fot.domena publicznaMaria Wojciechowska (fot. domena publiczna)
Maria Wojciechowska (1869-1958)– pierwsza dama Polski, żona Stanisława Wojciechowskiego. Maria Wojciechowska, z domu Kiersnowska, urodziła się 15 grudnia 1869 roku jako jedno z dwanaściorga dzieci Antoniego Kiersnowskiego. Za młodu zdobyła najwyższą dostępną dla kobiet w zaborze rosyjskim edukację, kończąc Maryjski Instytut w Wilnie. Pochodziła z rodziny o tradycjach patriotycznych, sama też zaangażowała się w konspirację niepodległościową. Ta dobrze wychowana szlachcianka zaczęła działać w strukturach PPS i szybko pięła się po szczeblach hierarchii. Zaczęła także współpracować z Józefem Piłsudskim, który wówczas był zaledwie korespondentem partyjnego organu prasowego.
W strukturach PPS Maria poznała swojego przyszłego męża, Stanisława Wojciechowskiego. Ślub musiał odbyć się potajemnie, ponieważ pan młody był poszukiwany przez ochranę. Następnie Wojciechowscy wyjechali do Anglii. W 1906 roku powrócili do kraju z dwójką dzieci. Gdy wybuchła I wojna światowa, Stanisław zaangażował się w działalność społeczną, a po odzyskaniu niepodległości i przejęciu władzy przez Piłsudskiego, jego kariera nabrała ogromnego tempa. W 1922 roku Wojciechowski został prezydentem. Konstytucja nie definiowała roli pierwszej damy. Maria, która miała sporą nadwagę, nie znosiła publicznych wystąpień, fotografowania się i mieszkania w ogromnych apartamentach w otoczeniu przepychu.
Prezydentowa z trudem odnajdywała się w swojej roli. Wyszła z cienia dopiero w 1923 roku, gdy zaangażowała się w akcję „Chleb dla głodnych dzieci”. Później sporadycznie odwiedzała szkoły i szpitale. Konserwatyści, w tym prasa katolicka, byli Marii bardzo przychylni, co łagodziło wizerunek jej męża – socjalisty. Ciosem dla Wojciechowskiej był konflikt męża z Piłsudskim i zamach majowy, który doprowadził do obalenia prezydenta. Stanisław całkowicie zrezygnował z kariery politycznej. Wojciechowscy osiedli w swojej willi w Gołąbkach. Maria zmarła 14 września 1959 roku.