fot.domena publicznaKazimierz Jagiellończyk według Jana Matejki
Kazimierz IV Jagiellończyk
Król Polski z dynastii Jagiellonów, syn Władysława II Jagiełły i Zofii Holszańskiej. Wielki książę litewski od roku 1440, obwołany wbrew protestom Polaków. Zaproszony na polski tron w 1445 roku, po tym, jak jego starszy brat, Władysław, poległ w bitwie pod Warną. Koronowany dopiero dwa lata później, po długim konflikcie, którego podłożem była konieczność potwierdzenia szlacheckich przywilejów. Po początkowych trudnościach i rozbrojeniu trudnego sporu z potężnym biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim, zyskał sobie ogromny autorytet, rządząc krajem na modłę niemal absolutną.
Od 1454 do 1466 roku prowadził decydującą wojnę z Zakonem Krzyżackim, nazywaną wojną trzynastoletnią. Po początkowych porażkach, zdołał doprowadzić do zajęcia najważniejszych twierdz zakonu, łącznie ze stołecznym Malborkiem, którego zaciężna załoga została przekupiona. Na mocy zawartego pokoju Polska zdobyła Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską i Warmię, a wielki mistrz zakonu uznał zwierzchność króla jako swojego suwerena.
Kazimierz Jagiellończyk był twórcą jagiellońskiego imperium dynastycznego, obejmującego przez krótki czas olbrzymi obszar nie tylko Polski i Litwy, ale też Czech i Węgier, gdzie na tronie osadzono monarszego syna Władysława. Przez wielu historyków jest uznawany za jednego z najwybitniejszych – lub nawet najwybitniejszego – spośród polskich monarchów.
Z wyjątkowo dobranego i zgodnego małżeństwa z Elżbietą Rakuszanką doczekał się aż trzynaściorga dzieci, w tym przyszłych polskich królów: Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego. Wiadomo, że potomków wychowywał w sposób bardzo surowy, a w opinii renesansowego publicysty Stanisława Orzechowskiego „największą przyjemność sprawiał mu płacz syna, kiedy go bił rózgą ów nauczyciel”.
Polecamy video: Klątwa Jagiellończyka?. Seria tajemniczych zgonów po otwarciu grobu polskiego króla…
