fot.domena publicznaPiłsudski Józef na okładce Światowida, 1935.
Józef Piłsudski
Polski polityk, wojskowy, marszałek Polski jeden z głównych organizatorów państwa polskiego, inicjator formowania Legionów Polskich. Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na dzisiejszej Litwie w zbiedniałej rodzinie szlacheckiej. Po maturze rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Charkowie. 22 marca 1887 Józef Piłsudski został aresztowany pod zarzutem udziału w zamachu na cara Aleksandra III Romanowa, został zesłany na Syberię, skąd powrócił po pięciu latach. Działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, współzałożyciel jej odłamu – PPS-Frakcji Rewolucyjnej. Redagował nielegalne pismo „Robotnik”. W ostatnich dniach czerwca 1908 we Lwowie z inicjatywy Piłsudskiego powstał konspiracyjny Związek Walki Czynnej, kierowany przez Kazimierza Sosnkowskiego – wówczas instruktora Organizacji Bojowej PPS. Organizator Związków Strzeleckich , utworzył także Legiony Polskie w zaborze austriackim. Dowódca Pierwszej Brygady Legionów.
W początkowych dniach I wojny światowej podjął nieudaną próbę wzniecenia powstania narodowego na obszarze zaboru rosyjskiego. Od 1914 do 1917 roku główny Komendant Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1917 r. został szefem Departamentu Wojskowego Tymczasowej Rady Stanu. Następnie aresztowany i osadzony w niemieckiej twierdzy w Magdeburgu, co wzmocniło jego renomę jako bojownika o niepodległość polski. Uwolniony w początku listopada 1918 roku przybył do Warszawy i 22 dnia miesiąca przyjął stanowisko tymczasowego Naczelnika Państwa. Zwierzchnik sił zbrojnych podczas wojny polsko-bolszewickiej. Przed rozpoczęciem ofensywy na Kijów mianowany Marszałkiem Polski. 16 sierpnia 1920 roku wyprowadził decydujący manewr oskrzydlający znad Wieprza, który przesądził o zwycięstwie wojska polskiego w bitwie warszawskiej.
Po uchwaleniu konstytucji marcowej, znacząco ograniczającej rolę głowy państwa, zrezygnował z ubiegania się o urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Po zamordowaniu pierwszego prezydenta Gabriela Narutowicza wycofał się z życia publicznego. Zrzekł się wszelkich funkcji państwowych i osiadł w dworku w Sulejówku. W 1926 roku przeprowadził wojskowy zamach stanu, przejmując realną władzę w państwie. Od 28 sierpnia 1926 r. był Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych i potencjalnym Naczelnym Wodzem w wypadku wojny, miał również stanowisko ministra spraw wojskowych, a przejściowo także premiera.
Podjął się demontażu instytucji demokratycznych, zbudował skupione wokół siebie środowisko tak zwanej Sanacji i uzależnił od siebie zarówno parlament, jak i prezydenta, na którego wyznaczył profesora chemii, Ignacego Mościckiego. Pełnię władzy przejął w 1930 roku na skutek zmanipulowanych i częściowo sfałszowanych wyborów parlamentarnych nazywanych „wyborami brzeskimi”. Marszałek Józef Piłsudski zmarł 12 maja 1935 roku w niespełna trzy tygodnie po uchwaleniu nowej konstytucji, mającej ugruntować jego pozycję polityczną.
Polecamy video: Ostatnie miesiące Józefa Piłsudskiego
Dowiedz się więcej o Józefie Piłsudskim:
Ciekawe materiały o Józefie Piłsudskim z portalu TwojaHistoria.pl:
