fot.domena publicznaDobrawa według Jana Matejki.
Dobrawa
Księżna państwa Piastów, żona Mieszka I. Urodziła się prawdopodobnie około roku 935 jako córka znanego z okrucieństwa władcy Czech, Bolesława I Srogiego. Najprawdopodobniej odebrała staranne wykształcenie: uczeni w piśmie byli jej brat oraz siostra Mlada, można więc przyjąć, że także ona potrafiła czytać. Niektórzy historycy przypuszczają również, że w młodości Dobrawa zawarła małżeństwo z nieznanym partnerem politycznym ojca.
W 965 roku – być może jako wdowa lub rozwódka – poślubiła pogańskiego księcia Wielkopolski, Mieszka I. Miała wówczas prawdopodobnie około trzydziestu lat. Jak na warunki X stulecia i łacińskiego kręgu kulturowego nie był to wiek zaawansowany. Wprawdzie czeski kronikarz Kosmas twierdził, że Dobrawa była posunięta w latach, jego wzmiankę wypada jednak uznać za bezpodstawną potwarz lub pomyłkę.
W zgodnej opinii źródeł to właśnie nowa władczyni przekonała męża do chrztu, uciekając się w tym celu do podstępu, a nawet szantażu. W roku 967 urodziła jedynego syna, Bolesława. Umarła w roku 977 w nieznanych okolicznościach. Według jednej z hipotez została pochowana pod posadzką kaplicy poznańskiego pałacu Mieszka.
Można jej przypisać aktywny udział w życiu kraju – zwłaszcza w jego chrystianizacji – i znaczący wpływ na męża. Kamil Janicki (autor jedynej biografii Dobrawy) twierdzi, że właśnie za pośrednictwem żony Mieszko mógł przejąć taktykę wojskową stosowaną wcześniej przez ojca Dobrawy i zaznajomić się z niemieckimi obyczajami dworskimi (co pozwoliło mu zyskać rangę cesarskiego przyjaciela i zbierać pochwały od kronikarza Thietmara, zaskoczonego jego ogładą). Z kolei gród Sandomierz. którego początki sięgają czasów Dobrawy, mógł być związany z księżną, na co wskazuje jego nazwa – o niewątpliwie czeskiej proweniencji. Możliwe też, że to z orszakiem Dobrawy i z pierwszymi misjonarzami – a nie z panującą kilka stuleci później Boną Sforzą – do Polski dotarły warzywa określane zbiorczą nazwą „włoszczyzny”. Dobrawa stanowiła również swoistą gwarantkę pokoju: dopiero po jej śmierci Mieszko wdał się w konflikt zbrojny z Czechami, który doprowadził do zajęcia Śląska oraz Małopolski.
Kontrowersje nadal budzi sposób zapisu imienia księżnej. Poza formą Dobrawa w powszechnym użyciu jest też wariant Dąbrówka.
