleka przez 64 lata :) to jak przyniosłem pierwszą butelkę to wypił całą duszkiem (1,5l) i następnego dnia musiałem pedałować po następne 2 XD
lewton:
Kozy to inteligentne, zadziorne i zabawne zwierzątka z charakterem.
Szkoda że są obecnie tak kojarzone z muslimami (╯︵╰,)
Doment:
@lewton:
Mieliśmy kozę i 2 kozły, jak były młode to siostra bodła się z kozłami dla zabawy małe fajnie się bawiły i robiły to delikatnie, jak podrosły to jeden zrobił to bardzo nie delikatnie :D stanął na tylnych nogach i zasunął siostrze taką główkę że ta odpłynęła na chwilę:D. Skubaniec chyba wiedział że krzywdę zrobił bo jak leżała to lizał ją po głowie :)
Psociły co nie miara ,bardzo się przywiązują do człowieka i dobrą pamięć mają.
Podczas jednych wakacji u mojej cioci,wypasałam dla zabawy kozę,miała na imię Lisa:),pamiętam,jak uwielbiałajeść kwiaty,co mniej podobało sięcioci,więc jej podsuwałam te smakołyki w tajemnicy;).A kozie mleko bardzo mi smakowało.
Cała rodzina do dziś się śmieje,że skończyłam rolnictwo dzięki kozie Lizie,tak mi się spodobał kontakt z tym niesfornym zwierzątkiem.
Pozdrawiam!
Pamiętam z lat 50-tych, jak czasem jeździłem do Zgorzelca – wszędzie pasły się kozy, nawet w samym śródmieściu. Zżerały wszystko, co im wpadło pod pyszczki. Nikt kozy nie pogonił. Podobno ilość kóz wzrosła po przyjeździe do Zgorzelca emigrantów z Grecji.