fot.domena publicznaMichał Korybut Wiśniowiecki
Michał Korybut Wiśniowiecki
Elekcyjny król Polski w latach 1669-1673. Urodził się 31 lipca 1640 roku w Wiśniowcu na Wołyniu. Był synem sławnego dowódcy wojskowego i wpływowego magnata, Jeremiego Wiśniowieckiego. Po śmierci ojca w 1651 roku trafił pod opiekę brata Jana Kazimierza, biskupa płockiego i wrocławskiego Karola Ferdynanda. Później przebywał na dworze królewskim. W młodości dużo podróżował, goszcząc między innymi na dworach w Dreźnie i Wiedniu. Otrzymał wszechstronne wykształcenie – pobierał nauki na uniwersytecie w Pradze. Władał przynajmniej ośmioma językami.
Wybrano go na króla w 1669 roku jako kandydat rzesz szlacheckich, pierwszy „król Piast”, a więc reprezentant narodu, a nie przybysz z zagranicy. Jego nazwisko zaproponował jako pierwszy podkanclerzy koronny Andrzej Olszowski. Wiśniowiecki pokonał w trakcie elekcji Ludwika Burbona i Filipa Wilhelma Wittelsbacha, wysuniętego przez Habsburgów. Wygrana dla niego samego była szokiem. 7 lipca 1669 roku, gdy zaprzysiągł pacta conventa, został ogłoszony królem. Koronacja odbyła się 29 września tego roku w Krakowie.
Od samego początku Wiśniowiecki musiał zmagać się z silną opozycją, tak zwanymi „malkontentami”, na której czele stali prymas Mikołaj Prażmowski i hetman wielki koronny Jan Sobieski (przyszły Jan III). Najpierw próbowali oni nie dopuścić do koronacji, a następnie – snuli plany detronizacji monarchy. Król zmagał się z obozem malkontentów niemal do końca swojego panowania. Konflikt doprowadził niemal do wojny domowej, gdy w 1672 roku zwaśnione strony zawiązały konfederacje gołąbską (wierną władcy) i szczebrzeszyńską (dążącą do jego obalenia). Pojednanie nastąpiło dopiero wiosną 1673 roku na sejmie pacyfikacyjnym.
Wiśniowiecki przejął rządy w trudnym dla Polski momencie. Jeszcze przed elekcją, w 1668 roku, Fryderyk Wilhelm zajął starostwo drahimskie. Nowy król próbował wzmocnić swoją pozycję, wchodząc w sojusz z Habsburgami. W lutym 1670 roku ożenił się z siostrą cesarza Leopolda I, Eleonorą Marią Józefą. Mimo to osłabienie Polski na arenie międzynarodowej było widoczne. Rosja – mimo postanowień rozejmu z 1667 roku – nie zwróciła Rzeczpospolitej Kijowa, co miało nastąpić w 1669 roku. Również stosunków z Prusami Książęcymi nie udało się ułożyć po myśli monarchy – ostatecznie w 1672 roku odnowiono traktaty welawsko-bydgoskie, znoszące zależność lenną książąt pruskich od Polski.
Największe niepowodzenie spotkało jednak monarchę na froncie tureckim. Najazd sułtana Mehmeda IV zakończył się utratą przez Polskę Kamieńca Podolskiego w 1672 roku. Zawarty w październiku tego roku traktat w Buczaczu nie dość, że oddawał Turcji Podole, to jeszcze zmuszał Polaków do płacenia sułtanowi corocznego haraczu. Stawiało to Rzeczpospolitą na równi z innymi lennikami Turcji. Wiosną 1673 roku król wyruszył na kolejną wyprawę przeciwko Turcji. Nie doczekał jednak jej zakończenia. Zmarł 10 listopada 1673 roku na skutek zatrucia żołądkowego.
